پاور کامپیوتر و نکات تعمیراتی آن (1)

در گذشته و قبل از ابداع و اقبال از منابع تغذیه سوییچینگ از منابع تغذیه خطی استفاده می شد که  قطعات الکترونیکی کمتری در آنها به کار رفته بود و تعمیر آنها بسیار ساده تر بود.نمونه ای از این منابع و قطعات مورد استفاده از آنها را در شکل زیر مشاهده می کنید:

بلوک دیاگرام ساده شده این منابع تغذیه را در شکل زیر مشاهده می کنید:

اما از اوایل سال 1980 منابع تغذیه سوییچینگ کم کم به محبوبیت رسیدند و جای منابع تغذیه خطی را در تامین انرژی دستگاههای الکتریکی را گرفتند.اصول کار این منابع بر این اساس است که ابتدا برق AC ورودی را به برق DC تبدیل می کنند وبا استفاده از یک سیستم کنترلی و از طریق سوییچ فت های قدرت و با گرفتن یک فیدبک از خروجی ولتاژ DC مورد نیاز در خروجی را تامین می کنند.در زیر بلوک دیاگرام این منابع را می بینید:

به قسمت اولیه این منابع برق ورودی شهری وصل می شود و در قسمت ثانویه آن ولتاژ DC مورد نیاز به دست می آید.

در شکل زیر برد و ورودی و خروجی های یک پاور کامپیوتر (ATX) را مشاهده می کنید:

برای شروع کار تعمیرات پاور کامپیوتر احتیاج به یک لامپ تست برای تامین برق 110 ولت است تا در صورت وجود اتصالی در مدار پاور لامپ تست روشن و از آمپر کشی زیاد مدار و سوختن بقیه اجزای الکترونیک مدار جلوگیری شود.نحوه ساختن لامپ تست در شکل زیر آمده است:

البته این نوع مدار را با استفاده از کابل پاور برای راحتی کار نیز می توان ساخت که محصول نهایی به شکل زیر می شود :

حالا برای شروع آشنایی با تعمیر پاور سراغ رنگ بندی و ولتازهای مربوط به سیم  های خروجی می رویم که در شکل زیر به طور کامل نمایش داده شده است :

یکی از مهم ترین سیم های موجود در پاور که در فرآیند عیب یابی کمک بسیار زیادی در کار تعمیر به ما می کند 5VSB یا همان سیم بنفش می باشد.که در ادامه بعد از معرفی اجمالی اجزای پاور طی یک بلوک دیاگرام نحوه عیب یابی بر اساس ولتاژ این سیم را بیان خواهیم نمود.

بلوک دیاگرام پاور کامپیوتر به طور کلی به صورت زیر می باشد:

فرآیند روشن شدن پاور  با اتصال سیم سبز ( 5VSW ) به مشکی (0V) و صفر منطقی شدن پایه ی  آی سی که در قسمت کنترلی مدار پاور است انجام می گیرد.قبل از انجام این کار و با اتصال برق به پاور ولتاژ 220 ولت در قسمت تبدیل AC به DC به 300 ولت تبدیل می گردد و یک انشعاب از این قسمت به مدار VSB می رود که با استفاده از یک فت و ترانزیستور یا با استفاده از یک آی سی با عمل سوییچینگ بر روی ترانزیستور مربوط به این قسمت ولتاژ خروجی 5VSB بعد از دیود های شاتکی مربوط به این ناحیه تشکیل می گردد. این ولتاژ مستقیما به مادر برد می رود و ,ولتاژ قسمت هایی از مادر برد که احتیاج به ولتاژ Standby دارند را تامین می کند.یک مسیر از خروجی ترانس مربوط به این قسمت مستقیما وارد آی سی کنترل می شود و با فشردن دکمه پهور که همان صفر منطقی شدن سیم سبز است این آسی از طریق دو ترانسفورماتور bjt ترانزیستور وسط شروع به  تولید ولتاژپایه گیت فت های قدرت می کند و فت های قدرت را با فرکانس بالا سوییچ میکند و خروجی این فت ها به ترانس اصلی سوییچینگ می رود و در خروجی با استفاده ار دیودهای شاتکی و سلف و خازن ولتاژ های مربوطه تولید می شود.یک یا چنذد خروجی به عنوان فیدبک بهاز طریق مدار بیش از ولتاژ به قسمت کنترلی می رسد و میزان سوییچ توسط این مدا رکنترل می شود تا یک ولتاژ بدون افت یا ازدیاد بیش از حد در خروجی داشته باشیم.د رصورت وجود هر گونه اشکال اعم از اتصالی یا … در مدار ، آی سی کنترل ولتاژ ورودی به ترانزیستور های bjt را قطع می کند وکل قسمت سوییچینگ اصلی از کار می افتد.

با توجه به خلاصه کارکرد پاور که در بالا بیان شد با استفاده از چارت عیب یابی زیر می توان اکثر خرابی های پاور کامپیوتر را پیدا کرد:

در حالت آخر حتی ممکن است پاور مادربردهای قدیمی را نیز روشن کند ولی مادربردهای جدید و مدل بالا را روشن نمی کند.

در ادامه چارت عیب یابی داریم:

خازن مورد نظر عموما در نزدیکی اپتوکوپلر واسط بین قسمت اولیه و ثانویه مدار پاور می باشد.