طراحی سیستم اعلام و اطفا حریق در دیتا سنترها
طراحی سیستم اعلام و اطفا حریق :
بر اساس استاندارد فاکتورهای زیادی برای در نظر گرفتن طراحی سیستم اعلام و اطفا حریق در دیتا سنترها اهمیت دارد ابتدا باید مکان مورد نظر از طرف کارشناس ایمنی بازدید و سپس مولفه های زیر در نرم افزار محاسبه گردند .
1- ابعاد سالن یا اتاق از قبیل طول و عرض و ارتفاع (حجم بر اساس متر مکعب)
2- سقف کاذب و کف کاذب در صورت وجود و ارتفاع آنها
3- آرایش رک ها و طرز چینش
4- نوع سیستم سرمایشی از قبیل اسپیلت یا سایر سیستم های کولینگ ( محاسبه سرعت پرتاب باد )
5- کابلهای برق از داخل سقف یا کف کاذب عبور کرده اند یا از لدر سقفی
6- شهری که سالن دیتاسنتر در آن قراردارد و ارتفاع آن شهر از سطح دریا
7- مناطق مورد نیاز اعلام و اطفا حریق در اتاقهای مختلف (زون بندی اعلام و اطفا)
8- دمای کاری اتاق که معمولا در دیتا سنترها بین 20 تا 24 درجه سانتیگراد می باشد.
9- غلظت محیط بر اساس استاندارد که در کلاسC حریق عددی بین 7 تا 9 می باشد.
طراحی سیستم اعلام و اطفا حریق در دیتا سنترها:
لوله کشی شبکه اعلام حریق اتاق سرور:
در لوله کشی یا پایپینگ اعلام حریق حتما باید از لوله های گالوانیزه گرم بر اساس استاندارد سایز pg13.5 با اتصالات استاندارد استفاده کرد و تنها در جاهایی که قابل دسترس نیست و خم در لوله به وجود می آید به ناچار از لوله فلکسیبل استفاده و کابلهای نسوز برق از داخل این لوله ها عبور کند
کابل نسوز سیلیکونی با شیلد محافظ سایز 1.5*2 و 1.5*3 :
در سیستم کابل کشی اعلام حریق بر اساس استاندارد فقط باید از کابلهای نسوز با نویز گیر یا شیلد محافظ استفاده کرد که در زمان بروز حریق کابل آتش نگیرد یا باعث گسترش حریق نشود و همچنین چنانچه حریق گسترش پیدا کند کابل مذکور در دمای بالا می تواند جریان را از خود عبور داده و سیستم به کار خود ادامه دهد.
در دیتاسنترها همانند اتاقهای معمولی می توان برای کشف حریق از تجهیزات و سنسورهای مختلفی استفاده نمود :
1-کنترل پنل مرکزی یا تابلوی اصلی مدار فرمان سیستم اعلام و اطفاء حریق اتاق سرور:
این کنترل پنل که شامل قسمتهای مختلفی بسته به نوع کار از مدل متعارف یا آدرس پذیر استفاده می گردد. مدار فرمان در پنل به زونهای مختلف اعلام حریق و زون اطفا حریق در دیتاسنتر ها استفاده می گردد. که کلیه تجهیزات اعلام حریق به این تابلو فرمان متصل می گردند.
2-دتکتور دود ، دتکتور حرارت :
در دیتا سنترها به دلیل حجم بالای گردش هوا یا سرعت جریان باد از سیستم کولینگ یا اسپیلت ، دتکتورهای معمولی به تنهایی کاربرد ندارند . در سناریوی حریق دود در هنگام شروع آتش غلظت پایینی دارد. سیستم کارکرد دتکتورهای دودی به صورتی می باشد که دود با غلظت بالا بیاید در زمان حداقل 5 تا 8 ثانیه داخل دتکتور پایدار بماند تا دتکتور ، اعلام حریق نماید. به دلیل گردش هوا احتمال دارد دود هیچگاه در زمان اولیه حریق به دتکتور نرسد. حریق در سناریوی آغازین در 5 ثانیه اول تا 5 ثانیه دوم ، رشد 5 برابری دارد و ممکن است برای جلوگیری از حریق زمان به هدر رود .
3- سیستم نمونه گیر هوا یا مکنده دود یا ایرسمپلینگ :
این نمونه برداری ذرات بسیار ریز دود اندازه ای در حدود 0.005Obs/m را در هر نقطه اي كه درحال تولید می باشد. بواسطه محفظه لیزر تشخیص داده و از طریق كابلهاي ارتباطي به پنل اعلان حریقی که کنترل آن را به عهده دارد انتقال مي دهد و آژیر یا فلاشر متصل به آن اعلان خطر می نماید. سیستم های مذکور به Air Sampling Smoke Detection Apparatus معروف هستند .
طراحي لوله ها در فضاهايServer Room و ياData Center به چند صورت مي باشد. اين لوله ها جهت مكش هوای محیط داخل و جریان هوای در گردش داخل رک، مي توانند در سقف و یا در مجاورتRack باشند. با اين كار بجاي انتظار براي رسيدن دود به سقف، در همان لحظه ای كه دود توليد گرديده است آژیر اعلان حریق در مرحله Pre-Alarm به صدا در خواهد آمد. در این حالت دود حتی در مرحله ای که تولید می شود و بصورت نامرئی است ، توسط سیستم تشخیص داده می شود . در مراحل بعد به مرور گذر زمان و اضافه شدن به حجم دود تولید شده سطح آلارم های بالاتر اعم ازAlarm 1 وAlarm 2 و در نهایت سیگنالAction برای اعلان نهایی و یا تخلیه اطفاء توسط سیستم ارسال خواهد شد.
4- کابل خطی حرارتی (linear heat detector cable):
این کابل حرارتی که در دو نوع متعارف و آدرس پذیر می باشد که در دماهای متفاوت عمل کشف حریق را به صورت حرارتی انجام می دهد. فرض کنید رکهای شما در کنار و پشت آن حرارت بالایی دارند و سیستم کولینگ ظرفیت خنک کردن تمام نواحی آن را ندارد به وسیله این کابل خطی که در دماهای 68 درجه ، 86 درجه و 108 درجه کارایی دارند چنانچه دما در محیط به بالاتر از از دماهای ذکر شده برسد این کابل زوج سیستم که از یک طرف به پنل مرکزی متصل شده با یک اتصال کوتاه سریع به کشف نقطه ای که حریق در حال شکل گرفتن است کمک می کند پس می توان در امتداد و داخل رکها این کابل خطی را به عنوان یک تجهیز اعلام حریق حرارتی استفاده نمود.
5- مجموعه شستی های سیستم اعلام و اطفاء حریق اتاق سرور:
5-1-شستی اعلام (manual call point):
فرض کنید اپراتور در دیتاسنتر در حال انجام کارهای روزانه است که متوجه شکل گیری حریق می شود قبل از اینکه سیستم حریق را کشف کند می توان با فشار دادن دکمه شستی اعلام تمامی آلارم ها را به کار انداخت و از اتلاف زمان جلوگیری کرد.
5-2- شستی اضطراری تخلیه ماده اطفا (manual release ):
همانند شستی اعلام هنگامی که اپراتور با مشاهده مستقیم خود حریق را کشف کرد می تواند با فشار این شستی ماده اطفا را سریعتر تخلیه کند. معمولا بر روی پنل مرکزی اعلام و اطفا حریق این شستی به صورت مهر و موم شده قرار دارد (extinguishing button)
5-3- شستی توقف دستی خروج ماده اطفا یا (abort):
فرض کنید زمانی به هر دلیلی آلارم کاذبی ایجاد شده و اپراتور با مشاهده عدم وجود حریق می خواهد سیستم را موقتا قطع و به علت وجود اعلام حریق کاذب پی ببرد در این زمان ما باید از تخلیه بی مورد ماده اطفا و هدر رفتن آن جلوگیری نماییم این شستی که شستیabort نیز نام دارد می تواند جلوی تخلیه بی مورد ماده اطفا را بگیرد.
6- دستگاه تلفن کننده مرکزی :
این دستگاه یکی از کلیدی ترین تجهیزات در زمان اعلام حریق می باشد به صورتی که در زمانهایی که اپراتور در داخل اتاق نیست یا نیمه شب حریق اتفاق می افتد این دستگاه که در دو نوع اتصال سیم تلفن و سیم کارتی می باشد می تواند با تماس اضطراری با مسولان مربوطه و حتی اداره آتش نشانی منطقه جلوی اتفاقات بزرگ و حتی از حادثه جلوگیری کند با تنظیم این دستگاه و حتی اتصال آن در مدلهای جدیدتر به گوشی های هوشمند تلفن همراه با نصب نرم افزار مربوطه می توانیم در هنگام بروز حادثه از اتلاف زمان جلوگیری کنیم.
7- مجموعه تجهیزات شنیداری و هشدار دهنده با صدا :
7-1-آژیر اعلام حریق :
در زمان بروز آلارم اولیه ابتدا به صدا در آمده و تمامی افراد را در منطقه مورد نظر با خبر می کند که در دو نوع آژیر ساده یا با فلاشر می باشد. که حتی در شب یه وسیله نور منقطع اعلام بروز حادثه را انجام میدهد.
7-2-زنگ هشدار تخلیه ماده اطفا :
این زنگ که شبیه زنگ مدرسه می باشد در هنگام اعلام حریق به صورت منقطع و در هنگام تخلیه ماده اطفا به صورت متناوب به صدا در آمده و جزء تجهیزات حیاتی اعلام و اطفا حریق در دیتاسنتر ها می باشد.
8- سیستم برق اضطراری کنترل پنل سیستم اعلام و اطفاء حریق اتاق سرور :
چنانچه در زمان حادثه برق به صورت اتصالی یا کلا قطع شود باید برق مورد نیاز تجهیزات اعلام و اطفا حریق را به صورت پشتیبان به صورت ذخیره و برای عملکرد سیستم در مواقع اضطراری به وسیله سیستم UPS یا دو عدد باطری که در تابلوی اصلی اعلام و اطفا حریق که با مشخصه 24volt(7.2) می باشد تامین نمود که تجهیزات برای کارکرد مشکلی نداشته باشند.
9- مجموعه تابلو ها و علایم اضطراری و دستورالعمل کارکرد سیستم :
بر اساس استانداردNFPA مجموعه تابلو ها و علایم اضطراری باید در محل و روی تجهیزات حساس مانند کنترل پنل شستی ها و سیلندر حاوی ماده اطفا حریق نصب تا اپراتور یا شخصی که حتی آموزش استفاده از سیستم را ندیده بتواند در مواقع اضطراری بتواند با تجهیزات کار کند.
هاست و سایت رایگان – هاستینگ فرازنتورک
طراحی سیستم اعلام و اطفا حریق در دیتا سنتر (اتاق سرور):
1- لوله کشی استاندارد در شبکه اطفا :
در لوله کشی استاندارد سیستم اطفا حریق اتوماتیک در اتاق سرور باید بر اساس طراحیNFPA حتما از لوله های مانیسمان فولادی بدون درز رده 40 یا سایز 2/1 (schedULe 40) با اتصالات استاندارد استفاده نمود این لوله ها که به وسیله جوش و بدون رزوه به هم متصل می شوند توانایی تحمل فشار بالای گاز اطفا حریق را در زمان تخلیه دارند.
2- سیلندر تخلیه گاز شیر و متعلقات سیستم اطفا حریق اتوماتیک :
سیلندر تخلیه ماده اطفا حریق حتما باید از نوع استاندارد با تحمل فشار تست حداقلbar 80 از نوع بدون جوش یا حدالامکان جوش کم با ورق ضخیم در دور دهانه اصلی باشد. این سیلندرها که پهنای بیشتری نسبت به سیلندرco2 دارند و دهانه داخلی بزگتر که به وسیله یک شیر دو حالته (اتوماتیک یا برقی و ضامن دستی) محافظت شده است. سیلندر اطفا حتما باید سیلندرFM200 مخصوص این گاز باشد چنانچه متاسفانه مشاهده می شود در سالهای گذشته عده ای از سیلندرco2 با شیر مخصوصcodex که خاص منواکسید کربن است برای شارژ دستی و غیر استاندارد گازFM200 استفاده کرده اند که بلا استفاده می باشد این سیلندر ها و شیر و متعلقات آنها دهانه بسیار کوچکی بر اساس طراحی برای سیستمco2 دارند که در زمان تخلیه فشار کاری را کم کرده و گاز به جای 10 ثانیه در بیش از 2 دقیقه تخلیه شده و آسیب جدی به تجهیزات وارد می نماید.
فشار گازFM200 به صورت استاندارد در داخل سیلندر عددی بین 25 تا 42 بار می باشد که بر اساس طراحی و به صورت اتوماتیک با دستگاه شارژ پر و آب بندی می شود. شیوه سنتی پر کردن سیلندرها با پمپ و دستی غیر استاندارد بوده و باعث به هدر رفتن و عدم آب بندی استاندارد سیلندر می شود. گاز باید توسط کمپانی مربوطه شارژ و تست هیدرو استاتیکی را گذرانده سپس مورد استفاده قرار گیرد. سیلندرها باید دارای استاندارد بین المللی باشد. متاسفانه در اغلب پروژه ها شاهد استفاده سیلندرهای بی کیفیت چینی یا سیلندرهای غیر استاندارد داخلی که دهانه آنها بریده شده و به وسیله جوش معمولی با لوله تعویض شده می باشیم . پس ارائه گواهینامه های بین المللی و استاندارد سازمان آتش نشانی در هنگام کار از سوی پیمانکار الزامی می باشد.
محل قرارگیری سیلندر بر اساس استاندارد در دیتا سنتر باید در نزدیکی محل اطفا یا اتاق مجاور آن باشد چنانچه بر اساس استاندارد ما مجاز نیستیم سیلندر را در محلی قرار دهیم که حریق احتمال دارد از آن نقطه شروع شود. سیلندر حتما باید به وسیله براکت یا استند فلزی به دیوار ثابت و محکم شود که در طی زمان اطفاء حریق جابجا نشود.
شیر به کار رفته روی سیلندرFM200 از نوع اتوماتیک دو حالته استاندارد با سیستم فعال ساز برقی می باشد که دهانه مخروطی شکل یا در اصطلاح خود آب بند دارد که به صورت رزوه ای با دستگاه بر روی سیلندر ثابت می شود و در زمان حریق با فرمان از سمت پنل مرکزی فعال و گاز را به داخل لوله های شبکه اطفا خارج می کند. بر روی این شیر یک ضامن دستی قرار دارد که اگر به صورت اتوماتیک عمل نکند می توان با کشیدن این ضامن شیر را فعال نمود. سایز این شیر بر اساس استاندارد 2/1 یا 4/1 بر اساس حجم و اندازه سیلندر و گاز داخل آن متغیر می باشد.که به وسیله یک شلنگ پنوماتیکی استاندارد و ضخیم سایز بزرگ 1/2 به داخل لوله اصلی شبکه اطفا حریق FM200 متصل می شود.
3- گازFM200 یاHFC227ea یا HEPTAFLUOR PROPAN:
از خانوادهClean Agent ها یا گاز های بی اثر می باشد که بر اساس استاندارد MSDS گازها اثرات تخریب محیطی کم ، بدون اثر روی تجهیزات الکترونیکی در کلاس C حریق و با قابلیت خاموش کنندگی بالا می باشد . مکانیزم اثر این گاز به صورتی است که در سناریوی حریق عامل اصلی گسترش حریق ترکیب مولکولهای آتش با اکسیژن برای توسعه می باشند گازFM200 به جای کاهش سطح اکسیژن محیط روی مولکولهایی که میل ترکیبی بالایی با اکسیژن داشته اثر می کند و جلوی ترکیب آن با اکسیژن محیط و گسترش حریق را می گیرند یعنی در اصل سطح اکسیژن محیط کاهش نیافته انسان به تنفس خود ادامه داده ولی در آن محیط که گاز تخلیه شده دیگر حتی کبریت هم روشن نمی شود یا حریق به حیات خود نمی تواند ادامه دهد . در نتیجه آتش خاموش می شود. و بعد از تخلیه تشکیل نمی شود.
از نظر زیست محیطی نسبت به گاز هالون کمتر در جو لایه اوزون باقی مانده و خود به خود خارج می شود .با این حال طراحی و محاسبه مقدار گازFM200 با اهمیت می باشد بر اساس استاندارد و غلظت محیط و مولفه های مختلف در دیتا سنتر ها غلظت یاConcentration عددی بین 7 تا 9 بر اساس دمای کاری در نظر گرفته می شود و بر اساس ارتفاع از سطح دریا در شهر محل قرار گیری اتاق سرور متغیر می باشد چنانچه هر چه ارتفاع از سطح دریا کمتر باشد بر اساس فشار هوا گاز بیشتری مورد نیاز است. که در صورت محاسبه اشتباه یا حریق خاموش نمی شود یا برای انسان هنگامی که بیش از حجم اتاق را گاز پرکند مشکلات تنفسی و سر گیجه ایجاد می کند.
نکات مورد توجه هنگام خرید:
ارایه گواهینامه هایFM وUL هر دو با هم از سمت پیمانکار
ارایه برگه هویت گمرک جمهوری اسلامی ایران
برگه آنالیز گاز که در ایران پژوهشگاه صنعت نفت تنها نهاد تایید کننده اصالت گاز داخل سیلندر می باشد.
تاییدیه سازمان آتش نشانی جمهوری اسلامی ایران
طراحی سیستم پاشش 360 درجه ، نازلهای پاشش گاز FM200 : گاز FM200 در داخل سیلندر و در کف سیلندر به صورت مایع قرار دارد در زمان تخلیه ، گاز داخل سیلندر که به وسیله نیتروژن تزریق شده در سیلندر متعادل گردیده به وسیله لوله باریک کوچکی که از زیر شیر تخلیه به انتهای سیلندر ادامه یافته با فشار به داخل لوله شبکه اطفا تزریق شده و باید به وسیله نازلهای پاشش در انتهای لوله خارج گردد نازلهای پاشش گازFM200 سایز های مختلفی دارند که بر اساس طراحی سوراخ پاشش یا ارفیست آن باید بر اساس محل قرارگیری ، اندازه گیری و دریل شود به این معنی که سایز نازل در سقف با سایز نازلی که در کف یا زیر سطح قرار می گیرد از نظر اندازه و سایز سوراخ و تعداد آن متغیر است. بر اساس استاندارد در دیتا سنتر ها معمولا از نازلهای پاشش با زاویه 360 درجه سایزهای 2/1 2/1/1 و 4/3/1 استفاده می شود. چنانچه بر اساس طراحی اشتباه سایزها اشتباه محاسبه شود گاز به اطراف نازل پاشیده شده و به درستی در فضا تخلیه نمی شود . همچنین اگر فشار گاز در داخل سیلندر و لوله کشی اشتباه محاسبه شوند یعنی فشار تا آخرین نازل خروجی یکنواخت نباشد به جای گازFM200 مایع از نازلها تخلیه و حریق خاموش نمی شود.
4-تاییدیه های لازم جهت تجهیزات سیستم اعلام و اطفاء حریق اتاق سرور (مراکز داده):
برای تجهیرات مورد استفاده در سیستم های اعلام و اطفا حریق تاییدیه های استاندارد جهانی و همچنین سازمان آتش نشانی باید مورد توجه قرار گیرد :
تاییدیهLPCB انگلستان در سیستم اعلام حریق : در تجهیرات اعلام حریق حتما اجناس از قبیل دتکتورها ، سیستم ایرسمپلینگ ، مجموعه آژیر ها ، شستی ها و کابلها باید دارای این تاییدیه باشند در کل سازمان آتش نشانی اجناسی را تایید می نماید که دارای استانداردLPCB انگلستان یا همانEN-54 certificate باشند. ولی اگر تجهیزی تاییدیهFM و UL را همزمان داشته باشد نیز مورد تایید است.
تاییدیه VDS آلمان در سیستم اعلام و اطفا حریق : این کمپانی آلمانی معتبر که یکی از پرچمداران ارائه استاندارد می باشد تجهیزات خاصی را مورد تایید قرار داده و اگر تجهیزی دارای گواهینامهVDS باشد مطمئنا استاندارد است.
تاییدیهFM وUL امریکا برای سیستم اطفا حریق : گاز داخل سیلندر حتما باید داری استانداردFM وUL باشد.
استاندارد آتش نشانی انگلستان یا BSI : شیر و سیلندر حاوی گازFM200 حتما باید این استاندارد را گرفته یا اگر استانداردCE اروپا را داشته باشد در اصطلاحBSI را پاس نماید.
5-نرم افزارهای طراحی سیستم اعلام و اطفا حریق (alarm and total flooding software) :
در طراحی سیستم حیاتی اعلام و اطفا حریق اتاق سرور ما به هیچ وجه بر اساس استاندارد مجاز نیستیم نقشه اعلام حریق و محاسبه مقدار گاز مورد نیاز و آرایش سیستم را به صورت دستی یا فرضی بر اساس تجربه محاسبه نماییم برای این منظور و بالا بردن دقت کار و کم کردن ضریب خطا چندین شرکت معتبر نرم افزارهای محاسبه برای این منظور را تولید و عرضه نموده اند از جمله این شرکتها : شرکتTYCO امریکا Kidde انگلستان VDS آلمان و Bettati ایتالیا هستند که به صورت محاسبه خودکار با در نظر گرفتن مولفه های کارشناسی خروجی سیستم اطفا حریق و لوله کشی استاندارد را مشخص می نمایند.
برای طراحی سیستم اعلام حریق نیز می توان از نرم افزارAutoCAD با افزونه Alarm CAD استفاده نمود.
سرویس و نگهداری و تست دوره ای سیستم اعلام و اطفا حریق اتاق سرور:
هر سیستمی که نصب می گردد اگر بر اساس استاندارد به درستی نگهداری نشود بعد از مدتی کارایی خود را از دست داده و از کار می افتد بر اساس استانداردNFPA در دیتاسنتر ها و اتاقهای سرور سیستمهای اعلام و اطفا حریق باید به صورت روزانه هفتگی و ماهیانه سرویس و بازدید و تست شوند :
بررسی وضعیت تابلوی کنترل مرکزی سیستم اعلام حریق و حصول اطمینان از شرایط عادی آن و بررسی گزارش های روز قبل در مورد عیوب احتمالی. حصول اطمینان از قابلیت عملکرد سیستم تحت شرایط هشدار در یک منطقه یا یک حلقه. برای سیستمهایی که کمتر از 13 مدار دارند برای هر هفته باید یک مدار کنترل شود و برای سیستم هایی با بیشتر از 13 مدار، باید ترتیبی داده شود تا با بررسی مدارها، کلیه آنها طی سیزده هفته مورد بررسی قرار گرفته باشند. بنابراین به تبع تعداد مدارها، در هر هفته باید بیش از یک مدار مورد آزمایش قرار گیرد. بررسی وضعیت باطری های پشتیبان و همچنین کنترل وضعیت سوخت، روغن و سیستم خنک کن ژنراتور برق اضطراری که تامین کننده برق سیستم به هنگام قطع برق شهر است، از جمله مواردی است که بصورت هفتگی باید انجام پذیرد. (وظایف هفتگی شامل وظایف روزانه هم می شود.)
ماهیانه : قطع عمدی برق شهر سیستم به منظور حصول اطمینان از روشن شدن خودکار ژنراتور برق اضطراری و همچنین عملکرد باطری و شارژر از جمله اقدامات ماهیانه است. بهتر است ژنراتور برای یک ساعت روشن بماند و پس از اتمام شرایط شبیه سازی شده، باید سوخت ژنراتور به حد اولیه رسانده و روغن آن بار دیگر کنترل شود. (وظایف ماهیانه شامل وظایف هفتگی هم می شود.)
آزمایش کلیه اتصالات برقی باطریها و تابلوی کنترل مرکزی.
بررسی عملکرد هشدار تابلوی کنترل مرکزی با تحریک یک شستی یا آشکار ساز در هر منطقه یا حلقه.
بررسی نشانگرهای عیب با ایجاد شرایط شبیه سازی شده عیب
بررسی وضعیت سیستم کنترل مرکزی از نظر رطوبت و سایر شرایط محیطی که ممکن است تاثیرات ناخوشایندی بر عملکرد سیستم داشته باشند.
بررسی وضعیت ساختمان از نظر تغییرات احتمالی و ساختاری که ممکن است بر عملکرد آشکارسازها تاثیر داشته باشند. (وظایف فصلی شامل وظایف ماهیانه هم می شود.)
بررسی و آزمایش همه آشکار سازها بر اساس توصیه کارخانه سازنده ( در اینجا منظور این نیست که در پایان هر سال باید آشکار سازها آزمایش شوند بلکه با آزمایش های دوره ای مطابق برنامه ، تمامی آشکارسازها باید طی سال آزمایش شده باشند.) بررسی کلیه کابل ها و اتصالات الکتریکی و همچنین ثبت و ضبط کلیه گزارش ها و صدور گواهی صحت عملکرد سیستم توسط متخصص دارای صلاحیت.
آموزش طراحی سایت هاستینگ با وردپرس
طراحی سیستم اعلام و اطفا حریق – نویسنده: موسی رشوند
دیدگاهتان را بنویسید
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.