معرفی قطعات الکترونیکی استفاده شده در گوشی موبایل

مقاومت (RESISTOR)

مقاومت به قطعه ای گفته می شود که در مقابل عبور جریان و ولتاژ از خود مقاومت نشان میدهد و بصورت LMD (LEAD MONT DEVICE) (قطعات نصب عمقی) و SMD (SURFACE MONT DEVICE) (قطعات نصب سطحی) دیده می شود و در بردهای موبایل تمامی قطعات بصورت SMD موجود بوده و دیده میشود . تمامی قطعات موجود در بردهای موبایل بصورت SMD می باشد ، مقاومتها در روی بردهای تلفن همراه دارای کوتاهترین ارتفاع و کوچکترین قطعات روی برد هستند .

نماد مقاومت در نقشه های موبایل بصورت روبرو می باشد .

انواع مقاومت در بردهای موبایل :

1- مقاومت سرامیکی

که تعداد این مقاومتها در بردهای موبایل بیشترین مقدار می باشد و به رنگ مشکی براق هستند.

2- مقاومت فیوزی

این مقاومتها بدلیل مقدار مقاومت کمی که دارند در مدار نقش فیوز را بازی می کنند و به رنگهای مشکی مات ، سبز ، آبی ، شیری یا کرم رنگ و یا نوشته (K) و یا (…) روی بردها مشخص می گردد . معمولاً ایرادات این نوع مقاومتها بصورت فیزیکی بوده که بصورت دود زدگی ، سوختن برد ، شکستگی و ایراداتی از این نوع میباشد .

تست مقاومتهای سرامیکی :

تست این مقاومتها به این صورت می باشد که سلکتور مولتی متر را بر روی تست بیزر ( ه ) قرار داده و دو سر سیمهای مولتی متر را به دو سر مقاومت میزنیم در این وضعیت نباید صدای بوق مولتی متر به صدا درآید اگر بوق زد مقاومت سیم شده است .

تست مقاومتهای فیوزی و سبیل گربه ای :

سلکتور مولتی متر را بر روی رنج بازر قرار داده و به دو پایه مقاومت میزنیم . اگر صدای بوق به گوش برسد مقاومت سالم می باشد در غیر اینصورت مقاومت به مشکل برخورده است .

شناسایی مقاومتهای ناشناس :

جهت شناسایی مقاومتهای ناشناس سلکتور مولتی متر را بر روی قسمت مربوط به اهم متر و پایین تر مقدار آن قرار داده و دو سر مولتی را به دو سر مقاومت میزنیم . در صورتی که عددی نشان نداد سوئیچ سلکتور را آنقدر بالا میبریم تا عددی نمایش داده شود در اینصورت عدد از LCD خوانده شده و واحد آن از محل قرار گیری سوئیچ سلکتور .

منبع تغذیه

از منبع تغذیه جهت مصارف زیر استفاده می گردد :

1- به عنوان جایگزینی برای باطری (روشن کردن گوشی)

2- جهت شارژ کردن باطری

3- جهت شوک دادن به باطری

4- جهت تشخیص قطبین باطری

باطری گوشی به عنوان تنها منبع انرژی در داخل گوشی از اهمیت زیادی برخوردار می باشد و معمولاً بدلیل شارژ و دشارژ زیاد آن از جنس نیکل کادیوم انتخاب می شود و از بین انواع آنها جنس لیتیوم آن مرغوبیت بیشتری دارد که بیشتر باطریها از این نوع می باشند .

روشن نمودن گوشی توسط منبع تغذیه : (شارژ کردن باطری)

جهت روشن نمودن گوشی توسط منبع تغذیه ولتاژ را یک ولت بیشتر از ولتاژ باطری و آمپراژ باطری را 0،04 آمپر بیشتر از مقدار نوشته شده بر روی باطری و در صورتی که بر روی باطری نوشته شده نباشد مقدار را روی 0،40 تا 0،50 قرار می دهیم با رعایت قطبهای مثبت و منفی گوشی به گوشی وصل نموده و دکمه روشن دستگاه را می زنیم .

شوک دادن به باطری

شوک دادن به باطری جهت احیا سلولهای فرسوده باطری اجرا می شود و دارای سه مرحله زیر می باشد :

1- ابتدا تنظیم ولتاژ منبع تغذیه را دو برابر مقدار نوشته شده بر روی باطری .

2- سپس آمپراژ منبع تغذیه را دو برابر مقدار نوشته شده بر روی باطری تنظیم میکنیم .

3- با رعایت قطبین باطری 25 تا 30 ثانیه منبع تغذیه را به باطری وصل می کنیم .

اینک مراحل شوک دادن به پایان رسیده و باید آن را زیر شارژ قرار دهیم .

روش پیدا نمودن قطبین باطری

جهت پیدا کردن قطبین باطری ولتاژ روی نشان دهنده منبع تغذیه را برابر با 5 ولت قرار می دهیم و جریان را هم حدود 0،40 آمپر قرار می دهیم . اگر قطبین باطری صحیح وصل شود ، ولتاژ روی شمارنده تغییری نمی کند ولی اگر قطبین باطری اشتباه وصل شود ولتاژ روی شمارنده شروع به پایین آمدن می نماید .

خازن

اگر ما دو صفحه رسانا (هادی) را روبروی یکدیگر قرار دهیم و بین آنها را با ماده عایقی (دی الکتریک) از یکدیگر جدا کنیم ما یک خازن ساخته ایم که این قطعه در نقشه ها با حرف C نشان داده میشود و واحد آن فاراد (F) می باشد .

انواع خازن های موجود در بردهای تلفن همراه :

1- خازن سرامیکی : به رنگ های قهوه ای پر رنگ ، کم رنگ و کرم و خاکستری و بژ و بدون قطب می باشد و به ندرت به مشکل برخورد می کنند و بیشتر ایرادات آن به صورت جدا شدن از برد می باشند .

2- خازن تانتانیوم : به رنگهای زرد ، نارنجی ، قرمز و مشکی در بردها دیده می شود و معمولاً در روی مثبت آن مشخص شده است و با یک خط چاپ شده و یا نوک تیز خازن به سمت قطب مثبت قرار می گیرد و معمولاً تا ظرفیت 300 میکرو فاراد قابل ساخت هستند .

ویژگیهای خازن :

1- ایجاد اختلاف فاز بین ولتاژ و جریان

2- صافی یا فیلترینگ

3- جلوگیری از عبور جریان مستقیم (DC) و عبور دادن جریان متناوب (AC)

تست سلامت خازن :

تست سلامت خازن تانتانیوم : ابتدا خازن را با اتصال دادن دو سر خازن دشارژ می کنیم ، بعد رنج مولتی متر را بر روی اهم متر و رنج 2 K یا 20 K قرار می دهیم و به دو سر خازن وصل می کنیم . مقدار روی اهم متر شروع به زیاد شدن می کند و بعد به جای اولیه خود بر می گردد یا مقدار 1 می گردد .

تست سلامت خازن سرامیکی : تمامی مراحل مانند قسمت بالا می باشد با این تفاوت که رنج اهم متر را روی 20 یا 200 اهم قرار میدهیم .

ایرادات خازنها :

در مولتی مترهای عقربه ای :

1- در زمان رفت (شارژ) در جایی توقف نماید در این حالت خازن اتصال کوتاه می باشد .

2- در زمان برگشت (دشارژ) در جایی توقف نماید در این حالت خازن نشتی دارد .

3- عقربه اصلاً حرکت ننماید که در این حالت ارتباط دو پایه با یکدیگر قطع شده است .

سلف (سیم پیچ)

سلف یا سیم پیچ قطعه ایست که دارای خاصیت القایی یا اندوکتانس (INDUCTANC) می باشد و در مقابل نوسانات جریان از خود مقاومت نشان م یدهد و در نقشه ها با علامت L نشان داده میشود و واحد آن هانری بوده و با حرف H نشان داده می شود و وظیفه آن از بین بردن شوک های مدار را بر عهده دارد .

تست سلف :

جهت تست این قطعه توسط مولتی متر ، سلکتور مولتی متر را روی تست بازر قرار می دهیم و به پایه های آن می زنیم . اگر بوق زد سلف سالم می باشد در غیر اینصورت سلف از داخل قطع شده است و خراب می باشد .

رنگها و علایم سلفها :

و تک رنگها به رنگهای سفید ، مسی ، آبی و مشکی می باشد و در گوشیهای نوکیا به صورت دو رنگ و نیم سفید و نیم سیاه بر روی برد وجود دارد .

نماد این قطعه در روی نقشه های موبایل به صورت روبرو می باشد .

نکته : سل فها بیشتر در بخش رادیویی بکار می روند و در صورت خرابی با توجه به محل قرار گیری آنها باعث ضعف یا عدم آنتن دهی می شوند .

بلندگو (SPEAKER)

بلندگو یا اسپیکر یکی از قطعات بخش صوتی بوده که به آن کپسول گوشی نیز گفته می شود و کار اصلی آن تبدیل جریان الکتریکی به سیگنالهای صوتی (صحبت یا موزیک) می باشد و دارای مقاومت داخلی بین 20 تا 150 اهم می باشد که در زمان خرید تا تعویض آن باید به این مقاومت دقت نمود .

انواع بلندگو از نظر ارتباط با برد :

1- پلیت دار(پایه دار)           نوکیا 3310

2- فلت کیبل دار (کابل دار)            سامسونگ G 600 و G 800

3- فلت کیبل دار قلع کاری شده          سونی Z5 و Z7

تست بلندگو :

جهت تست بلندگو از اهم متر استفاده شده بدین صورت که رنج اهم متر را روی 200 اهم قرار داده و دو سر مولتی متر را به دو سر بلندگو قرار داده باید مقاومتی بین 20 تا 150 اهم را نشان دهد .

نماد این قطعه در نقشه های موبایل به صورت روبرو می باشد .

میکروفن (MICROPHONE)

میکروفن (کپسول دهنی) یکی از قطعات بخش صوتی بوده و کار اصلی آن تبدیل سیگنالهای صوتی به جریان الکتریکی می باشد و دارای مقاومت بین 500 تا 2000 اهم می باشد که در زمان تعویض و خرید به آن دقت نمود .

انواع میکروفن از نظر ساختاری :

1- زغالی (کربنی) : که در تلفنهای قدیمی رومیزی استفاده می شود .

2- خازنی : که در تلفنهای همراه استفاده می شود .

3- کریستالی : که در مدارات فرستنده که احتیاج به کیفیت خیلی بالا است مورد استفاده قرار می گیرد .

4- دینامیکی : که در مدارات فرستنده که احتیاج به کیفیت خیلی بالااست مورد استفاده قرار می گیرد .

انواع میکروفن از نظر ارتباط با برد :

1- پلیت دار ( پایه دار)              نوکیا 3310

2- فلت کیبل دار سوکتی               سامسونگ600G

3- فلت کیبل دار قلع کاری شده               آلکاتل ، سامسونگ G800,C100

4- ارتباط از نوع PAD            سونی Z5

یک قطعه هادی پلاستیکی می باشد که عمل اتصال بین یونیت اینترفیس (INTERFACE) با قطعات جانبی را بر عهده دارد .

بازر (BUZZER)

قطعه ایست از قطعات پخش صوتی و مولد صدای زنگ می باشد . مقدار مقاومت آن 5 تا 50 اهم می باشد و سیستم ساختمانی آن شبیه بوق ماشین می باشد و مولد صدای زیر است که از ارتعاشات دیافراگم و پولک با نوسانات خازنی به صورت صدا صدا (بیزر) شنیده میشود .

انواع بازر :

1- بازرهای معمولی

2- بازرهای هارمونیک

نماد این قطعه در نقشه های موبایل به صورت روبرو می باشد .

مثال : گوشی آورده اند که بازر آن کار نمیکند . ایراد از چیست :

1- ایراد از منو می باشد .

2- مسیر بازر قطعی دارد .

3- خود بازر مشکل دارد .

لرزاننده (VIBRATOR)

این قطعه جهت ایجاد لرزش به جای زنگ استفاده می شود .

انواع لرزاننده :

1- موتور با محور وسط

2- موتور با محور کنار

تست لرزاننده :

جهت تست ویبراتور از ولتاژ 2 تا 3 ولت استفاده می کنیم ، بدین صورت که ولتاژ را به لرزاننده وصل کرده و موتور باید به حرکت بیفتد در اینصورت سالم می باشد .

UIF (USER INTER FACE) ( رابط کاربر )

جهت ارتباط فرد کاربر با گوشی مورد استفاده می شود که می تواند شامل LCD ، شماره گیر ، کلید خاموش و روشن ، بلندگو و قطعاتی از این دست باشد .

انواع (UIF) از نظر ارتباط با برد :

1- PAD            نوکیا 8210

2- فلت کیبل سوکتی            زیمنس SL-45

3- فلت کیبل چسبی            آلکاتل

4- فلت کیبل قلع کاری شده            سامسونگ N100

5- کانکتوری            نوکیا 3310

اگر به هر دلیلی از کار بیفتد کلاً در روی صفحه نمایش چیزی مشاهده نمی شود ولی در پاره ای از موارد میتواند قسمتهایی را نمایش دهد . معمولاً 127 کاراکتر را می تواند نمایش دهد .

KEY PAD (صفحه کلید)

محل ورود اعداد و حروف و علائم به داخل گوشی را (KEY pad) می نامند .

انواع KEY PAD :

1- کربنی (زغالی)               آلکاتل 301

2- نیترات نقره              اریکسون T20 , T28

3- فلزی ، پولکی              نوکیا

دیود (DIOD)

دیود قطعه ای است که از کنار هم قرار دادن دو کریستال P و N تشکیل شده است و چون از یک طرف جریان را عبور می دهد و از طرف دیگر جریانی را عبور نمی دهد به آن نیمه هادی گفته می شود و در مدارات بیشتر به عنوان یکسو ساز در آداپتورها مورد استفاده قرار می گیرد و بطور محدودی در گوشیهای موبایل استفاده می شود و به صورت مکعب مستطیل و مشکی رنگ ، با یک خط حک شده که قطب منفی را نشان می دهد در بردها دیده می شود .

انواع دیود :

1- دیود یکسو ساز ( رکتیفایر ) در نقشه ها با این علامت نشان داده می شود .

2- دیود نورانی ( LED ) در نقشه ها با این علامت نشان داده می شود .

3- دیود زنر ( ZINER ) در نقشه ها با این علامت نشان داده می شود .

4- دیود مادون قرمز ( INTERARED )

بایاس چیست ؟

نحوه ولتاژ دهی جهت تغذیه و راه اندازی یک دیود را بایاس گویند و به دو صورت می باشد .

1- بایاس مستقیم ( پیش رونده ، فوروارد) : که در وضعیت ولتاژ مثبت به قطب مثبت دیود و منفی به منفی وصل می شود و دیود در این حالت باید جریان را از خود عبور دهد .

2- بایاس معکوس ( ریورس ) : که در این حالت ولتاژ مثبت به منفی دیود و منفی به مثبت دیود وصل می شود که در این وضعیت دیود مانند یک عایق عمل کرده و جریانی را از خود عبور نمی دهد .

دیود معمولی : دیودها در روی بردهای موبایل همیشه به رنگ مشکی وجود دارد و فقط بر روی آنها یک نوار بصورت حک شده دیده می شود و دیود معمولی ولتاژ و جریان را در مدار ، به یک طرف هدایت می کند و از دو طرفه شدن جریان یا بازگشت ولتاژ و جریان دو بازگشت ولتاژ و جریان دو مدار جلوگیری می کند و بطور محدود در موبایلها وجود دارند .

دیود نورانی ( LED ) ( LIGHT EMMITED DIOD ) :

دیودهایی هستند که جهت روشن نمودن صفحه کلید و نمایشگر LCD و در قسمت پاورینگ ( POWERING ) مورد استفاده قرار می گیرند و به رنگهای زرد ، قرمز ، سبز و آبی در بردها دیده می شوند که دارای ولتاژ راه اندازی مختلفی هستند .

دیود زنر ( ZINER DIOD ) : دیود زنر فقط در گوشیهای سامسونگ استفاده می شود و فقط برای تثبیت ولتاژ استفاده می گردد و از نوسانات یا ناهماهنگی ها در مدار جلوگیری میکند و ولتاژ را در مدار ثابت نگه می دارد .

دیودهای مادون قرمز ( INFRA RED ) :

این دیودها جهت انتقال اطلاعات بین دو گوشی ، گوشی با کامپیوتر ، گوشی با پرینتر (عکس ، ملودی ، شماره تلفن ) مورد استفاده قرار می گیرد ولی نکته مهم این است که هر دو وسیله باید دارای ( IR) باشند .

نکته : از روی عدد نشان داده شده در مراحل تست می توان به جنس دیود پی برد .

ژرمانیوم          200-100                  سیلیکون 900-400

تست دیود :

جهت تست سلامت دیود از مولتی متر دیجیتال استفاده می کنیم و سوئیچ سلکتور را در حالت تست دیود قرار می دهیم و سیمهای مولتی متر را به دیود وصل میکنیم از یک طرف باید عددی نشان دهد و از طرف دیگر نباید را نشان دهد و در صورت خرابی یا از دو طرف عدد نشان می دهد و یا از هیچ طرفی عدد نشان نمی دهد .

 ترانزیستور (TRANSISTOR)

ترانزیستور قطعات فعالی از نیمه ی هادی ها هستند و معمولا به عنوان جایگزینی برای دیود مورد استفاده قرار می گیرند و به همین دلیل استفاده از دیود ها در گوشی های مبایل محدود می باشد و در مدارات مبایل به عنوان تقویت کننده ( ولتاژ ، جریان و توان ).

ترانزیستور به دو دسته ی منفی (NPN) و مثبت (  PNP ) تقسیم می شوند :

ترانزیستورها در روی نقشه های الکترونیکی با علامت  TR یا Q نمایش داده می شود و در نقشه ها ی مبایل بیشتر با علامت V نمایش داده می شود و در روی برد به شکل زیر دیده می شود

عملکرد ترانزیستور :

1-تقویت کنندگی

2- را ه انداز ( DRIVER )

3- سوئیچینگ در حالت قطعی ( C.OFF) یا اشباع ( SAT ) مانند یک کلید عمل می کند

تست ترانزیستور : رنج مولتی متر روی تست دیود قرار می دهیم و ابتدا پایه ای را پیدا می کنیم و به دو پایه دیگر را ه میدهد و نوع ترازیستور مخالف سیمی که به پایه    زده ایید می شود ( به طور مثال : اگر با سیم مشکی (-) نوع ترانزیستور مثبت می باشد ) این پایه بیس ( BASE  ) نامیده می شود و از دو پایه باقی مانده آن پایه ای که با پایه بیس عدد بیشتری را نشان میدهد امیتر (EMITER) بوده و پایه ی آخر کلکتور (COLECTOR ) نامیده می شود .

نکته تعمیراتی :

1- اگر با وجود زیاد نمودن صدای گوشی صدای باز هم ضعیف باشد ایراد از ترانزیستور راه انداز پاور می باشد .

2- در گوشی های اریکسون T28 ,T29, T20 گوشی شارژ نمی کند ترانزیستور قسمت شارژ نیمسوز شده است .

3-در گوشی های اریکسون T10 اگر ویبراتور کار نمی کند ایراد از ترانزیستور راه انداز آن می باشد .

رگوالاتور ( REGULATOR )

این قطعه وظیفه ی تنظیم کنندگی ولتاژ را در مدارات گوشی بر عهده دارد و به رنگ مشکی و دارای 5 یا 6 پایه هستند .

تست رگوالاتور

جهت تست رگوالاتور سلکتور مولتی متر را روی تست دیود قرار می دهیم و سیم مثبت مولتی متر را به پایه وسط می زنیم و در این حالت باید به پایه های دیگر را ه بدهد و اعداد نشان داده شده باید در یک محدود باشد و اگر به پایه ای راه نداد و یا با سیم مشکی راه داد رگوالاتور مشکی دارد این رگوالاتور را از روی برد برداشته و مجددا تست می کنیم اگر همان طور بود رگوالاتور را تعویض می کنیم

آی سی ( IC )

به قطعات و مدارات مجتمع آی سی گفته می شود که در محل های مختلف وظایف مختلفی را بر عهده دارند

انواع IC

آی سی   SMD     آی سی دو ردیفه

آی سی BGM        آی سی چهار ردیفه

روش پیدا کردن پایه یک آی سی ها :

1- در آی سی های قدیمی یک فرورفتگی وجود دارد اگر این فرورفتگی را به سمت چپ و پایین بگیریم ،پایه اول ،دست چپ و پایین یک به حساب آمده و بقیه پایه ها به دنبال آن در جهت خلاف عقربه های ساعت شمارش می شود .

2- اگر روی آی سی فرو رفتگی وجود نداشت آی سی را به نحوی می گیریم که نوشته های روی آی سی به درستی قابل خواندن باشند در این حالت نیز پایه  پایین ،دست چپ و اولین پایه ،پایه یک بوده و بقیه پایه ها به ترتیب و بر خلاف جهت حرکت عقربه های ساعت شمارش می شود .