آموزش مانیتورینگ Cacti جلد اول

Cacti با استفاده از SNMP (Simple Network Management Protocol) و سایر روش‌های جمع‌آوری داده، اطلاعات مربوط به پهنای باند، استفاده از منابع سخت‌افزاری (CPU، RAM، دیسک)، نرخ ارسال و دریافت بسته‌ها، و بسیاری از پارامترهای دیگر را دریافت و به‌صورت نمودارهای گرافیکی نمایش می‌دهد.

کاربردهای Cacti

Cacti یک ابزار قدرتمند برای مانیتورینگ شبکه و سرورها است که در محیط‌های سازمانی، دیتاسنترها، ISPها و حتی شبکه‌های خانگی کاربرد دارد. برخی از مهم‌ترین استفاده‌های Cacti عبارت‌اند از:

🔹 مانیتورینگ پهنای باند شبکه – بررسی مصرف پهنای باند توسط روترها، سوئیچ‌ها و سرورها.
🔹 تحلیل عملکرد سخت‌افزارها – نمایش میزان استفاده از پردازنده، حافظه رم، فضای دیسک و سایر منابع.
🔹 ردیابی مشکلات شبکه – شناسایی مشکلات و نقاط ضعف قبل از وقوع بحران.
🔹 ایجاد داشبوردهای گرافیکی – نمایش اطلاعات به‌صورت گراف‌های تصویری لحظه‌ای و تاریخی.
🔹 اعلان و هشدار – امکان تنظیم هشدارهای سفارشی برای رویدادهای مهم مانند افزایش ناگهانی مصرف منابع.
🔹 مدیریت و نظارت بر دیتاسنترها – مانیتورینگ سرویس‌های حیاتی و تجهیزات کلیدی.

نحوه عملکرد Cacti

Cacti برای جمع‌آوری داده‌ها و نمایش آن‌ها از سه بخش اصلی تشکیل شده است:

🟢 Polling Engine – این بخش وظیفه جمع‌آوری اطلاعات از دستگاه‌های شبکه را بر عهده دارد. Cacti معمولاً از SNMP برای این کار استفاده می‌کند.
🟢 RRDTool Database – داده‌های جمع‌آوری‌شده در پایگاه داده RRD (Round-Robin Database) ذخیره می‌شوند که امکان پردازش و نگهداری طولانی‌مدت اطلاعات را فراهم می‌کند.
🟢 Web Interface – داشبورد تحت وب Cacti امکان مشاهده گراف‌ها، مدیریت دستگاه‌ها و پیکربندی تنظیمات را فراهم می‌کند.

تفاوت Cacti با سایر ابزارهای مانیتورینگ

Cacti در کنار ابزارهای مشابهی مانند Zabbix، Nagios، Grafana و PRTG استفاده می‌شود، اما تفاوت‌هایی با آن‌ها دارد:

✅ نقاط قوت Cacti:

• محیط ساده و کاربرپسند برای ایجاد گراف‌های مانیتورینگ
• عملکرد سبک و کم‌مصرف در مقایسه با ابزارهای پیچیده‌تر
• پشتیبانی قوی از SNMP برای مانیتورینگ تجهیزات شبکه
• امکان سفارشی‌سازی گراف‌ها و افزودن افزونه‌های مختلف

❌ نقاط ضعف Cacti:

• فاقد سیستم پیشرفته هشداردهی و نوتیفیکیشن (در مقایسه با Zabbix و Nagios)
• مناسب‌تر برای گراف‌سازی داده‌ها تا مدیریت رخدادهای شبکه
• نیاز به پیکربندی دستی SNMP برای جمع‌آوری اطلاعات از برخی دستگاه‌ها

جمع‌بندی

Cacti یک ابزار رایگان، متن‌باز و قدرتمند برای مانیتورینگ و گراف‌سازی اطلاعات شبکه است که به مدیران شبکه کمک می‌کند تا عملکرد تجهیزات را نظارت کرده و مشکلات احتمالی را قبل از تبدیل شدن به بحران شناسایی کنند. این نرم‌افزار به دلیل رابط گرافیکی ساده، انعطاف‌پذیری بالا و پشتیبانی از SNMP در بسیاری از سازمان‌ها و شرکت‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

دلایل استفاده از Cacti در مدیریت شبکه

✅ نظارت بر پهنای باند و ترافیک شبکه
یکی از مهم‌ترین کاربردهای Cacti، پایش میزان مصرف پهنای باند توسط دستگاه‌های مختلف شبکه است. این قابلیت به مدیران کمک می‌کند تا:

• نقاط تراکم ترافیکی را شناسایی کنند.
• الگوهای استفاده از پهنای باند را تحلیل کرده و در صورت نیاز، محدودیت‌های لازم را اعمال کنند.
• از بروز کندی یا قطعی در شبکه جلوگیری کنند.

🛠 پیکربندی برای مانیتورینگ پهنای باند با SNMP:

snmpwalk -v2c -c public 192.168.1.1 IF-MIB::ifDescr
snmpget -v2c -c public 192.168.1.1 IF-MIB::ifInOctets.1

📌 مسیر فایل‌های پیکربندی SNMP در Linux:

/etc/snmp/snmpd.conf

✅ مانیتورینگ عملکرد سرورها و دستگاه‌های شبکه
Cacti امکان نظارت بر منابع سخت‌افزاری را فراهم می‌کند، از جمله:

• استفاده از CPU و RAM در سرورها و روترها
• وضعیت دیسک و فضای ذخیره‌سازی
• آپتایم (Uptime) و وضعیت کلی سیستم‌ها

🛠 دریافت اطلاعات CPU و RAM از یک سرور لینوکسی با SNMP:

snmpget -v2c -c public 192.168.1.10 UCD-SNMP-MIB::ssCpuIdle.0
snmpget -v2c -c public 192.168.1.10 UCD-SNMP-MIB::memTotalReal.0

📌 مسیر فایل SNMP در سیستم‌عامل لینوکس:

/etc/snmp/snmpd.conf

✅ کاهش زمان خرابی (Downtime) با شناسایی مشکلات پیش از وقوع
Cacti با جمع‌آوری داده‌های تاریخی، به مدیران شبکه کمک می‌کند تا:

• مشکلات احتمالی را قبل از وقوع شناسایی کنند.
• روند رشد مصرف منابع را بررسی کرده و برای ارتقاء زیرساخت برنامه‌ریزی کنند.
• با تنظیم هشدارها، از افزایش غیرمنتظره مصرف منابع آگاه شوند.

🛠 بررسی وضعیت شبکه با دستورات مانیتورینگ در لینوکس:

ping -c 5 192.168.1.1
traceroute 192.168.1.1
netstat -ant | grep ESTABLISHED

✅ ایجاد گزارش‌های تصویری برای تحلیل بهتر داده‌ها
یکی از نقاط قوت Cacti، نمایش داده‌ها در قالب گراف‌های تصویری و داشبوردهای مدیریتی است که به تحلیل بهتر اطلاعات کمک می‌کند. مدیران شبکه می‌توانند:

• میزان مصرف پهنای باند را در ساعات مختلف روز مقایسه کنند.
• عملکرد سیستم‌های مختلف را در بازه‌های زمانی بلندمدت بررسی کنند.
• گزارش‌های بصری را به تیم‌های مدیریتی ارائه دهند.

جمع‌بندی

هدف اصلی استفاده از Cacti در مدیریت شبکه، افزایش کارایی، کاهش هزینه‌ها و بهبود نظارت بر تجهیزات و سرورها است. این ابزار به مدیران کمک می‌کند تا پهنای باند، سخت‌افزار و وضعیت شبکه را به‌صورت بلادرنگ و تاریخی مانیتور کنند و از مشکلات احتمالی پیشگیری کنند.

در بخش بعدی، نقش Cacti در بهبود کارایی مانیتورینگ شبکه را بررسی خواهیم کرد. 🚀

🔹 قابلیت‌های کلیدی Cacti در بهبود مانیتورینگ شبکه

✅ کاهش زمان تشخیص مشکلات شبکه
Cacti با ارائه نمودارهای لحظه‌ای و تاریخی از عملکرد شبکه، به مدیران کمک می‌کند تا مشکلات احتمالی را قبل از تأثیرگذاری بر کاربران شناسایی و برطرف کنند.

🛠 دستور بررسی زمان پاسخ‌دهی سرورها و دستگاه‌ها:

ping -c 5 192.168.1.1

📌 مقدار متوسط RTT (Round Trip Time) را بررسی کنید تا نشانه‌های کندی شبکه را شناسایی کنید.

✅ نظارت مداوم بر ترافیک و پهنای باند
Cacti امکان بررسی نحوه مصرف پهنای باند و نقاط گلوگاهی شبکه را فراهم می‌کند. این قابلیت به برنامه‌ریزی بهتر برای تخصیص منابع و جلوگیری از ازدحام شبکه کمک می‌کند.

🛠 دریافت میزان پهنای باند استفاده‌شده روی یک اینترفیس با SNMP:

snmpget -v2c -c public 192.168.1.1 IF-MIB::ifInOctets.1
snmpget -v2c -c public 192.168.1.1 IF-MIB::ifOutOctets.1

📌 مسیر فایل تنظیمات SNMP در سرور لینوکس:

/etc/snmp/snmpd.conf

✅ ایجاد هشدارهای خودکار و جلوگیری از خرابی‌های ناگهانی
Cacti می‌تواند آستانه‌های (Thresholds) خاصی را برای پارامترهای شبکه تعریف کند و در صورت عبور از این آستانه‌ها، هشدارهای خودکار ارسال کند. این ویژگی از خرابی‌های ناگهانی و قطعی سرویس‌ها جلوگیری می‌کند.

🛠 نمونه‌ای از تنظیم هشدار در Cacti برای مصرف بیش از 80% CPU در سرور:

snmpget -v2c -c public 192.168.1.10 UCD-SNMP-MIB::ssCpuIdle.0
# اگر مقدار کمتر از 20 باشد، به این معنی است که مصرف CPU بالای 80% است.

✅ بهینه‌سازی عملکرد سرورها و تجهیزات شبکه
Cacti علاوه بر نظارت بر تجهیزات شبکه، می‌تواند عملکرد CPU، حافظه و فضای دیسک در سرورها را نیز مانیتور کند و به بهینه‌سازی منابع کمک کند.

🛠 بررسی میزان استفاده از حافظه سرور با SNMP:

snmpget -v2c -c public 192.168.1.10 UCD-SNMP-MIB::memTotalReal.0
snmpget -v2c -c public 192.168.1.10 UCD-SNMP-MIB::memAvailReal.0

📌 در صورت مشاهده کاهش بیش از حد حافظه‌ی در دسترس، نیاز به افزایش منابع سرور یا بهینه‌سازی سرویس‌ها وجود دارد.

✅ بهبود مدیریت ظرفیت و برنامه‌ریزی برای توسعه شبکه
یکی از مهم‌ترین کاربردهای Cacti، ارائه گزارش‌های بلندمدت از روند مصرف منابع شبکه و سرورها است که به مدیران کمک می‌کند برنامه‌ریزی دقیق‌تری برای گسترش زیرساخت‌ها داشته باشند.

🛠 بررسی وضعیت دیسک در یک سرور لینوکسی با SNMP:

snmpget -v2c -c public 192.168.1.10 HOST-RESOURCES-MIB::hrStorageSize.1
snmpget -v2c -c public 192.168.1.10 HOST-RESOURCES-MIB::hrStorageUsed.1

📌 در صورت پر شدن دیسک، ممکن است نیاز به حذف فایل‌های غیرضروری یا ارتقاء ظرفیت ذخیره‌سازی باشد.

جمع‌بندی

Cacti به بهبود کارایی مانیتورینگ شبکه از طریق نظارت لحظه‌ای، کاهش زمان خرابی، مدیریت ظرفیت، ارسال هشدارها و ارائه گزارش‌های تحلیلی کمک می‌کند. این ابزار به مدیران شبکه امکان می‌دهد تصمیمات هوشمندانه‌تری در مورد مدیریت منابع بگیرند و از بروز مشکلات جدی جلوگیری کنند.

استفاده برای نظارت بر پهنای باند شبکه

یکی از کاربردهای اصلی Cacti، نظارت بر میزان استفاده از پهنای باند در شبکه است. این ابزار داده‌های مربوط به سرورها، روترها و سوئیچ‌ها را از طریق SNMP جمع‌آوری کرده و به کمک RRDTool آن‌ها را پردازش و به شکل گراف‌های تصویری نمایش می‌دهد.

مراحل مانیتورینگ پهنای باند در Cacti

1. فعال‌سازی SNMP در تجهیزات شبکه
   ابتدا باید SNMP روی دستگاه‌هایی که قصد مانیتورینگ آن‌ها را داریم، فعال شود. برای مثال در یک روتر Cisco، دستور زیر را اجرا می‌کنیم:

   configure terminal
   snmp-server community public RO
   exit
   

2. اضافه کردن دستگاه در Cacti
   مسیر: Console > Management > Devices
   • یک دستگاه جدید اضافه کنید.
   • آدرس IP یا نام میزبان را وارد کنید.
   • نسخه SNMP (v1، v2c یا v3) را مشخص کنید.
   • اطلاعات دسترسی را وارد و تست کنید.
3. ایجاد گراف‌های پهنای باند
   مسیر: Console > Management > Graphs
   • انتخاب Graph Templates مناسب برای نمایش ترافیک Inbound و Outbound
   • تنظیم بازه‌های زمانی برای ثبت داده‌ها (مثلاً هر 5 دقیقه)
4. بررسی گراف‌های تولید شده
   مسیر: Graphs
   • بررسی لحظه‌ای و تاریخی میزان استفاده از پهنای باند

تحلیل عملکرد سرورها، سوئیچ‌ها و روترها

Cacti می‌تواند معیارهای مختلفی را از دستگاه‌های شبکه جمع‌آوری کرده و عملکرد آن‌ها را تحلیل کند. برخی از این معیارها شامل:
✅ میزان مصرف CPU و RAM در سرورها و سوئیچ‌ها
✅ نرخ ارسال و دریافت داده در اینترفیس‌های شبکه
✅ بررسی میزان ازدحام (Congestion) در روترها

فعال‌سازی مانیتورینگ عملکرد سرور لینوکسی

برای مانیتورینگ یک سرور لینوکسی، باید SNMP را روی آن فعال کنیم:

sudo apt update && sudo apt install snmpd -y
sudo systemctl enable --now snmpd

ویرایش فایل تنظیمات SNMP در مسیر:

sudo nano /etc/snmp/snmpd.conf

و اضافه کردن خط زیر برای دسترسی Read-Only:

rocommunity public

سپس سرویس را ری‌استارت کنید:

sudo systemctl restart snmpd

پس از این مراحل، می‌توان سرور را به Cacti اضافه کرده و نمودارهایی برای پردازش CPU، RAM و Disk Usage ایجاد کرد.

شناسایی مشکلات شبکه پیش از وقوع بحران

با استفاده از هشدارها (Alerts) و آستانه‌های عملکردی (Thresholds) در Cacti، می‌توان از بروز مشکلات جدی در شبکه قبل از وقوع آن‌ها مطلع شد.

فعال‌سازی هشدارهای سفارشی در Cacti

1. مسیر: Console > Configuration > Thresholds
2. تعریف مقدار آستانه هشدار (مثلاً استفاده بیش از 80% از CPU یا RAM)
3. تنظیم Action برای ارسال ایمیل یا پیام هشدار

نمونه دستور تست SNMP برای بررسی مصرف پردازنده در یک دستگاه:

snmpget -v2c -c public 192.168.1.1 1.3.6.1.4.1.2021.11.9.0

(این دستور مقدار Load Average سیستم را نمایش می‌دهد.)

تولید گراف‌های تصویری برای مشاهده لحظه‌ای و تاریخی داده‌ها

Cacti از RRDTool برای ذخیره داده‌ها و ایجاد گراف‌های حرفه‌ای استفاده می‌کند. این گراف‌ها شامل:
📌 نمودار لحظه‌ای مصرف پهنای باند
📌 گراف میزان استفاده از CPU و RAM در سرورها
📌 تحلیل وضعیت لینک‌های شبکه در سوئیچ‌ها و روترها

مراحل ایجاد گراف در Cacti

1. مسیر: Console > Management > Graph Templates
2. انتخاب Data Source مناسب (مانند SNMP)
3. تنظیم Polling Interval برای بروزرسانی داده‌ها
4. مشاهده گراف‌های ساخته‌شده در Graphs

مثال از دستور مشاهده داده‌های RRDTool که Cacti از آن برای ساخت گراف‌ها استفاده می‌کند:

rrdtool fetch /var/lib/cacti/rra/traffic_in_1.rrd AVERAGE -s -1h

(این دستور میانگین ترافیک شبکه در یک ساعت گذشته را نمایش می‌دهد.)

جمع‌بندی

Cacti یک ابزار قدرتمند و انعطاف‌پذیر برای نظارت بر شبکه، سرورها و تجهیزات زیرساختی است. برخی از مهم‌ترین کاربردهای آن شامل:
✔ مانیتورینگ دقیق پهنای باند شبکه
✔ بررسی عملکرد سخت‌افزارهای مختلف مانند روترها، سوئیچ‌ها و سرورها
✔ شناسایی مشکلات احتمالی قبل از وقوع بحران
✔ ارائه گراف‌های تصویری لحظه‌ای و تاریخی از داده‌های شبکه

با پیکربندی صحیح و استفاده از قابلیت‌های پیشرفته، Cacti می‌تواند به یکی از اصلی‌ترین ابزارهای مانیتورینگ و مدیریت شبکه‌های کوچک و بزرگ تبدیل شود. 🚀

بررسی پیشینه و تاریخچه ابزار Cacti

Cacti در سال ۲۰۰۱ توسط Ian Berry توسعه یافت. هدف اولیه این پروژه، ایجاد یک رابط کاربری گرافیکی برای RRDTool بود که مدیریت داده‌های مانیتورینگ را ساده‌تر کند. RRDTool که توسط Tobi Oetiker توسعه داده شده بود، به تنهایی ابزار قدرتمندی برای ذخیره‌سازی و نمایش گراف‌های مربوط به داده‌های سری‌زمانی (Time-Series Data) محسوب می‌شد، اما استفاده از آن نیاز به دانش فنی بالایی داشت.

Cacti با اضافه کردن رابط وب کاربرپسند، قابلیت مانیتورینگ SNMP و قابلیت تعریف هشدارها به RRDTool، توانست به سرعت به یکی از محبوب‌ترین ابزارهای مانیتورینگ شبکه تبدیل شود.

یکی از ویژگی‌های مهم Cacti در مقایسه با سایر ابزارهای مانیتورینگ این است که:
✅ پیکربندی ساده‌ای دارد و به راحتی روی لینوکس و ویندوز اجرا می‌شود.
✅ مقیاس‌پذیری بالایی دارد و می‌تواند شبکه‌های کوچک تا بزرگ را مدیریت کند.
✅ با SNMP و سایر پروتکل‌های مانیتورینگ سازگار است.

معرفی تیم توسعه‌دهنده یا جامعه متن‌باز آن

Cacti از ابتدا به عنوان یک پروژه متن‌باز توسعه یافت و تحت مجوز GPL-2.0 منتشر شد. توسعه این ابزار ابتدا به صورت فردی توسط Ian Berry انجام می‌شد، اما با رشد محبوبیت آن، جامعه‌ای از توسعه‌دهندگان داوطلب و متخصصان شبکه به این پروژه پیوستند.

امروزه، Cacti توسط تیم Cacti Group که یک جامعه فعال از توسعه‌دهندگان است، مدیریت می‌شود. این تیم به طور مداوم بروزرسانی‌ها، اصلاحات امنیتی و بهبود عملکرد را ارائه می‌دهد.

💡 مهم‌ترین کانال‌های ارتباطی جامعه Cacti:

• وب‌سایت رسمی: https://www.cacti.net
• انجمن‌های کاربری: https://forums.cacti.net
• GitHub: https://github.com/Cacti/cacti

Cacti امروزه به عنوان یکی از پروژه‌های متن‌باز فعال و پرکاربرد در حوزه مدیریت شبکه و نظارت بر عملکرد سرورها و دستگاه‌های شبکه‌ای شناخته می‌شود.

نسخه‌های مختلف Cacti و تحولات آن در طول زمان

Cacti از زمان انتشار اولیه تا به امروز تغییرات زیادی را تجربه کرده است. در این بخش، مهم‌ترین نسخه‌ها و تحولات آن را بررسی می‌کنیم.

🔹 نسخه‌های اولیه (۲۰۰۱ – ۲۰۰۵)

• اولین نسخه رسمی Cacti در سال ۲۰۰۱ منتشر شد.
• تمرکز اصلی بر ایجاد یک رابط گرافیکی برای RRDTool بود.
• در نسخه‌های اولیه، پشتیبانی از SNMP برای جمع‌آوری داده‌های شبکه‌ای اضافه شد.

🔹 نسخه‌های میانی (۲۰۰۵ – ۲۰۱۵)

• در این بازه زمانی، Cacti 0.8.x یکی از پرکاربردترین نسخه‌ها بود.
• ویژگی‌های مهمی مثل مدیریت کاربران، تنظیمات پیشرفته گراف‌ها و افزونه‌های جانبی اضافه شد.
• جامعه کاربری Cacti گسترش یافت و بسیاری از سازمان‌ها از این ابزار برای مانیتورینگ شبکه و سرورها استفاده کردند.

🔹 نسخه‌های جدید و مدرن (۲۰۱۷ – تاکنون)

• در سال ۲۰۱۷، نسخه Cacti 1.0.0 منتشر شد که تغییرات اساسی در معماری نرم‌افزار ایجاد کرد.
• مهم‌ترین پیشرفت‌ها:
  ✅ رابط کاربری مدرن و بهینه‌شده
  ✅ پشتیبانی بهبودیافته از پایگاه‌ داده‌های MySQL و MariaDB
  ✅ قابلیت‌های امنیتی پیشرفته‌تر
  ✅ بهینه‌سازی پردازش داده‌ها برای عملکرد سریع‌تر

💡 آخرین نسخه پایدار Cacti را می‌توان از وب‌سایت رسمی دریافت کرد.

جمع‌بندی

Cacti یکی از قدیمی‌ترین و قدرتمندترین ابزارهای مانیتورینگ شبکه و سرورها است که از سال ۲۰۰۱ تاکنون توسعه داده شده است.

✔ توسط Ian Berry توسعه یافت و امروزه توسط Cacti Group مدیریت می‌شود.
✔ در ابتدا فقط برای نمایش گراف‌های RRDTool ساخته شده بود، اما در ادامه به یک ابزار کامل مانیتورینگ تبدیل شد.
✔ در نسخه‌های جدید، بهینه‌سازی‌های بسیاری از جمله افزایش امنیت، بهبود کارایی و مدرن‌سازی رابط کاربری انجام شده است.

امروزه، Cacti همچنان یکی از محبوب‌ترین ابزارهای مدیریت شبکه و نظارت بر عملکرد تجهیزات IT در سراسر جهان است و توسط هزاران سازمان مورد استفاده قرار می‌گیرد. 🚀

رابط کاربری گرافیکی آسان و کاربرپسند

یکی از ویژگی‌های برجسته Cacti، رابط کاربری گرافیکی آن است که به راحتی قابل استفاده است. در حالی که ابزارهایی مانند RRDTool نیازمند دانش فنی بالا بودند، Cacti با اضافه کردن یک رابط کاربری وب‌محور، این فرآیند را برای کاربران عادی و متخصصین شبکه بسیار ساده کرده است.

ویژگی‌ها:

• داشبورد قابل تنظیم: مدیران شبکه می‌توانند داشبورد خود را بر اساس نیازهای خاص شبکه و تجهیزات خود تنظیم کنند. این داشبورد شامل گراف‌ها، آمار و اطلاعات مهم شبکه است.
• ویجت‌ها و گراف‌ها: می‌توان به راحتی ویجت‌ها را به داشبورد اضافه کرده و گراف‌های مختلفی برای نظارت بر تجهیزات شبکه ایجاد کرد.
• دسترسی آسان به تنظیمات: تنظیمات دستگاه‌ها، گراف‌ها و منابع داده از طریق منوهای ساده و واضح قابل دسترسی هستند.

مثال عملی: برای دسترسی به رابط کاربری Cacti از مرورگر وب استفاده کنید. فرض کنید سرور Cacti شما در آدرس http://localhost/cacti قرار دارد. برای ورود به رابط کاربری، باید وارد نام کاربری و کلمه عبور خود شوید.

پشتیبانی از SNMP برای جمع‌آوری داده‌ها

SNMP (Simple Network Management Protocol) یکی از پروتکل‌های اصلی در Cacti برای جمع‌آوری داده‌های مربوط به شبکه است. این پروتکل به Cacti این امکان را می‌دهد که اطلاعات مربوط به دستگاه‌های شبکه مانند روترها، سوئیچ‌ها و سرورها را جمع‌آوری کرده و در قالب گراف‌ها نمایش دهد.

ویژگی‌ها:

• پشتیبانی از نسخه‌های مختلف SNMP: Cacti از SNMPv1, SNMPv2c, و SNMPv3 پشتیبانی می‌کند.
• جمع‌آوری داده‌های شبکه: می‌توان داده‌های مختلفی از قبیل پهنای باند مصرفی، ترافیک ورودی و خروجی، وضعیت پورت‌ها و موارد مشابه را از دستگاه‌های شبکه جمع‌آوری کرد.
• پیکربندی SNMP: Cacti از طریق پیکربندی فایل‌های دستگاه، امکان تنظیمات SNMP برای هر دستگاه را فراهم می‌کند.

دستور برای پیکربندی SNMP:

1. ویرایش فایل snmp.conf در سیستم خود:

   sudo nano /etc/snmp/snmp.conf
   

2. پیکربندی اطلاعات SNMP:

   sysLocation    "Server Location"
   sysContact     "Admin <admin@example.com>"
   

برای اضافه کردن یک دستگاه جدید با SNMP به Cacti، به بخش Devices رفته و اطلاعات مورد نیاز مانند آدرس IP دستگاه، نوع دستگاه و نسخه SNMP را وارد کنید.

قابلیت ایجاد گراف‌های پیچیده و سفارشی

Cacti به کاربران این امکان را می‌دهد که گراف‌های پیچیده و سفارشی ایجاد کنند که به خوبی می‌توانند نمایی از عملکرد شبکه را ارائه دهند. این گراف‌ها می‌توانند شامل اطلاعات مختلف از قبیل پهنای باند، عملکرد پردازنده، حافظه و ترافیک باشند.

ویژگی‌ها:

• تعریف قالب‌های گراف: Cacti از Graph Templates استفاده می‌کند که به شما امکان می‌دهد گراف‌های پیچیده‌ای بسازید و به دستگاه‌ها نسبت دهید.
• سفارشی‌سازی گراف‌ها: با استفاده از گزینه‌های مختلف، می‌توان تنظیمات مربوط به هر گراف را مانند محدوده زمان، رنگ‌بندی و داده‌های نمایش داده شده تغییر داد.
• یکپارچه‌سازی با RRDTool: گراف‌های Cacti مبتنی بر داده‌های ذخیره‌شده در RRDTool هستند که اطلاعات را به صورت زمانی ذخیره کرده و گراف‌های دقیق تولید می‌کنند.

دستور برای ایجاد گراف جدید:

1. وارد پنل مدیریت Cacti شوید.
2. به قسمت Graph Management بروید و Create Graph را انتخاب کنید.
3. از منوی کشویی، نوع گراف مورد نظر (مثل Network Interface یا CPU Utilization) را انتخاب کنید.
4. پس از تنظیمات گراف، روی Save کلیک کنید.

پشتیبانی از شبکه‌های کوچک تا بزرگ

Cacti به دلیل مقیاس‌پذیری بالای خود، قادر است شبکه‌های کوچک تا بزرگ را پوشش دهد. این ابزار می‌تواند تعداد زیادی دستگاه شبکه را به راحتی مدیریت کرده و گراف‌ها را به صورت متمرکز یا در سطح شعبه تولید کند.

ویژگی‌ها:

• مقیاس‌پذیری بالا: Cacti می‌تواند بدون مشکل از هزاران دستگاه شبکه داده جمع‌آوری کند.
• پشتیبانی از چندین شبکه: امکان ایجاد چندین نمای شبکه وجود دارد که می‌تواند برای شبکه‌های مختلف یا زیرشبکه‌ها تنظیم شود.
• پیکربندی متعدد برای هر شبکه: تنظیمات مختلف برای جمع‌آوری داده‌ها از دستگاه‌ها می‌توانند برای هر بخش یا شبکه اعمال شوند.

دستور برای افزودن چندین دستگاه به Cacti:

• برای اضافه کردن دستگاه‌ها، به منوی Devices رفته و Add Device را انتخاب کنید. سپس، آدرس IP دستگاه‌ها را وارد کنید و نوع دستگاه را انتخاب کنید.

یکپارچه‌سازی با سایر ابزارهای مانیتورینگ شبکه

Cacti از قابلیت یکپارچه‌سازی با سایر ابزارهای مانیتورینگ شبکه برخوردار است. این ویژگی به شما امکان می‌دهد که داده‌های موجود در Cacti را با سایر سیستم‌های نظارت و مدیریت شبکه مانند Nagios, Zabbix, and Grafana ترکیب کرده و یک سیستم مانیتورینگ جامع ایجاد کنید.

ویژگی‌ها:

• ادغام با Nagios: Cacti به راحتی می‌تواند با Nagios یکپارچه شود تا هشدارهای مربوط به وضعیت شبکه ارسال کند.
• ارتباط با Zabbix: امکان استفاده از داده‌های Zabbix برای تولید گراف‌ها و نمایش داده‌ها در Cacti وجود دارد.
• یکپارچه‌سازی با Grafana: از طریق افزونه‌ها، Cacti می‌تواند داده‌های خود را به Grafana منتقل کرده و نمایش‌های گرافیکی پیشرفته‌تری از وضعیت شبکه ارائه دهد.

دستور برای یکپارچه‌سازی با Grafana:

1. ابتدا افزونه Cacti-Grafana را دانلود و نصب کنید.
2. سپس، اطلاعات اتصال Cacti را به Grafana وارد کنید:

   curl -L https://github.com/Cacti/grafana-cacti-datasource/releases/download/v1.0.0/cacti-datasource-1.0.0.zip -o grafana-cacti.zip
   

3. فایل افزونه را در دایرکتوری افزونه‌های Grafana قرار داده و Grafana را ریستارت کنید.

جمع‌بندی

Cacti ابزار قدرت‌مندی برای مانیتورینگ شبکه است که به دلیل ویژگی‌های کلیدی خود، مورد توجه گسترده‌ای قرار گرفته است.

✔ رابط کاربری گرافیکی ساده و کاربرپسند
✔ پشتیبانی از SNMP برای جمع‌آوری داده‌ها
✔ توانایی ایجاد گراف‌های پیچیده و سفارشی
✔ پشتیبانی از شبکه‌های کوچک و بزرگ
✔ یکپارچه‌سازی با ابزارهای مانیتورینگ دیگر

این ویژگی‌ها باعث شده‌اند تا Cacti برای مدیران شبکه، یک ابزار قوی و انعطاف‌پذیر برای نظارت و تحلیل عملکرد شبکه و دستگاه‌های مختلف باشد.

رایگان و متن‌باز بودن

یکی از بزرگ‌ترین مزایای Cacti این است که رایگان و متن‌باز است. این ویژگی باعث می‌شود که Cacti به گزینه‌ای مناسب برای سازمان‌ها و تیم‌های شبکه با بودجه محدود تبدیل شود. به دلیل متن‌باز بودن، کاربران می‌توانند کد منبع را مشاهده، ویرایش و برای نیازهای خاص خود سفارشی‌سازی کنند.

ویژگی‌ها:

• بدون هزینه: هیچگونه هزینه‌ای برای استفاده از Cacti وجود ندارد.
• شفافیت کد: امکان بررسی، تغییر و توسعه کد برای هر کسی که توانایی برنامه‌نویسی داشته باشد.
• جامعه‌سازی و مشارکت: هر کسی می‌تواند در توسعه و بهبود Cacti سهم داشته باشد.

مثال عملی: برای نصب Cacti روی یک سرور لینوکسی، می‌توانید از دستورات زیر استفاده کنید:

sudo apt-get update
sudo apt-get install cacti

سازگاری با انواع سیستم‌عامل‌ها (لینوکس، ویندوز)

Cacti به راحتی با سیستم‌عامل‌های مختلف مانند لینوکس و ویندوز کار می‌کند. این سازگاری به شما این امکان را می‌دهد که Cacti را در هر محیط شبکه‌ای که دارید نصب کرده و از آن استفاده کنید.

ویژگی‌ها:

• پشتیبانی از لینوکس: Cacti به طور اصلی روی سرورهای لینوکس نصب می‌شود و به راحتی با توزیع‌های مختلف مانند Ubuntu، CentOS و Debian سازگار است.
• نصب روی ویندوز: همچنین می‌توان Cacti را به صورت محدود بر روی ویندوز نصب کرد، اگرچه این فرآیند کمی پیچیده‌تر از نصب روی لینوکس است.

دستور نصب در لینوکس (Ubuntu):

sudo apt-get update
sudo apt-get install cacti
sudo systemctl enable apache2
sudo systemctl start apache2

انعطاف‌پذیری بالا برای سفارشی‌سازی

Cacti به دلیل انعطاف‌پذیری بالا که در اختیار کاربران قرار می‌دهد، می‌تواند به راحتی برای هر نیاز خاصی تنظیم شود. این ابزار از افزونه‌ها، تمپلیت‌ها و تنظیمات گسترده پشتیبانی می‌کند که به شما این امکان را می‌دهد که تمام جزئیات نظارتی و گرافیکی شبکه را به دلخواه خود تنظیم کنید.

ویژگی‌ها:

• افزونه‌های سفارشی: از طریق افزونه‌ها می‌توان قابلیت‌های جدید به Cacti افزود.
• تمپلیت‌های گرافیکی: امکان طراحی و استفاده از تمپلیت‌های گراف برای نمایش داده‌ها به روشی خاص.
• پیکربندی‌ها: تنظیمات متنوع برای دستگاه‌ها و گراف‌ها که می‌توانند بر اساس نیاز شبکه تغییر کنند.

مثال عملی: برای ایجاد یک تمپلیت گراف جدید در Cacti، مراحل زیر را دنبال کنید:

1. به بخش Graph Management بروید.
2. روی Create New Graph کلیک کنید.
3. نوع داده‌ای که می‌خواهید گراف آن را بسازید، انتخاب کنید (مثلاً CPU Usage).
4. تنظیمات گراف مانند رنگ‌ها، مقیاس و محدوده داده‌ها را انجام دهید و بر روی Save کلیک کنید.

جامعه کاربری گسترده و پشتیبانی قوی

یکی از مزایای مهم Cacti این است که دارای یک جامعه کاربری گسترده است که می‌تواند به حل مشکلات و بهبود استفاده از این ابزار کمک کند. همچنین، از آنجایی که Cacti یک پروژه متن‌باز است، پشتیبانی از طریق فروم‌ها، مستندات و گروه‌های آنلاین به راحتی در دسترس است.

ویژگی‌ها:

• فروم‌ها و تالارهای گفت‌وگو: اعضای جامعه Cacti می‌توانند در بحث‌ها شرکت کرده و راهنمایی‌های لازم را دریافت کنند.
• مستندات دقیق: Cacti دارای مستندات جامع و کاملی است که کاربران را در نصب، پیکربندی و استفاده از آن یاری می‌کند.
• پشتیبانی از افزونه‌ها: به دلیل محبوبیت Cacti، بسیاری از توسعه‌دهندگان افزونه‌هایی برای آن ساخته‌اند که می‌توانند به راحتی اضافه شوند.

مثال عملی: برای دریافت کمک از جامعه Cacti، می‌توانید به فروم‌های رسمی Cacti مراجعه کنید و سوالات خود را مطرح کنید. سایت اصلی Cacti:
https://forums.cacti.net/

امکان ایجاد گزارش‌ها و هشدارهای سفارشی

Cacti قابلیت‌های فراوانی برای ایجاد گزارش‌ها و هشدارهای سفارشی دارد. شما می‌توانید برای هر وضعیت خاص، آستانه‌های هشدار را تنظیم کرده و به محض بروز مشکلی، از طریق ایمیل یا سایر روش‌ها هشدار دریافت کنید.

ویژگی‌ها:

• تنظیم هشدارها بر اساس آستانه‌ها: می‌توانید آستانه‌های زمانی و مقداری برای هشدار تنظیم کنید، به طوری که زمانی که داده‌ها از حد تعیین شده عبور کنند، Cacti به شما هشدار دهد.
• گزارش‌های سفارشی: امکان ایجاد گزارش‌های دوره‌ای برای تحلیل داده‌های جمع‌آوری شده از دستگاه‌ها و شبکه‌ها.
• یکپارچگی با سیستم‌های هشدار: Cacti امکان ارسال هشدارها به Nagios یا سایر سیستم‌های مدیریت هشدار را فراهم می‌کند.

دستور برای تنظیم هشدار:

1. وارد بخش Thresholds شوید.
2. یک Threshold جدید اضافه کنید و مقادیر آستانه‌ای را که می‌خواهید تنظیم کنید، وارد کنید.
3. پس از آن، هشدارهای ایمیلی را برای وضعیت‌های مختلف تعیین کنید.

جمع‌بندی

استفاده از Cacti برای مدیریت و مانیتورینگ شبکه دارای مزایای زیادی است که آن را به ابزاری محبوب در میان مدیران شبکه تبدیل کرده است. برخی از این مزایا عبارتند از:
✔ رایگان و متن‌باز بودن
✔ سازگاری با انواع سیستم‌عامل‌ها
✔ انعطاف‌پذیری بالا برای سفارشی‌سازی
✔ جامعه کاربری گسترده و پشتیبانی قوی
✔ امکان ایجاد گزارش‌ها و هشدارهای سفارشی

این مزایا باعث می‌شوند که Cacti برای انواع شبکه‌ها با نیازهای مختلف یک انتخاب عالی باشد.

Cacti

Cacti یک ابزار مانیتورینگ و گراف‌سازی برای نظارت بر منابع شبکه است. این ابزار به‌ویژه برای ایجاد گراف‌های دقیق و منظم از داده‌ها با استفاده از پروتکل SNMP طراحی شده است. Cacti بیشتر برای نظارت بر عملکرد شبکه و گراف‌سازی استفاده می‌شود و دارای قابلیت‌های گسترده‌ای در سفارشی‌سازی گراف‌ها است.

ویژگی‌ها و مزایا:

• گراف‌های سفارشی: قابلیت ایجاد و نمایش گراف‌های پیچیده برای نظارت بر داده‌ها.
• پشتیبانی از SNMP: برای جمع‌آوری داده‌ها از دستگاه‌های شبکه.
• رایگان و متن‌باز: برای سازمان‌های با بودجه محدود یک گزینه مناسب است.

معایب:

• عدم مدیریت هشدار پیشرفته: Cacti بیشتر برای گراف‌سازی مناسب است و قابلیت‌های هشداردهی پیشرفته کمتری دارد.
• تمرکز بر گراف‌ها: این ابزار بیشتر برای تحلیل‌های گرافیکی و نه نظارت کلی بر سیستم‌های پیچیده طراحی شده است.

Zabbix

Zabbix یک سیستم مانیتورینگ متن‌باز است که قابلیت‌های گسترده‌ای برای نظارت بر شبکه‌ها، سرورها و برنامه‌ها ارائه می‌دهد. این ابزار با استفاده از پروتکل‌های مختلف مانند SNMP، ICMP، JMX و IPMI می‌تواند داده‌ها را جمع‌آوری کند و وضعیت سیستم‌ها را بررسی کند.

ویژگی‌ها و مزایا:

• نظارت جامع: قابلیت نظارت بر تمامی دستگاه‌ها و سرورها به همراه جمع‌آوری داده‌های جامع.
• پشتیبانی از هشدار پیشرفته: Zabbix قادر است هشدارهای پیچیده و پیشرفته‌ای بر اساس شرایط مختلف صادر کند.
• واحد مانیتورینگ یکپارچه: Zabbix برای تمام اجزای شبکه قابل استفاده است.

معایب:

• پیچیدگی پیکربندی: نصب و پیکربندی Zabbix نسبت به Cacti پیچیده‌تر است و نیاز به زمان و دانش بیشتری دارد.
• نیاز به منابع بیشتر: در مقایسه با Cacti، Zabbix منابع بیشتری برای عملکرد مناسب نیاز دارد.

Nagios

Nagios یکی از قدیمی‌ترین و شناخته‌شده‌ترین ابزارهای نظارت بر شبکه است. این ابزار به مدیران شبکه این امکان را می‌دهد تا نظارت بر وضعیت سرورها، دستگاه‌ها، خدمات و برنامه‌ها را انجام دهند. Nagios از نظر قابلیت‌های هشداردهی بسیار قدرتمند است و به مدیران شبکه کمک می‌کند تا مشکلات را قبل از بحرانی شدن شناسایی کنند.

ویژگی‌ها و مزایا:

• سیستم هشدار پیشرفته: Nagios توانایی ارسال هشدارهای دقیق و سفارشی به مدیران شبکه را دارد.
• قابلیت‌های افزونه: از طریق افزونه‌ها می‌توان قابلیت‌های جدیدی به Nagios افزود.
• پشتیبانی از انواع پروتکل‌ها: Nagios از پروتکل‌های مختلفی برای نظارت بر سیستم‌ها پشتیبانی می‌کند.

معایب:

• پیچیدگی نصب و پیکربندی: نصب و تنظیمات اولیه Nagios ممکن است برای کاربرانی که تازه با آن آشنا هستند پیچیده باشد.
• تمرکز بر هشدار و مانیتورینگ سرویس‌ها: در حالی که Nagios توانایی نظارت کلی بر شبکه را دارد، تمرکز بیشتری بر نظارت بر وضعیت سرویس‌ها و دستگاه‌ها دارد و گراف‌ها در آن وجود ندارد.

Grafana

Grafana یکی از ابزارهای بسیار قدرتمند برای گراف‌سازی داده‌ها و نظارت بر عملکرد سیستم‌ها است. این ابزار به‌طور خاص برای نمایش گراف‌های زیبا و تحلیلی از داده‌ها طراحی شده است. Grafana معمولا به‌عنوان یک ابزار مکمل برای سایر سیستم‌های مانیتورینگ مانند Prometheus یا InfluxDB استفاده می‌شود و خود به‌تنهایی داده‌ها را جمع‌آوری نمی‌کند.

ویژگی‌ها و مزایا:

• گراف‌های بصری قدرتمند: قابلیت ایجاد گراف‌های حرفه‌ای و جذاب برای نمایش داده‌ها.
• یکپارچگی با ابزارهای دیگر: Grafana می‌تواند با ابزارهای مانیتورینگ مختلفی مانند Prometheus و InfluxDB یکپارچه شود.
• پشتیبانی از داده‌های real-time: Grafana می‌تواند داده‌ها را به صورت زنده نمایش دهد.

معایب:

• عدم قابلیت جمع‌آوری داده‌ها: Grafana خود به‌تنهایی داده‌ها را جمع‌آوری نمی‌کند و نیاز به سیستم‌های دیگری مانند Prometheus برای جمع‌آوری داده‌ها دارد.
• محدودیت در هشداردهی: برخلاف Zabbix یا Nagios، Grafana هشدارهای پیچیده و پیشرفته را ارائه نمی‌دهد.

جمع‌بندی

در مجموع، انتخاب ابزار مناسب بستگی به نیازهای خاص شما دارد:

• Cacti: مناسب برای ایجاد گراف‌های تصویری و نظارت بر پهنای باند شبکه با استفاده از SNMP.
• Zabbix: ابزار قدرتمند برای نظارت جامع بر شبکه و سرویس‌ها با هشدارهای پیشرفته.
• Nagios: مناسب برای نظارت بر وضعیت سرویس‌ها و دستگاه‌ها با قابلیت‌های هشداردهی پیچیده.
• Grafana: بهترین انتخاب برای ایجاد گراف‌های زیبا و تحلیلی، به‌ویژه زمانی که با ابزارهای دیگر مانند Prometheus یا InfluxDB ترکیب شود.

در نهایت، انتخاب بین این ابزارها بستگی به نیازهای خاص شبکه، پیچیدگی سیستم، و منابع در دسترس شما دارد.

نقاط قوت Cacti

1. گراف‌سازی دقیق و سفارشی‌سازی بالا
   یکی از برجسته‌ترین ویژگی‌های Cacti، توانایی ایجاد گراف‌های دقیق و سفارشی‌سازی آنها است. با استفاده از Cacti، می‌توان گراف‌هایی از داده‌های مختلف شبکه ایجاد کرد که می‌تواند شامل پهنای باند، وضعیت CPU، حافظه و دیگر منابع دستگاه‌ها باشد. این ابزار به مدیران شبکه این امکان را می‌دهد که وضعیت شبکه و منابع را در زمان‌های مختلف مشاهده کنند.

   مثال کاربردی:
   برای نظارت بر پهنای باند یک روتر از طریق Cacti، ابتدا باید دستگاه را به سیستم اضافه کرده و از قالب گراف مربوطه برای مشاهده ترافیک استفاده کرد.

   sudo cacti -v add_device --device_name="Router" --ip_address="192.168.1.1" --community="public"
   

   پس از افزودن دستگاه، گراف مربوط به آن با توجه به داده‌های جمع‌آوری شده از SNMP ایجاد می‌شود.

2. رابط کاربری گرافیکی ساده و کاربرپسند
   Cacti دارای یک رابط کاربری گرافیکی (GUI) ساده است که حتی برای کاربران تازه‌کار هم قابل فهم و استفاده است. این ویژگی Cacti را نسبت به ابزارهایی مانند Nagios که دارای رابط کاربری پیچیده‌تر است، متمایز می‌کند.
3. پشتیبانی از SNMP
   Cacti به‌طور کامل از پروتکل SNMP (Simple Network Management Protocol) پشتیبانی می‌کند، که این امکان را برای مدیران شبکه فراهم می‌آورد تا داده‌های جامع و دقیقی از دستگاه‌های شبکه جمع‌آوری کنند.
4. رایگان و متن‌باز بودن
   یکی از بزرگترین نقاط قوت Cacti، رایگان و متن‌باز بودن آن است. این ویژگی به سازمان‌ها و تیم‌های مدیریتی شبکه این امکان را می‌دهد تا بدون نیاز به پرداخت هزینه‌های لایسنس از تمامی ویژگی‌های ابزار بهره‌برداری کنند.
5. مقیاس‌پذیری خوب برای شبکه‌های کوچک و متوسط
   Cacti به‌خوبی می‌تواند در شبکه‌های کوچک و متوسط عملکرد خود را حفظ کند و به راحتی مقیاس‌پذیر باشد.

نقاط ضعف Cacti

1. عدم پشتیبانی از نظارت فعال و هشدارها
   یکی از بزرگ‌ترین محدودیت‌های Cacti در مقایسه با ابزارهایی مانند Zabbix یا Nagios، عدم وجود سیستم هشداردهی پیچیده است. در حالی که Cacti می‌تواند داده‌ها را جمع‌آوری و گراف‌هایی از آن‌ها نمایش دهد، اما برای نظارت فعال و ارسال هشدارهای فوری در صورت بروز مشکلات شبکه نیاز به ابزارهای دیگری مانند Zabbix یا Nagios است.
2. تمرکز بر گراف‌سازی و نبود ابزار مانیتورینگ جامع
   Cacti به‌طور خاص برای گراف‌سازی داده‌ها طراحی شده و تمرکز آن بیشتر بر نمایش تصویری و بصری داده‌هاست تا مانیتورینگ کامل و جامع. بنابراین، این ابزار برای نظارت کلی و همه‌جانبه بر وضعیت سرویس‌ها و دستگاه‌ها مناسب نیست.
3. محدودیت در پشتیبانی از پروتکل‌ها و منابع مختلف
   Cacti عمدتاً بر اساس SNMP کار می‌کند و اگرچه می‌تواند بسیاری از دستگاه‌های شبکه را پشتیبانی کند، اما در مقایسه با ابزارهایی مثل Nagios یا Zabbix که از پروتکل‌های مختلف مانند ICMP و JMX پشتیبانی می‌کنند، Cacti محدودتر است.
4. نیاز به پیکربندی دستی برای برخی ویژگی‌ها
   در مقایسه با Zabbix یا Grafana، Cacti برای راه‌اندازی برخی ویژگی‌ها مانند کشف خودکار دستگاه‌ها یا پیکربندی منابع داده به پیکربندی دستی بیشتری نیاز دارد. این ویژگی می‌تواند برای کاربران مبتدی چالش‌برانگیز باشد.
5. پشتیبانی ضعیف از نظارت در زمان واقعی (Real-Time)
   Cacti به‌طور معمول داده‌ها را در فواصل زمانی خاص جمع‌آوری کرده و آن‌ها را در گراف‌ها نمایش می‌دهد. این به این معنی است که داده‌ها به‌طور لحظه‌ای در دسترس نیستند. ابزارهایی مانند Grafana که داده‌ها را به‌صورت real-time نشان می‌دهند، این ضعف را ندارند.

جمع‌بندی

Cacti با تمرکز اصلی بر گراف‌سازی داده‌ها و نظارت بر منابع شبکه از طریق SNMP یک ابزار قدرتمند برای نظارت بر عملکرد دستگاه‌ها و تحلیل داده‌ها است. با این حال، در مقایسه با ابزارهایی مانند Zabbix، Nagios و Grafana محدودیت‌هایی دارد که به‌ویژه در زمینه نظارت فعال و هشداردهی به چشم می‌خورد. انتخاب Cacti بستگی به نیازهای خاص شبکه شما دارد؛ اگر به نظارت دقیق بر منابع شبکه و ایجاد گراف‌های سفارشی نیاز دارید، Cacti یک انتخاب عالی است، اما اگر به یک ابزار جامع‌تر برای مدیریت شبکه و ارسال هشدارهای پیشرفته نیاز دارید، باید به سراغ ابزارهایی مانند Zabbix یا Nagios بروید.

1. نظارت بر پهنای باند و ترافیک شبکه

Cacti به‌طور خاص برای نظارت بر پهنای باند و ترافیک شبکه طراحی شده است. استفاده از پروتکل SNMP برای جمع‌آوری داده‌ها از دستگاه‌های شبکه (مانند روترها، سوئیچ‌ها و فایروال‌ها) و نمایش گراف‌های دقیق از داده‌های ترافیک، یکی از نقاط قوت اصلی این ابزار است. Cacti قادر است داده‌های مربوط به ترافیک ورودی و خروجی، پهنای باند مصرفی، و حتی درصد استفاده از لینک‌ها را به‌صورت دقیق و تصویری نمایش دهد.

مثال عملی: برای نظارت بر ترافیک یک روتر در Cacti، ابتدا باید دستگاه را اضافه کرده و از قالب گراف‌های ترافیک استفاده کرد.

sudo cacti -v add_device --device_name="Router1" --ip_address="192.168.0.1" --community="public"

پس از اضافه کردن دستگاه، می‌توانید گراف‌های مربوط به پهنای باند و ترافیک ورودی و خروجی را مشاهده کنید.

2. تجزیه و تحلیل منابع سرور و دستگاه‌های شبکه

Cacti برای نظارت بر منابع سرور مانند CPU، حافظه، هارد دیسک و دیگر منابع سیستم، بسیار مناسب است. این ابزار با استفاده از SNMP و یا NRPE (Nagios Remote Plugin Executor) می‌تواند به‌صورت دوره‌ای داده‌هایی از منابع سیستم جمع‌آوری کند و آن‌ها را به‌صورت گرافیکی نمایش دهد.

مثال کاربردی: برای اضافه کردن یک سرور لینوکسی و نظارت بر منابع آن، دستور زیر را اجرا می‌کنید:

sudo cacti -v add_device --device_name="LinuxServer" --ip_address="192.168.0.2" --community="public"

پس از اضافه کردن دستگاه، گراف‌های مربوط به حافظه مصرفی، بار CPU و استفاده از دیسک ایجاد می‌شوند.

3. نظارت بر سلامت شبکه و دستگاه‌ها در زمان‌های مختلف

Cacti به مدیران شبکه این امکان را می‌دهد که عملکرد دستگاه‌ها را در طول زمان نظارت کنند. این ابزار برای شناسایی مشکلات پیش از وقوع بحران مفید است، زیرا گراف‌های تاریخی دقیق و قابل سفارشی‌سازی از داده‌های جمع‌آوری‌شده ایجاد می‌کند. این ویژگی به مدیران کمک می‌کند تا روند مصرف منابع و ظرفیت شبکه را تحلیل کنند و مشکلات احتمالی را پیش‌بینی نمایند.

مثال عملی: برای تجزیه و تحلیل روند استفاده از پهنای باند در طول زمان، می‌توانید از گراف‌های تاریخی Cacti استفاده کنید تا الگوهای ترافیک را مشاهده کنید.

4. ایجاد گراف‌های پیچیده و سفارشی

Cacti این امکان را به کاربران می‌دهد که گراف‌های پیچیده و سفارشی ایجاد کنند. این ویژگی برای نظارت دقیق و تحلیل دقیق داده‌ها در شبکه‌های بزرگ و پیچیده ضروری است. می‌توان انواع مختلف گراف‌ها را بر اساس نیازهای خاص ایجاد کرده و آن‌ها را سفارشی نمود تا اطلاعات مفیدی را در اختیار مدیران شبکه قرار دهند.

مثال کاربردی: اگر بخواهید گراف‌های سفارشی برای دستگاه‌های مختلف ایجاد کنید، دستور زیر را می‌توانید اجرا کنید:

sudo cacti -v create_graph --device_id="1" --graph_template="Bandwidth Usage" --data_source="eth0"

5. مانیتورینگ شبکه‌های کوچک تا متوسط

Cacti به‌ویژه برای شبکه‌های کوچک و متوسط بسیار مناسب است. این ابزار برای نظارت و تجزیه و تحلیل داده‌ها در این شبکه‌ها به‌خوبی عمل می‌کند و قادر است اطلاعات دقیقی از وضعیت شبکه فراهم کند. با این حال، اگر شبکه شما به سطح وسیع‌تری برسد و نیاز به مقیاس‌پذیری بیشتری داشته باشد، ممکن است به ابزارهایی مانند Zabbix یا Nagios نیاز پیدا کنید.

6. یکپارچه‌سازی با سایر ابزارهای مانیتورینگ

یکی از ویژگی‌های مهم Cacti، یکپارچه‌سازی آن با ابزارهای دیگر مانیتورینگ شبکه است. Cacti می‌تواند به‌راحتی با ابزارهایی مانند Nagios برای نظارت بر خدمات، RRDTool برای ذخیره‌سازی داده‌ها، و Graphite برای گراف‌سازی داده‌ها یکپارچه شود. این یکپارچگی‌ها باعث می‌شوند که Cacti گزینه‌ای عالی برای ترکیب با سیستم‌های نظارتی بزرگ‌تر باشد.

جمع‌بندی

Cacti به‌ویژه برای مواردی که نیاز به گراف‌سازی دقیق و سفارشی داده‌ها، نظارت بر منابع سیستم و تحلیل عملکرد شبکه دارند، بسیار مناسب است. این ابزار توانایی ایجاد گراف‌های دقیق از ترافیک شبکه، پهنای باند، استفاده از منابع سرور و تحلیل‌های تاریخی داده‌ها را دارد. به‌طور کلی، اگر هدف شما نظارت بر شبکه‌های کوچک و متوسط و تحلیل روند داده‌ها باشد، Cacti ابزاری بسیار مناسب برای شما خواهد بود.

1. پایگاه داده (Database)

پایگاه داده در Cacti برای ذخیره‌سازی داده‌ها و پیکربندی‌ها استفاده می‌شود. این بخش یکی از اجزای حیاتی سیستم است که تمامی اطلاعات مربوط به دستگاه‌ها، گراف‌ها، منابع داده و تنظیمات مختلف را ذخیره می‌کند.

• نوع پایگاه داده: Cacti معمولاً از MySQL یا MariaDB به‌عنوان پایگاه داده برای ذخیره اطلاعات استفاده می‌کند.
• ساختار پایگاه داده: داده‌ها در جداول مختلفی ذخیره می‌شوند که به بخش‌های مختلف Cacti مانند دستگاه‌ها، گراف‌ها و گزارش‌ها مربوط می‌شود. برخی از جداول کلیدی عبارتند از:
  • cacti_data_sources: اطلاعات مربوط به منابع داده جمع‌آوری‌شده از دستگاه‌ها.
  • cacti_graphs: اطلاعات مربوط به گراف‌های ایجادشده.
  • cacti_devices: مشخصات و تنظیمات دستگاه‌های شبکه.
  • cacti_graph_templates: الگوهای گراف که برای ایجاد گراف‌ها استفاده می‌شوند.
• پیکربندی پایگاه داده: بعد از نصب Cacti، باید پایگاه داده MySQL را پیکربندی کنید تا دسترسی به آن برای Cacti فراهم شود. برای این منظور ابتدا باید پایگاه داده و جداول اولیه را ایجاد کنید.

دستور برای ایجاد پایگاه داده Cacti در MySQL:

mysql -u root -p
CREATE DATABASE cacti;
GRANT ALL PRIVILEGES ON cacti.* TO 'cactiuser'@'localhost' IDENTIFIED BY 'password';
FLUSH PRIVILEGES;

سپس باید فایل نصب Cacti را اجرا کنید تا جداول اولیه در پایگاه داده ساخته شوند.

2. رابط کاربری (User Interface)

رابط کاربری Cacti یک واسط گرافیکی (GUI) است که از طریق وب‌سایت به کاربران امکان دسترسی به اطلاعات، گراف‌ها، تنظیمات دستگاه‌ها و گزارش‌ها را می‌دهد. این رابط کاربری ساده و قابل تنظیم است و کاربران می‌توانند با استفاده از آن شبکه و دستگاه‌های خود را به راحتی مانیتور کنند.

• داشبورد (Dashboard): داشبورد Cacti به کاربران این امکان را می‌دهد که به‌صورت کلی وضعیت شبکه را مشاهده کنند. اطلاعاتی همچون گراف‌ها، دستگاه‌ها، و وضعیت منابع در این بخش به نمایش درمی‌آید.
• منوی Devices: کاربران می‌توانند دستگاه‌های مختلف را مشاهده، ویرایش و اضافه کنند.
• Graph Management: در این بخش، کاربران می‌توانند گراف‌های مختلف را مشاهده کرده و یا گراف‌های جدیدی بسازند.
• Reports: بخش گزارش‌ها به مدیران شبکه این امکان را می‌دهد که گزارش‌هایی از داده‌های مختلف ایجاد کرده و آن‌ها را تحلیل کنند.

برای دسترسی به رابط کاربری، کافی است که به آدرس وب‌سرور Cacti در مرورگر خود بروید و از طریق صفحه ورود وارد شوید.

مثال دسترسی به رابط کاربری:

http://your-cacti-server/cacti

3. موتور Polling (Polling Engine)

موتور Polling در Cacti مسئول جمع‌آوری داده‌ها از دستگاه‌های شبکه است. این موتور به‌طور دوره‌ای (بر اساس تنظیمات Polling Interval) از دستگاه‌ها اطلاعات دریافت کرده و این داده‌ها را در پایگاه داده ذخیره می‌کند. به‌طور معمول از پروتکل SNMP برای جمع‌آوری داده‌ها از دستگاه‌های شبکه استفاده می‌شود.

• Polling Interval: این بازه زمانی مشخص می‌کند که Cacti هر چند وقت یک‌بار باید داده‌ها را جمع‌آوری کند. این مقدار می‌تواند به‌طور پیش‌فرض 5 دقیقه تنظیم شده باشد، اما بسته به نیاز مدیر شبکه می‌توان آن را تغییر داد.
• دستگاه‌ها: Cacti از طریق SNMP داده‌ها را از دستگاه‌های مختلف مانند روترها، سوئیچ‌ها، سرورها و فایروال‌ها جمع‌آوری می‌کند.
• RRDTool: Cacti برای ذخیره و گراف‌سازی داده‌ها از RRDTool استفاده می‌کند. این ابزار برای ذخیره‌سازی داده‌های زمان‌بندی‌شده به‌صورت مؤثر طراحی شده است و داده‌ها را در فرمت RRD ذخیره می‌کند.

دستور برای تنظیم Polling Interval در Cacti:

برای تغییر زمان Polling در Cacti، ابتدا باید وارد تنظیمات آن شوید و سپس مقدار Polling Interval را برای هر دستگاه تنظیم کنید.

1. وارد بخش Settings شوید.
2. به قسمت Data Sources بروید.
3. در این بخش، می‌توانید Polling Interval را برای هر دستگاه به دلخواه تنظیم کنید.

جمع‌بندی

ساختار Cacti از سه بخش اصلی تشکیل شده است که عبارتند از پایگاه داده، رابط کاربری و موتور Polling. پایگاه داده مسئول ذخیره‌سازی داده‌ها و تنظیمات است، رابط کاربری امکان دسترسی به اطلاعات و گراف‌ها را فراهم می‌کند و موتور Polling داده‌ها را به‌طور دوره‌ای از دستگاه‌های مختلف جمع‌آوری می‌کند. این اجزا با همکاری یکدیگر به Cacti این امکان را می‌دهند که به‌طور مؤثر شبکه و دستگاه‌ها را مانیتور کرده و نتایج را به‌صورت گرافیکی و تحلیلی نمایش دهند.

1. PHP (Hypertext Preprocessor)

PHP یک زبان برنامه‌نویسی سرور-سمت است که در توسعه وب‌سایت‌ها و برنامه‌های وب استفاده می‌شود. Cacti از PHP برای توسعه رابط کاربری و تعامل با پایگاه داده استفاده می‌کند. بیشتر کدهای اجرایی Cacti به زبان PHP نوشته شده‌اند که وظایف مختلفی را از جمله درخواست‌های HTTP، پردازش داده‌ها و نمایش گراف‌ها انجام می‌دهند.

• وظیفه PHP در Cacti:
  • رابط کاربری: رابط کاربری Cacti به‌طور کامل با استفاده از PHP طراحی شده است. صفحات وب از طریق PHP به پایگاه داده متصل شده و داده‌ها را برای نمایش گراف‌ها و گزارش‌ها بارگذاری می‌کنند.
  • مدیریت دستگاه‌ها: PHP در Cacti برای اضافه کردن، ویرایش و حذف دستگاه‌ها (سرورها، روترها، سوئیچ‌ها) و همچنین پیکربندی گراف‌ها و منابع داده استفاده می‌شود.
  • پشتیبانی از اسکریپت‌ها و پلاگین‌ها: PHP همچنین به Cacti این امکان را می‌دهد که اسکریپت‌های سفارشی و پلاگین‌ها را برای گسترش قابلیت‌های سیستم اجرا کند.

برای استفاده از Cacti، باید PHP را نصب و پیکربندی کنید. برای این کار معمولاً از نسخه‌های PHP 7.x یا 8.x استفاده می‌شود.

دستور نصب PHP و پیکربندی در لینوکس:

sudo apt-get update
sudo apt-get install php php-mysql php-snmp php-gd php-cli php-ldap

2. MySQL (یا MariaDB)

MySQL یک پایگاه داده رابطه‌ای است که Cacti برای ذخیره‌سازی داده‌های مربوط به مانیتورینگ شبکه از آن استفاده می‌کند. تمامی تنظیمات دستگاه‌ها، گراف‌ها، داده‌های مانیتورینگ و تاریخچه اطلاعات در پایگاه داده MySQL ذخیره می‌شود. در واقع، MySQL هسته ذخیره‌سازی Cacti است و ارتباط بین رابط کاربری، موتور Polling و داده‌های ذخیره‌شده را برقرار می‌کند.

• وظیفه MySQL در Cacti:
  • ذخیره‌سازی داده‌ها: تمام داده‌های جمع‌آوری‌شده از دستگاه‌ها (مثل پهنای باند مصرفی، وضعیت پورت‌ها و غیره) در جداول MySQL ذخیره می‌شود.
  • مدیریت پیکربندی‌ها: اطلاعات مربوط به دستگاه‌ها، منابع داده، گراف‌ها و هشدارها در جداول مختلف MySQL نگهداری می‌شود.
  • دستگاه‌های مانیتورینگ: برای ذخیره‌سازی و دسترسی به اطلاعات مربوط به دستگاه‌ها و وضعیت آن‌ها، Cacti از MySQL استفاده می‌کند.

دستور نصب MySQL و پیکربندی در لینوکس:

sudo apt-get install mysql-server
sudo mysql_secure_installation

سپس باید پایگاه داده Cacti را ایجاد کنید:

mysql -u root -p
CREATE DATABASE cacti;
GRANT ALL PRIVILEGES ON cacti.* TO 'cactiuser'@'localhost' IDENTIFIED BY 'password';
FLUSH PRIVILEGES;

3. SNMP (Simple Network Management Protocol)

SNMP یک پروتکل استاندارد برای مانیتورینگ و مدیریت دستگاه‌های شبکه است. Cacti از SNMP برای جمع‌آوری داده‌ها از دستگاه‌های مختلف شبکه استفاده می‌کند. به‌عنوان‌مثال، اطلاعاتی همچون پهنای باند، وضعیت پورت‌ها و بار پردازنده از طریق SNMP به Cacti ارسال می‌شود. SNMP به‌ویژه در مانیتورینگ روترها، سوئیچ‌ها و دیگر تجهیزات شبکه که از این پروتکل پشتیبانی می‌کنند، اهمیت زیادی دارد.

• وظیفه SNMP در Cacti:
  • جمع‌آوری داده‌ها: Cacti از SNMP برای گرفتن داده‌های لحظه‌ای از دستگاه‌های شبکه استفاده می‌کند. این داده‌ها ممکن است شامل اطلاعات مربوط به پهنای باند، استفاده از پردازنده، حافظه، وضعیت پورت‌ها و بسیاری دیگر از اطلاعات باشد.
  • پیکربندی دستگاه‌ها: با استفاده از SNMP، Cacti می‌تواند دستگاه‌های شبکه را شناسایی کرده و آن‌ها را برای نظارت پیکربندی کند.
  • پشتیبانی از SNMP v1، v2 و v3: Cacti از تمامی نسخه‌های پروتکل SNMP پشتیبانی می‌کند و می‌تواند از اطلاعات جمع‌آوری‌شده از دستگاه‌ها در هر یک از این نسخه‌ها استفاده کند.

دستور تنظیم SNMP در دستگاه‌های شبکه:

برای فعال کردن SNMP در یک دستگاه لینوکسی، می‌توان از دستور زیر استفاده کرد:

sudo apt-get install snmp snmpd

سپس فایل پیکربندی SNMP در مسیر /etc/snmp/snmpd.conf را ویرایش کنید تا دستگاه قابلیت پاسخ‌دهی به درخواست‌های SNMP را داشته باشد.

جمع‌بندی

Cacti از تکنولوژی‌های مختلفی برای انجام عملکردهای مانیتورینگ و تجزیه‌وتحلیل شبکه استفاده می‌کند. PHP به‌عنوان زبان برنامه‌نویسی سرور-سمت، برای توسعه رابط کاربری و مدیریت داده‌ها استفاده می‌شود. MySQL برای ذخیره‌سازی داده‌ها، پیکربندی‌ها و تاریخچه دستگاه‌ها به کار می‌رود و SNMP پروتکلی است که برای جمع‌آوری داده‌ها از دستگاه‌های شبکه به‌کار گرفته می‌شود. این تکنولوژی‌ها به‌طور هماهنگ با یکدیگر کار می‌کنند تا Cacti به ابزاری مؤثر در مدیریت و مانیتورینگ شبکه تبدیل شود.

1. طراحی و معماری Cacti برای شبکه‌های بزرگ

در یک شبکه بزرگ، برای استفاده مؤثر از Cacti، معماری باید به گونه‌ای طراحی شود که بتواند حجم بالای داده‌ها را مدیریت کند و قادر به نظارت بر هزاران دستگاه و سرویس باشد. برای این منظور، استفاده از معماری مقیاس‌پذیر بسیار مهم است.

• استفاده از چندین سرور Cacti: در شبکه‌های بزرگ، معمولاً از چندین سرور Cacti برای تقسیم بار و افزایش توان پردازش استفاده می‌شود. این امکان به شما می‌دهد تا بار Polling و ذخیره‌سازی داده‌ها را بین سرورهای مختلف تقسیم کرده و از کند شدن سیستم جلوگیری کنید.
• پیکربندی Load Balancer: استفاده از Load Balancer برای توزیع ترافیک شبکه بین سرورهای Cacti، به‌ویژه زمانی که تعداد درخواست‌ها و پردازش‌ها بالا می‌رود، توصیه می‌شود. این کار باعث می‌شود که شبکه در برابر بار زیاد مقاوم باشد.
• استفاده از پروکسی‌های Polling: برای کاهش بار شبکه و افزایش کارایی، می‌توان از Polling Proxy ها استفاده کرد. این پروکسی‌ها اطلاعات دستگاه‌ها را از راه دور جمع‌آوری کرده و سپس آن‌ها را به سرور اصلی ارسال می‌کنند. این روش باعث می‌شود که هر سرور Cacti تنها مسئول جمع‌آوری داده‌ها از بخش خاصی از شبکه باشد.

2. پیکربندی دستگاه‌های مختلف برای نظارت

Cacti قادر است اطلاعات مربوط به تجهیزات مختلف مانند سرورها، روترها، سوئیچ‌ها و دستگاه‌های ذخیره‌سازی را از طریق پروتکل SNMP جمع‌آوری کند. در شبکه‌های بزرگ، این پروسه باید به‌طور بهینه و با دقت بالا انجام شود.

• پیکربندی SNMP برای دستگاه‌های شبکه: برای نظارت بر دستگاه‌های مختلف، ابتدا باید SNMP بر روی این دستگاه‌ها فعال شود. این کار می‌تواند شامل پیکربندی SNMP در سوئیچ‌ها، روترها، فایروال‌ها، سرورها و دستگاه‌های ذخیره‌سازی باشد.

دستور پیکربندی SNMP در لینوکس:

sudo apt-get install snmp snmpd

فایل پیکربندی SNMP معمولاً در مسیر /etc/snmp/snmpd.conf قرار دارد. پس از پیکربندی، باید سرور Cacti را تنظیم کنید تا از دستگاه‌های مختلف داده‌های SNMP را جمع‌آوری کند.

3. ایجاد گراف‌های پیچیده و سفارشی

در یک محیط شرکتی بزرگ، نیاز به گراف‌های سفارشی برای نظارت دقیق‌تر بر عملکرد شبکه و تجهیزات مختلف وجود دارد. Cacti این امکان را فراهم می‌آورد که گراف‌های پیچیده‌ای برای نمایش اطلاعات مختلف ایجاد کنید.

• گراف‌های پهنای باند: این گراف‌ها برای نظارت بر مصرف پهنای باند و تحلیل عملکرد شبکه کاربرد دارند. در شبکه‌های بزرگ، بررسی پهنای باند در هر دستگاه یا بخش خاص می‌تواند به شناسایی گلوگاه‌های شبکه کمک کند.
• گراف‌های پردازنده و حافظه سرورها: برای سرورهای میزبان سرویس‌های مهم، گراف‌های مربوط به پردازنده و حافظه اهمیت زیادی دارند. این گراف‌ها کمک می‌کنند تا مدیران سیستم بتوانند عملکرد سرور را زیر نظر داشته باشند و از بروز مشکلات احتمالی پیشگیری کنند.
• گراف‌های وضعیت پورت‌ها و لینک‌ها: برای تجهیزات شبکه‌ای مانند سوئیچ‌ها و روترها، گراف‌های وضعیت پورت‌ها می‌تواند به شناسایی مشکلاتی مانند ازدحام شبکه یا اختلال در ارتباطات کمک کند.

4. مدیریت و نظارت بر هشدارها

یکی از ویژگی‌های مهم Cacti در شبکه‌های بزرگ، امکان پیکربندی هشدارهای سفارشی است. این هشدارها می‌توانند به مدیران شبکه کمک کنند تا مشکلات را قبل از اینکه تبدیل به بحران شوند، شناسایی و حل کنند.

• تنظیم محدودیت‌های هشدار برای منابع مختلف: می‌توانید محدودیت‌هایی برای منابع مختلف مانند CPU، حافظه، پهنای باند و وضعیت پورت‌ها تعیین کنید تا در صورتی که این منابع از مقدار مشخصی فراتر رفتند، هشدار ارسال شود.
• استفاده از اسکریپت‌های سفارشی برای ارسال هشدار: در صورت بروز مشکلات، Cacti می‌تواند هشدارها را به طرق مختلف ارسال کند، از جمله ایمیل، پیام کوتاه یا حتی به سیستم‌های مانیتورینگ دیگر مانند Nagios یا Zabbix.

دستور پیکربندی هشدار در Cacti:

برای تنظیم هشدار، به مسیر زیر در رابط کاربری Cacti بروید:

Console -> Alerts -> Add New Alert

در این قسمت می‌توانید شرایط هشدار و پیام آن را مشخص کنید.

5. ذخیره‌سازی و گزارش‌دهی

در شرکت‌های بزرگ، نیاز به ذخیره‌سازی و گزارش‌دهی دقیق است. Cacti این امکان را فراهم می‌کند که گزارش‌هایی از داده‌ها به‌طور منظم و به صورت دقیق ایجاد کنید.

• گزارش‌های ماهانه یا هفتگی: مدیران می‌توانند از Cacti برای ایجاد گزارش‌های عملکرد شبکه در بازه‌های زمانی مختلف استفاده کنند. این گزارش‌ها می‌توانند شامل اطلاعاتی در مورد وضعیت دستگاه‌ها، پهنای باند مصرفی و وضعیت سرورها باشند.
• بررسی تاریخچه داده‌ها: Cacti به شما امکان می‌دهد تاریخچه داده‌ها را ذخیره کنید تا در صورت لزوم، به تحلیل داده‌های گذشته و شناسایی روندها پرداخته شود. این ویژگی به‌ویژه در پیش‌بینی نیازهای آتی شبکه مفید است.

جمع‌بندی

استفاده از Cacti در شرکت‌های بزرگ برای نظارت بر شبکه و مدیریت عملکرد دستگاه‌ها می‌تواند بسیار مؤثر باشد. با طراحی معماری مقیاس‌پذیر، پیکربندی دقیق دستگاه‌ها، ایجاد گراف‌های سفارشی، و مدیریت هشدارها و گزارش‌ها، Cacti می‌تواند به مدیران شبکه کمک کند تا شبکه‌ای پایدار و با کارایی بالا را حفظ کنند. Cacti ابزار قدرتمندی است که به‌ویژه در شبکه‌های پیچیده و بزرگ با حجم بالای داده‌ها می‌تواند راهکار مناسبی برای نظارت و تحلیل عملکرد دستگاه‌ها و سرویس‌ها باشد.

1. نصب و راه‌اندازی Cacti در شبکه‌های کوچک

در شبکه‌های خانگی یا کوچک که تعداد دستگاه‌ها محدود است، نصب و راه‌اندازی Cacti نسبتا ساده‌تر است. برای راه‌اندازی Cacti، ابتدا باید پیش‌نیازهای لازم را آماده کنید و سپس Cacti را نصب کنید.

مراحل نصب Cacti در شبکه‌های خانگی:

1. نصب پیش‌نیازها: Cacti به PHP، MySQL و SNMP نیاز دارد. ابتدا این ابزارها را نصب کنید.

دستور نصب پیش‌نیازها در اوبونتو:

sudo apt-get update
sudo apt-get install apache2 php php-mysql php-snmp snmp snmpd mysql-server

2. دانلود و نصب Cacti: می‌توانید آخرین نسخه Cacti را از وب‌سایت رسمی دانلود کنید.

دستور نصب Cacti:

wget https://www.cacti.net/downloads/cacti-latest.tar.gz
tar -xzvf cacti-latest.tar.gz
sudo mv cacti-* /var/www/html/cacti

3. پیکربندی پایگاه داده MySQL: پس از نصب، باید پایگاه داده MySQL را برای ذخیره‌سازی داده‌های Cacti پیکربندی کنید.

دستور پیکربندی پایگاه داده:

mysql -u root -p
CREATE DATABASE cacti;
GRANT ALL PRIVILEGES ON cacti.* TO 'cactiuser'@'localhost' IDENTIFIED BY 'password';
FLUSH PRIVILEGES;
exit;

2. پیکربندی SNMP برای نظارت بر دستگاه‌ها

در شبکه‌های خانگی معمولاً دستگاه‌های مختلف مانند روتر، سوئیچ و کامپیوترها وجود دارند که می‌توان آن‌ها را از طریق SNMP نظارت کرد. پیکربندی SNMP در این دستگاه‌ها به شما امکان می‌دهد تا اطلاعات مربوط به عملکرد دستگاه‌ها مانند پهنای باند، مصرف CPU و حافظه را جمع‌آوری کنید.

پیکربندی SNMP در روتر یا مودم خانگی:

• وارد صفحه تنظیمات مودم یا روتر خود شوید.
• در بخش “SNMP Settings” پروتکل SNMP را فعال کنید و یک “Community String” (مانند public یا private) وارد کنید.

در Cacti، بعد از تنظیم SNMP در دستگاه‌ها، می‌توانید به این دستگاه‌ها متصل شوید و داده‌ها را جمع‌آوری کنید.

3. ایجاد گراف‌های ساده برای نظارت بر دستگاه‌ها

Cacti به شما این امکان را می‌دهد که گراف‌هایی ایجاد کنید که وضعیت دستگاه‌ها و شبکه شما را نمایش دهند. برای شبکه‌های خانگی، می‌توانید گراف‌هایی برای نظارت بر پهنای باند مصرفی، استفاده از پردازنده و وضعیت دستگاه‌ها ایجاد کنید.

1. اضافه کردن دستگاه جدید به Cacti: پس از نصب و پیکربندی Cacti، باید دستگاه‌ها را به آن اضافه کنید. این دستگاه‌ها می‌توانند روتر، سوئیچ، کامپیوتر یا حتی دستگاه‌های IoT باشند.

دستور برای اضافه کردن دستگاه در Cacti:

• وارد رابط کاربری Cacti شوید.
• به بخش Devices بروید و دستگاه جدید را با آدرس IP و اطلاعات SNMP آن وارد کنید.

2. ایجاد گراف برای دستگاه‌ها: پس از اضافه کردن دستگاه، باید گراف‌هایی برای آن ایجاد کنید.

دستور برای ایجاد گراف:

• به بخش Graph Management بروید.
• دستگاه مورد نظر را انتخاب کنید و گراف‌هایی برای آن ایجاد کنید (مثلاً گراف پهنای باند، CPU و RAM).

4. نظارت بر پهنای باند و عملکرد دستگاه‌ها

در یک شبکه خانگی، نظارت بر پهنای باند و مصرف منابع دستگاه‌ها می‌تواند بسیار مفید باشد. Cacti به شما این امکان را می‌دهد که به‌طور لحظه‌ای یا تاریخی عملکرد دستگاه‌ها را بررسی کنید.

• نظارت بر پهنای باند اینترنت: می‌توانید گراف‌هایی برای بررسی میزان استفاده از اینترنت در شبکه خانگی ایجاد کنید.
• نظارت بر مصرف منابع روتر و مودم: بسیاری از مودم‌ها و روترها می‌توانند اطلاعاتی مانند مصرف CPU، حافظه و پهنای باند را از طریق SNMP ارسال کنند. این اطلاعات می‌تواند برای پیشگیری از مشکلات مانند افت سرعت اینترنت یا مشکلات شبکه مفید باشد.

5. تنظیم هشدارها و گزارش‌ها

در شبکه‌های خانگی، تنظیم هشدارهای سفارشی برای مواقع بحرانی می‌تواند بسیار مفید باشد. Cacti این امکان را فراهم می‌کند که هشدارهایی را تنظیم کنید تا در صورتی که دستگاه‌ها عملکرد غیرعادی داشته باشند یا منابع آن‌ها از حد معین فراتر برود، به شما اطلاع داده شود.

تنظیم هشدارها در Cacti:

1. به بخش Alerts بروید.
2. یک هشدار جدید اضافه کنید و شرایط آن را برای وضعیت‌های مختلف مانند استفاده زیاد از CPU، افت پهنای باند، یا وضعیت پورت‌های شبکه تعیین کنید.

جمع‌بندی

استفاده از Cacti در شبکه‌های کوچک و خانگی، باوجود ساده بودن ساختار، می‌تواند به شما کمک کند تا عملکرد شبکه و دستگاه‌ها را به‌طور مؤثر نظارت کنید. نصب ساده، پیکربندی SNMP برای دستگاه‌ها، ایجاد گراف‌های ساده و تنظیم هشدارها و گزارش‌ها از ویژگی‌های بارز Cacti در این نوع شبکه‌ها هستند. حتی در شبکه‌های کوچک، استفاده از Cacti می‌تواند به پیشگیری از مشکلات و بهبود عملکرد شبکه کمک کند.

1. نیاز به مانیتورینگ در دیتاسنترها و شبکه‌های سازمانی

در دیتاسنترها و شبکه‌های سازمانی، زیرساخت‌های پیچیده‌تری نسبت به شبکه‌های خانگی و کوچک وجود دارد که به مانیتورینگ دقیق‌تر و جامع‌تر نیاز دارند. این زیرساخت‌ها شامل تعداد زیادی سرور، روتر، سوئیچ، فایروال، دستگاه‌های ذخیره‌سازی و دیگر تجهیزات شبکه‌ای است که باید به‌طور مداوم تحت نظارت قرار گیرند.

ویژگی‌های زیر به‌ویژه در شبکه‌های سازمانی اهمیت دارد:

• پهنای باند بالاتر: دیتاسنترها معمولاً پهنای باند بالاتری را ارائه می‌دهند که نظارت دقیق بر استفاده از آن اهمیت زیادی دارد.
• تعداد زیاد دستگاه‌ها: در سازمان‌ها و دیتاسنترها، تعداد دستگاه‌هایی که باید نظارت شوند بسیار زیاد است.
• حساسیت به امنیت و عملکرد: عملکرد صحیح شبکه و دستگاه‌ها در محیط‌های سازمانی بسیار حساس است، زیرا هرگونه مشکل می‌تواند منجر به از دست دادن داده‌ها، کاهش بهره‌وری و مشکلات امنیتی شود.

2. پیکربندی Cacti برای نظارت بر شبکه‌های سازمانی

برای استفاده از Cacti در شبکه‌های سازمانی و دیتاسنترها، نیاز است تا Cacti به‌طور مؤثر پیکربندی شود تا بتواند عملکرد شبکه و دستگاه‌ها را به‌دقت نظارت کند. در اینجا مراحل پیکربندی برای نظارت بهینه آورده شده است:

1. نصب Cacti: نصب Cacti برای شبکه‌های سازمانی باید با توجه به پیش‌نیازهای شبکه و اندازه آن انجام شود. به طور معمول، این نصب شامل پیکربندی MySQL، Apache، PHP و SNMP است.

دستور نصب Cacti در اوبونتو (برای محیط‌های سازمانی):

sudo apt-get update
sudo apt-get install apache2 php php-mysql php-snmp snmp snmpd mysql-server

2. پیکربندی پایگاه داده MySQL: Cacti نیاز به یک پایگاه داده MySQL دارد که باید برای آن پیکربندی شود.

دستور پیکربندی پایگاه داده برای Cacti:

mysql -u root -p
CREATE DATABASE cacti;
GRANT ALL PRIVILEGES ON cacti.* TO 'cactiuser'@'localhost' IDENTIFIED BY 'password';
FLUSH PRIVILEGES;
exit;

3. پیکربندی SNMP برای دستگاه‌ها: دستگاه‌های مختلف مانند روترها، سوئیچ‌ها، سرورها و تجهیزات ذخیره‌سازی در دیتاسنترها باید از SNMP برای ارسال اطلاعات به Cacti پشتیبانی کنند. پیکربندی SNMP در این دستگاه‌ها برای دریافت داده‌ها از آن‌ها ضروری است.

پیکربندی SNMP در روترها یا سوئیچ‌ها:

• وارد صفحه تنظیمات دستگاه شوید.
• SNMP را فعال کنید و یک Community String (مانند “public”) وارد کنید.

4. ایجاد دستگاه‌ها در Cacti: برای هر دستگاه در شبکه، باید یک ورودی جدید در Cacti ایجاد کنید تا اطلاعات آن جمع‌آوری و نظارت شود.

دستور برای اضافه کردن دستگاه‌ها در Cacti:

• وارد رابط کاربری Cacti شوید.
• به بخش Devices بروید.
• دستگاه جدید را با آدرس IP و اطلاعات SNMP وارد کنید.

3. ایجاد گراف‌های پیچیده برای نظارت بر دستگاه‌ها و شبکه

در شبکه‌های سازمانی و دیتاسنترها، نیاز به گراف‌های پیچیده و دقیق برای نظارت بر وضعیت دستگاه‌ها و عملکرد شبکه وجود دارد. این گراف‌ها می‌توانند شامل اطلاعات مختلف مانند میزان استفاده از CPU، حافظه، پهنای باند، وضعیت پورت‌ها، و دما باشند.

1. ایجاد گراف برای دستگاه‌ها: بعد از اضافه کردن دستگاه‌ها به Cacti، باید گراف‌هایی برای نظارت بر آن‌ها ایجاد کنید. این گراف‌ها می‌توانند داده‌های مختلفی از قبیل پهنای باند ورودی و خروجی، مصرف CPU، استفاده از RAM و وضعیت سایر منابع دستگاه‌ها را نشان دهند.

دستور برای ایجاد گراف در Cacti:

• به بخش Graph Management بروید.
• دستگاه مورد نظر را انتخاب کنید.
• گراف‌های مختلف را برای آن ایجاد کنید (برای مثال گراف‌های پهنای باند، CPU و حافظه).

4. استفاده از گراف‌های تاریخی و لحظه‌ای برای تحلیل عملکرد

در شبکه‌های سازمانی، تحلیل تاریخی داده‌ها و مشاهده تغییرات در طول زمان بسیار حائز اهمیت است. Cacti این امکان را می‌دهد که گراف‌هایی برای نمایش اطلاعات به‌صورت لحظه‌ای و تاریخی ایجاد کنید تا روند عملکرد دستگاه‌ها را در طول زمان تحلیل کنید.

• گراف‌های تاریخی: می‌توانند برای مشاهده تغییرات در عملکرد دستگاه‌ها و شبکه در طول زمان استفاده شوند. این گراف‌ها به مدیران شبکه کمک می‌کنند تا الگوهای استفاده از منابع را شناسایی کنند و مشکلات بالقوه را پیش‌بینی کنند.
• گراف‌های لحظه‌ای: این گراف‌ها برای نظارت در زمان واقعی به‌کار می‌روند و می‌توانند برای شناسایی مشکلات فوری مانند نوسانات پهنای باند یا استفاده زیاد از CPU مورد استفاده قرار گیرند.

5. تنظیم هشدارها و اطلاع‌رسانی‌ها

در دیتاسنترها و شبکه‌های سازمانی، نظارت صرفاً بر نمایش داده‌ها محدود نمی‌شود، بلکه باید سیستم‌های هشداردهی به‌صورت مؤثر تنظیم شوند. در این راستا، Cacti به شما این امکان را می‌دهد که هشدارهایی بر اساس معیارهای خاص ایجاد کنید.

تنظیم هشدارها در Cacti:

• به بخش Alerts بروید.
• یک هشدار جدید ایجاد کنید و شرایط آن را تعیین کنید (برای مثال، اگر مصرف CPU بیشتر از 90% شود، هشدار ارسال شود).

این هشدارها می‌توانند از طریق ایمیل یا سایر روش‌ها برای مدیران ارسال شوند تا آن‌ها بتوانند به‌سرعت واکنش نشان دهند.

6. یکپارچه‌سازی Cacti با دیگر ابزارهای مانیتورینگ

در شبکه‌های سازمانی، معمولاً نیاز به یکپارچه‌سازی ابزارهای مختلف برای مانیتورینگ کلی شبکه است. Cacti این امکان را به شما می‌دهد که به‌طور هم‌زمان از ابزارهای دیگری مانند Nagios یا Zabbix برای نظارت بر بخش‌های مختلف شبکه استفاده کنید.

Cacti همچنین می‌تواند داده‌های جمع‌آوری‌شده را به سیستم‌های گزارش‌دهی مختلف ارسال کرده و از این طریق، یک نمای کلی از وضعیت شبکه و دیتاسنتر به مدیران ارائه دهد.

جمع‌بندی

استفاده از Cacti در دیتاسنترها و شبکه‌های سازمانی، به‌ویژه در محیط‌های پیچیده و با حجم بالای داده، بسیار مؤثر است. نصب و پیکربندی دقیق Cacti، ایجاد گراف‌های پیچیده، تحلیل داده‌های لحظه‌ای و تاریخی، و تنظیم هشدارها و گزارش‌ها از مهم‌ترین ویژگی‌های Cacti در این محیط‌ها هستند. با استفاده از این ابزار، مدیران شبکه می‌توانند عملکرد شبکه و دستگاه‌ها را به‌طور مؤثر نظارت کرده و مشکلات احتمالی را پیش از وقوع بحران‌ها شناسایی کنند.

1. پروتکل SNMP (Simple Network Management Protocol)

SNMP یکی از پروتکل‌های مهم و اساسی است که در Cacti برای جمع‌آوری داده‌ها از دستگاه‌های شبکه استفاده می‌شود. SNMP به Cacti این امکان را می‌دهد که اطلاعاتی نظیر پهنای باند، وضعیت پورت‌ها، مصرف CPU و حافظه، دمای دستگاه‌ها و دیگر پارامترهای حیاتی را از تجهیزات شبکه (مانند روترها، سوئیچ‌ها، فایروال‌ها و سرورها) به‌دست آورد.

نحوه عملکرد SNMP در Cacti:

1. جمع‌آوری داده‌ها: Cacti از SNMP برای پرس‌وجو از دستگاه‌های شبکه استفاده می‌کند. به عبارت دیگر، Cacti به‌طور دوره‌ای از دستگاه‌ها درخواست می‌کند که اطلاعات مربوط به عملکرد آن‌ها را از طریق SNMP ارسال کنند.
2. پشتیبانی از نسخه‌های مختلف SNMP:
   • SNMPv1: نسخه اولیه و ساده پروتکل SNMP که اغلب با مشکل امنیت مواجه است.
   • SNMPv2c: نسخه‌ای که شامل بهبودهایی در عملکرد است ولی همچنان از نظر امنیتی ضعیف است.
   • SNMPv3: نسخه‌ای که از ویژگی‌های امنیتی قوی‌تری مانند رمزگذاری و احراز هویت استفاده می‌کند.
3. Community String: برای استفاده از SNMP، باید یک رشته جامعه (Community String) در دستگاه مقصد پیکربندی شود. این رشته به‌عنوان یک پسورد ساده برای احراز هویت درخواست‌های SNMP عمل می‌کند.

پیکربندی SNMP در Cacti:

برای پیکربندی SNMP در Cacti، ابتدا باید دستگاه‌ها را اضافه کرده و رشته جامعه را وارد کنید.

مثال پیکربندی SNMP در Cacti:

• در دستگاه‌های روتر یا سوئیچ، باید وارد تنظیمات SNMP شوید و community string را به‌طور مناسب پیکربندی کنید:

  snmp-server community public RO
  

• سپس در Cacti، به بخش Devices بروید و آدرس IP دستگاه، نسخه SNMP و community string را وارد کنید.

2. RRDTool (Round Robin Database Tool)

RRDTool ابزاری برای ذخیره‌سازی داده‌ها به‌صورت زمان‌بندی‌شده است که در Cacti برای ذخیره‌سازی و تجزیه‌وتحلیل داده‌های جمع‌آوری‌شده از دستگاه‌ها استفاده می‌شود. این ابزار داده‌ها را در پایگاه‌داده‌ای با ساختار ویژه ذخیره کرده و به‌طور مؤثر گراف‌ها و نمودارهای مربوط به آن داده‌ها را تولید می‌کند.

ویژگی‌های کلیدی RRDTool:

1. ذخیره‌سازی داده‌های زمانی: RRDTool برای ذخیره‌سازی داده‌ها در قالب زمان‌بندی‌شده طراحی شده است. داده‌ها به‌صورت دوره‌ای ذخیره می‌شوند و با گذشت زمان داده‌های قدیمی‌تر با میانگین‌سازی کاهش می‌یابند. این فرآیند باعث می‌شود که حجم داده‌های ذخیره‌شده محدود و بهینه باشد.
2. ساختار Round-Robin: در RRDTool از ساختار پایگاه‌داده Round Robin استفاده می‌شود. این ساختار به این معناست که داده‌های قدیمی‌تر جایگزین داده‌های جدیدتر می‌شوند، اما همچنان به‌صورت آماری ذخیره می‌شوند. این ویژگی باعث می‌شود که RRDTool عملکردی بهینه در ذخیره‌سازی و تحلیل داده‌ها داشته باشد.
3. گراف‌ها و نمودارها: RRDTool به‌طور خودکار گراف‌هایی را تولید می‌کند که عملکرد دستگاه‌ها و شبکه را نشان می‌دهند. این گراف‌ها می‌توانند به‌صورت لحظه‌ای یا تاریخی نمایش داده شوند و به مدیران شبکه کمک می‌کنند تا وضعیت دستگاه‌ها را تحلیل کنند.

نحوه استفاده از RRDTool در Cacti:

زمانی که داده‌ها توسط SNMP جمع‌آوری می‌شوند، Cacti از RRDTool برای ذخیره‌سازی و تولید گراف‌های تصویری استفاده می‌کند. Cacti به‌طور خودکار این گراف‌ها را به‌روزرسانی کرده و در صفحات مختلف به نمایش می‌گذارد.

مثال کد استفاده از RRDTool برای تولید گراف:

rrdtool create /var/lib/cacti/rra/device_rrd.rrd \
  --start N \
  --step 300 \
  DS:in:COUNTER:600:0:U \
  DS:out:COUNTER:600:0:U \
  RRA:AVERAGE:0.5:1:288 \
  RRA:MAX:0.5:1:288

در این کد، یک پایگاه‌داده RRD جدید برای نظارت بر ورودی و خروجی شبکه دستگاه ایجاد می‌شود. داده‌ها به‌طور دوره‌ای در این پایگاه‌داده ذخیره و میانگین‌سازی می‌شوند.

3. ترکیب SNMP و RRDTool در Cacti

Cacti با ترکیب دو ابزار SNMP و RRDTool توانسته است یک راهکار جامع برای مانیتورینگ شبکه و ذخیره‌سازی داده‌ها ارائه دهد. در این ترکیب:

• SNMP داده‌ها را از دستگاه‌ها جمع‌آوری می‌کند.
• RRDTool داده‌های جمع‌آوری‌شده را ذخیره کرده و از آن‌ها گراف‌ها و نمودارهایی تولید می‌کند.

این دو ابزار با هم به Cacti این امکان را می‌دهند که اطلاعات دقیق و تاریخی را در قالب گراف‌های قابل‌فهم برای مدیران شبکه نمایش دهد. به این ترتیب، Cacti به ابزاری قدرتمند و مؤثر برای نظارت بر شبکه‌ها تبدیل شده است.

جمع‌بندی

ابزارها و پروتکل‌هایی مانند SNMP و RRDTool اجزای حیاتی در ساختار Cacti هستند. SNMP مسئول جمع‌آوری داده‌ها از دستگاه‌های شبکه است، در حالی که RRDTool به ذخیره‌سازی و تجزیه‌وتحلیل داده‌های زمان‌بندی‌شده کمک می‌کند. این ترکیب به Cacti این امکان را می‌دهد که داده‌های شبکه را به‌طور مؤثر نظارت کرده، گراف‌های مفهومی تولید کند و اطلاعات تاریخی را برای تحلیل‌های بعدی ذخیره‌سازی نماید. Cacti با استفاده از این ابزارها، به یک سیستم قدرتمند و انعطاف‌پذیر برای مدیریت شبکه تبدیل شده است.

1. معرفی کلی RRDTool در گراف‌سازی

RRDTool مخفف Round Robin Database Tool است و به‌عنوان یک پایگاه‌داده مبتنی بر زمان عمل می‌کند. ویژگی اصلی این ابزار این است که داده‌های جدید را به‌طور مداوم در پایگاه‌داده وارد می‌کند و داده‌های قدیمی‌تر را حذف یا میانگین‌گیری می‌کند تا حجم پایگاه‌داده ثابت بماند. سپس، این داده‌ها برای تولید گراف‌های گرافیکی قابل‌فهم استفاده می‌شوند.

مراحل اصلی گراف‌سازی با RRDTool:

1. ایجاد پایگاه‌داده RRD برای ذخیره داده‌های نظارت‌شده.
2. وارد کردن داده‌ها به پایگاه‌داده RRD.
3. ایجاد گراف‌ها از داده‌های ذخیره‌شده.

2. ایجاد پایگاه‌داده RRD برای ذخیره داده‌ها

قبل از اینکه بتوانیم گراف تولید کنیم، ابتدا باید یک پایگاه‌داده RRD برای ذخیره داده‌ها ایجاد کنیم. در این مثال، پایگاه‌داده‌ای برای نظارت بر مصرف CPU سرور ایجاد می‌شود.

دستور ایجاد پایگاه‌داده RRD:

rrdtool create cpu_usage.rrd \
  --start N \
  --step 300 \
  DS:cpu:GAUGE:600:0:100 \
  RRA:AVERAGE:0.5:1:288 \
  RRA:MAX:0.5:12:24

توضیح بخش‌های دستور بالا:

• rrdtool create cpu_usage.rrd: ایجاد فایل پایگاه‌داده RRD با نام cpu_usage.rrd.
• --start N: تعیین زمان شروع ذخیره داده‌ها (N به معنی زمان فعلی).
• --step 300: تعیین فاصله زمانی (5 دقیقه) بین هر داده جدید.
• DS:cpu:GAUGE:600:0:100: تعریف یک منبع داده (Data Source) با نام cpu که داده‌های لحظه‌ای را ذخیره می‌کند. محدوده مقدار آن از ۰ تا ۱۰۰ است.
• RRA:AVERAGE:0.5:1:288: ذخیره مقادیر میانگین برای ۲۴ ساعت (هر 5 دقیقه یک نمونه، در مجموع 288 نمونه).
• RRA:MAX:0.5:12:24: ذخیره حداکثر مقدار در هر یک ساعت (هر 12 نمونه میانگین‌گیری شده و 24 مقدار ذخیره می‌شود).

3. وارد کردن داده‌ها به پایگاه‌داده RRD

پس از ایجاد پایگاه‌داده، باید به‌طور مرتب داده‌های جدید را در آن ذخیره کنیم.

دستور افزودن داده جدید:

rrdtool update cpu_usage.rrd N:35

در این دستور:

• cpu_usage.rrd نام پایگاه‌داده‌ای است که داده‌ها در آن ذخیره می‌شود.
• N:35 به معنی این است که در لحظه‌ی فعلی (N)، مقدار CPU برابر با ۳۵ درصد است.

برای ورود داده‌های جدید در زمان‌های مختلف، از اسکریپت‌های خودکار یا کرون‌جاب (Cron Job) استفاده می‌شود.

مثال کرون‌جاب برای وارد کردن داده‌ها هر 5 دقیقه:

*/5 * * * * /usr/bin/rrdtool update /path/to/cpu_usage.rrd N:`cat /proc/loadavg | awk '{print $1}'`

این کرون‌جاب مقدار بار پردازنده را از فایل /proc/loadavg خوانده و آن را در پایگاه‌داده RRD ذخیره می‌کند.

4. ایجاد گراف‌های تصویری از داده‌ها

بعد از ذخیره‌سازی داده‌ها، می‌توان گراف‌های مربوطه را با استفاده از RRDTool تولید کرد.

دستور ایجاد گراف:

rrdtool graph cpu_usage.png \
  --start -1d --end now \
  --vertical-label "CPU Usage (%)" \
  --title "CPU Usage in the Last 24 Hours" \
  DEF:cpu=cpu_usage.rrd:cpu:AVERAGE \
  LINE2:cpu#FF0000:"CPU Usage"

توضیح بخش‌های دستور بالا:

• rrdtool graph cpu_usage.png: ایجاد فایل تصویری گراف با نام cpu_usage.png.
• --start -1d --end now: تعیین بازه زمانی از ۲۴ ساعت گذشته تا لحظه‌ی فعلی.
• --vertical-label "CPU Usage (%)": تعیین عنوان محور عمودی نمودار.
• --title "CPU Usage in the Last 24 Hours": تعیین عنوان گراف.
• DEF:cpu=cpu_usage.rrd:cpu:AVERAGE: استخراج داده‌های CPU از پایگاه‌داده RRD و استفاده از مقدار میانگین.
• LINE2:cpu#FF0000:"CPU Usage": نمایش مقدار CPU به‌صورت یک خط قرمز رنگ (#FF0000).

نمایش گراف در مرورگر:

می‌توان این گراف را در یک وب‌سرور قرار داد تا از طریق مرورگر مشاهده شود:

mv cpu_usage.png /var/www/html/

اکنون از طریق http://your-server-ip/cpu_usage.png می‌توان به گراف دسترسی داشت.

5. خودکارسازی تولید گراف در Cacti

در محیط Cacti، نیازی به اجرای دستی این دستورات نیست، زیرا Cacti از RRDTool برای تولید خودکار گراف‌ها استفاده می‌کند. برای این کار:

1. افزودن منبع داده (Data Source) در Cacti:
   • به بخش Data Sources بروید.
   • یک منبع داده جدید با نوع RRDTool ایجاد کنید.
   • فایل RRD مربوطه را مشخص کنید.
2. ایجاد گراف در Cacti:
   • به بخش Graph Management بروید.
   • یک گراف جدید ایجاد کنید و منبع داده‌ای که در مرحله قبل تعریف کردید را انتخاب کنید.
   • نوع گراف را تنظیم کنید (مثلاً Line یا Area).
   • تنظیمات را ذخیره کنید تا Cacti به‌طور خودکار گراف‌های شما را به‌روزرسانی کند.

جمع‌بندی

RRDTool یکی از مهم‌ترین ابزارهای مورد استفاده در Cacti برای ذخیره‌سازی داده‌های جمع‌آوری‌شده و تولید گراف‌های تصویری است. با استفاده از RRDTool، می‌توان اطلاعات عملکردی شبکه و سرورها را به‌صورت گرافیکی مشاهده و تحلیل کرد. مراحل استفاده از RRDTool شامل:

1. ایجاد پایگاه‌داده RRD برای ذخیره داده‌های زمان‌بندی‌شده.
2. وارد کردن داده‌ها به‌طور دوره‌ای به پایگاه‌داده.
3. تولید گراف‌های تصویری برای نمایش داده‌های ذخیره‌شده.

Cacti این فرآیند را خودکار می‌کند و به مدیران شبکه اجازه می‌دهد بدون نیاز به اجرای دستی دستورات، وضعیت شبکه را به‌صورت گرافیکی مشاهده کنند.

1. مشکلات نصب و راه‌اندازی

Cacti نیاز به وابستگی‌هایی مانند PHP، MySQL/MariaDB، SNMP و RRDTool دارد. اگر یکی از این موارد به درستی نصب یا پیکربندی نشده باشد، ممکن است در اجرای Cacti دچار مشکل شوید.

مشکلات رایج و راه‌حل‌ها:

• عدم نصب صحیح وابستگی‌ها
  • بررسی کنید که تمامی وابستگی‌های موردنیاز نصب شده‌اند:

    php -v
    mysql --version
    snmpwalk -V
    rrdtool -v
    

  • در صورت نبودن یک پکیج، آن را نصب کنید:

    sudo apt install php-mysql php-snmp rrdtool snmpd -y
    

• عدم بارگیری صحیح صفحه وب Cacti
  • بررسی لاگ‌های آپاچی یا Nginx برای مشاهده خطاهای احتمالی:

    sudo tail -f /var/log/apache2/error.log
    

  • اطمینان حاصل کنید که ماژول PHP فعال است و آپاچی/NGINX را مجدداً راه‌اندازی کنید:

    sudo systemctl restart apache2
    

2. مشکل در جمع‌آوری داده‌ها (Polling Issues)

Cacti از یک موتور جمع‌آوری داده (Poller) استفاده می‌کند که داده‌ها را از منابع مختلف دریافت می‌کند. اگر این فرآیند به درستی انجام نشود، گراف‌ها به‌روزرسانی نخواهند شد.

مشکلات رایج و راه‌حل‌ها:

• گراف‌ها داده‌ای نمایش نمی‌دهند (خالی هستند)
  • بررسی کنید که Poller فعال است:

    sudo systemctl status cacti
    

  • بررسی کنید که SNMP درست کار می‌کند:

    snmpwalk -v2c -c public localhost system
    

  • بررسی پایگاه‌داده برای خطاهای احتمالی:

    mysql -u cactiuser -p -e "SHOW TABLES FROM cacti;"
    

• Poller اجرا نمی‌شود یا متوقف شده است
  • راه‌اندازی مجدد Poller:

    sudo systemctl restart cacti
    

  • اجرای دستی Poller برای بررسی مشکلات:

    php /usr/share/cacti/poller.php
    

3. افزایش بیش از حد حجم پایگاه‌داده MySQL

Cacti اطلاعات زیادی را در پایگاه‌داده ذخیره می‌کند و در صورتی که داده‌های قدیمی پاک نشوند، ممکن است باعث کندی سیستم شود.

راه‌حل:

• حذف داده‌های قدیمی:

  DELETE FROM poller_output WHERE time < (UNIX_TIMESTAMP() - 86400);
  

• فعال‌سازی جدول‌های چرخشی (Round-Robin) در RRDTool که باعث حذف خودکار داده‌های قدیمی می‌شود.

4. مشکلات مربوط به SNMP

Cacti برای جمع‌آوری داده‌ها به SNMP وابسته است. در صورتی که این سرویس به درستی کار نکند، ممکن است مانیتورینگ متوقف شود.

مشکلات رایج و راه‌حل‌ها:

• بررسی صحت عملکرد SNMP روی سرور:

  sudo systemctl status snmpd
  

• بررسی ارتباط SNMP با دستگاه‌های شبکه:

  snmpwalk -v2c -c public <IP-ADDRESS> system
  

  در صورت عدم دریافت پاسخ، بررسی کنید که فایروال یا تنظیمات امنیتی مانع اتصال نشده باشد.

• تنظیم صحیح فایل کانفیگ SNMP در سرور:

  sudo nano /etc/snmp/snmpd.conf
  

  اطمینان حاصل کنید که SNMP برای Cacti فعال شده و به درستی پیکربندی شده است.

5. کندی رابط کاربری و بارگذاری گراف‌ها

در شبکه‌های بزرگ، Cacti ممکن است با کندی در نمایش داده‌ها و گراف‌ها مواجه شود.

راه‌حل‌های پیشنهادی:

• افزایش مقدار memory_limit در PHP:

  sudo nano /etc/php/7.4/apache2/php.ini
  

  مقدار memory_limit را افزایش دهید:

  memory_limit = 512M
  

  سپس آپاچی را ری‌استارت کنید:

  sudo systemctl restart apache2
  

• افزایش منابع سرور و تنظیمات MySQL:

  sudo nano /etc/mysql/my.cnf
  

  مقدار max_connections را افزایش دهید:

  max_connections = 500
  

6. مشکلات مجوزهای دسترسی (Permissions Issues)

Cacti برای عملکرد صحیح نیاز به دسترسی به برخی فایل‌ها و پوشه‌ها دارد. اگر این مجوزها تنظیم نشده باشند، ممکن است سرویس اجرا نشود.

بررسی و تنظیم مجوزها:

sudo chown -R www-data:www-data /usr/share/cacti
sudo chmod -R 775 /usr/share/cacti

سپس سرویس را مجدداً راه‌اندازی کنید:

sudo systemctl restart apache2

7. مشکلات مربوط به به‌روزرسانی Cacti

در برخی مواقع، پس از به‌روزرسانی Cacti، ممکن است داده‌های قبلی حذف شده یا دسترسی به برخی گراف‌ها از دست برود.

راه‌حل:

• قبل از به‌روزرسانی، یک بکاپ از پایگاه‌داده و فایل‌های Cacti تهیه کنید:

  mysqldump -u root -p cacti > cacti_backup.sql
  tar -czvf cacti_backup.tar.gz /usr/share/cacti
  

• پس از به‌روزرسانی، در صورت نیاز مجدداً تنظیمات را بررسی و اصلاح کنید.

جمع‌بندی

Cacti یک ابزار قدرتمند برای مانیتورینگ شبکه است، اما ممکن است در طول استفاده با مشکلاتی روبه‌رو شوید. برخی از مشکلات رایج شامل خطاهای نصب، عدم جمع‌آوری داده‌ها، کندی سیستم، مشکلات مربوط به SNMP و افزایش بیش از حد حجم پایگاه‌داده هستند. برای رفع این مشکلات، باید به درستی وابستگی‌ها را نصب کنید، تنظیمات پایگاه‌داده و PHP را بهینه‌سازی کنید، از SNMP صحیح استفاده کنید و مجوزهای دسترسی را تنظیم نمایید. رعایت این موارد باعث عملکرد بهتر Cacti در شبکه‌های کوچک و بزرگ خواهد شد.

1. افزایش حجم پایگاه داده و تأثیر بر عملکرد

Cacti برای ذخیره‌سازی داده‌های مانیتورینگ از MySQL یا MariaDB استفاده می‌کند. در شبکه‌های بزرگ، به دلیل حجم بالای داده‌های ذخیره‌شده، پایگاه‌داده ممکن است به مرور زمان کند شده و درخواست‌ها را با تأخیر پردازش کند.

مشکلات ناشی از حجم بالای پایگاه داده:

• افزایش زمان واکشی داده‌ها و کند شدن نمایش گراف‌ها
• بالا رفتن مصرف حافظه و پردازنده سرور پایگاه‌داده
• پر شدن سریع فضای ذخیره‌سازی به دلیل حجم زیاد داده‌های Polling

راه‌حل‌های پیشنهادی:

• فعال‌سازی حذف خودکار داده‌های قدیمی در پایگاه داده:

  DELETE FROM poller_output WHERE time < (UNIX_TIMESTAMP() - 2592000);
  

  (این دستور داده‌های قدیمی‌تر از 30 روز را حذف می‌کند.)

• بهینه‌سازی پایگاه‌داده با فشرده‌سازی جداول:

  mysqlcheck -o cacti -u root -p
  

• افزایش منابع سخت‌افزاری سرور پایگاه داده (RAM، CPU، Storage SSD)
• استفاده از Sharding یا پایگاه‌داده‌های توزیع‌شده برای تقسیم بار پردازشی

2. محدودیت در تعداد دستگاه‌های مانیتور شده (Polling Limitations)

Cacti برای جمع‌آوری داده‌ها از دستگاه‌های شبکه از Polling Engine استفاده می‌کند. این Poller در بازه‌های زمانی مشخص، اطلاعات موردنیاز را از طریق SNMP یا سایر پروتکل‌ها جمع‌آوری کرده و در پایگاه داده ذخیره می‌کند.

مشکلات در شبکه‌های بزرگ:

• افزایش زمان Polling در صورت افزایش تعداد دستگاه‌ها
• کاهش دقت داده‌ها به دلیل افزایش فاصله زمانی بین Polling‌ها
• مصرف بالای CPU و پهنای باند شبکه

راه‌حل‌های پیشنهادی:

• کاهش زمان Polling و استفاده از Multi-Threaded Polling در تنظیمات Cacti
• استفاده از Pollerهای توزیع‌شده (Distributed Pollers) برای توزیع بار کاری
  • تنظیم یک Poller اضافی در یک سرور دیگر:

    sudo nano /etc/cacti/poller.php
    

    و تنظیم مقدار مناسب برای توزیع بار Polling

• افزایش مقدار Max Concurrent Pollers در تنظیمات Cacti

3. کند شدن رابط کاربری در شبکه‌های بزرگ

Cacti دارای یک رابط گرافیکی تحت وب (GUI) است که از PHP و Apache/Nginx استفاده می‌کند. در شبکه‌های بسیار بزرگ، کند شدن نمایش صفحات و گراف‌ها یکی از مشکلات رایج است.

مشکلات احتمالی:

• بار زیاد روی سرور وب به دلیل پردازش زیاد درخواست‌ها
• زمان بارگیری طولانی برای نمایش گراف‌های حجیم
• کند شدن فیلترگذاری و جستجو در دستگاه‌های مانیتور شده

راه‌حل‌های پیشنهادی:

• فعال‌سازی Caching برای کاهش بار پردازشی Apache/Nginx
  • برای Nginx:

    sudo nano /etc/nginx/nginx.conf
    

    اضافه کردن:

    fastcgi_cache_path /var/cache/nginx levels=1:2 keys_zone=cacti_cache:10m inactive=60m;
    

• فعال‌سازی فشرده‌سازی Gzip در Apache/Nginx برای کاهش حجم صفحات وب
• استفاده از Load Balancer برای تقسیم بار بین چندین سرور وب
• بهینه‌سازی PHP برای پردازش سریع‌تر درخواست‌ها:

  sudo nano /etc/php/7.4/apache2/php.ini
  

  افزایش مقدار memory_limit:

  memory_limit = 512M
  

4. افزایش مصرف منابع سرور (CPU، RAM، Storage)

با رشد تعداد دستگاه‌های مانیتور شده و حجم داده‌های جمع‌آوری‌شده، سرور Cacti ممکن است به دلیل مصرف بالای CPU، RAM و فضای ذخیره‌سازی دچار مشکل شود.

مشکلات احتمالی:

• افزایش Load Average سرور و کند شدن سرویس‌ها
• کمبود فضای دیسک به دلیل ذخیره‌سازی داده‌های RRDTool
• مصرف بیش از حد RAM در پردازش گراف‌های سنگین

راه‌حل‌های پیشنهادی:

• افزایش مقدار Max Memory و Thread Limit در تنظیمات PHP و MySQL
• انتقال RRDTool به یک سرور مجزا برای کاهش فشار روی سرور اصلی
• افزایش ظرفیت ذخیره‌سازی و استفاده از دیسک‌های SSD برای پردازش سریع‌تر
• استفاده از روش‌های Load Balancing و Clustering برای توزیع بار پردازشی

5. محدودیت‌های SNMP در شبکه‌های بزرگ

Cacti معمولاً برای مانیتورینگ دستگاه‌های شبکه از SNMP استفاده می‌کند، اما این پروتکل در مقیاس‌های بزرگ دارای محدودیت‌هایی است.

مشکلات رایج:

• افزایش تأخیر در دریافت پاسخ‌ها در صورتی که تعداد زیادی دستگاه مانیتور شوند
• مشکلات امنیتی در SNMP نسخه 1 و 2 (توصیه به استفاده از SNMPv3)
• مصرف بیش از حد پهنای باند برای جمع‌آوری داده‌ها

راه‌حل‌های پیشنهادی:

• مهاجرت به SNMP نسخه 3 برای امنیت و عملکرد بهتر:

  snmpwalk -v3 -u myuser -l authPriv -a SHA -A mypassword -x AES -X myencryptionpassword <IP>
  

• کاهش تعداد درخواست‌های SNMP با افزایش بازه زمانی Polling برای دستگاه‌های کم‌اهمیت
• استفاده از روش‌های موازی‌سازی (Parallel SNMP Polling) برای جمع‌آوری داده‌ها سریع‌تر

جمع‌بندی

Cacti یکی از ابزارهای محبوب برای مانیتورینگ شبکه است، اما در شبکه‌های بسیار بزرگ ممکن است با محدودیت‌هایی روبه‌رو شود. این محدودیت‌ها شامل افزایش حجم پایگاه‌داده، کاهش سرعت Polling، کندی رابط کاربری، مصرف بالای منابع سرور و مشکلات مرتبط با SNMP هستند. برای حل این چالش‌ها، باید بهینه‌سازی پایگاه داده، استفاده از Pollerهای توزیع‌شده، بهینه‌سازی سرور وب و پایگاه داده، و افزایش منابع سخت‌افزاری را در نظر گرفت. رعایت این نکات به بهبود عملکرد و مقیاس‌پذیری Cacti در شبکه‌های بزرگ کمک خواهد کرد.

1. بهینه‌سازی پایگاه‌داده MySQL/MariaDB برای جلوگیری از کندی

مشکلات:

• افزایش حجم جداول و کاهش سرعت کوئری‌ها
• مصرف بالای پردازنده در هنگام پردازش داده‌های حجیم
• تأخیر در نمایش گراف‌ها به دلیل کندی واکشی داده‌ها

راهکارها:

✅ فعال‌سازی حذف خودکار داده‌های قدیمی برای جلوگیری از افزایش حجم پایگاه داده:

DELETE FROM poller_output WHERE time < (UNIX_TIMESTAMP() - 2592000);

(حذف داده‌های قدیمی‌تر از 30 روز برای کاهش حجم پایگاه داده)

✅ بهینه‌سازی و فشرده‌سازی جداول MySQL:

mysqlcheck -o cacti -u root -p

✅ فعال‌سازی Indexing روی جداول حجیم برای بهبود سرعت جستجو:

ALTER TABLE poller_output ADD INDEX (time);

✅ افزایش مقدار max_connections و query_cache_size در تنظیمات MySQL:
ویرایش فایل my.cnf:

sudo nano /etc/mysql/my.cnf

اضافه کردن مقادیر زیر:

[mysqld]
max_connections = 500
query_cache_size = 64M
innodb_buffer_pool_size = 512M

سپس راه‌اندازی مجدد MySQL:

sudo systemctl restart mysql

2. بهینه‌سازی Polling برای جلوگیری از تأخیر در جمع‌آوری داده‌ها

مشکلات:

• طولانی شدن زمان Polling با افزایش تعداد دستگاه‌ها
• استفاده زیاد از CPU به دلیل پردازش‌های سنگین
• کندی در دریافت داده‌های SNMP

راهکارها:

✅ فعال‌سازی Polling چند رشته‌ای (Multi-Threaded Polling) برای پردازش همزمان چندین درخواست:
ویرایش فایل تنظیمات Poller:

sudo nano /etc/cacti/poller.php

افزایش مقدار Max Concurrent Pollers به عدد بالاتر:

$max_threads = 10;

✅ استفاده از Pollerهای توزیع‌شده (Distributed Pollers) برای کاهش بار پردازشی روی سرور اصلی
در سرور Poller جدید:

sudo nano /etc/cacti/poller.php

تنظیم مقدار مناسب برای توزیع بار Polling.

✅ کاهش تعداد Polling‌ها برای دستگاه‌های کم‌اهمیت با افزایش زمان نمونه‌گیری
تنظیم مقدار Polling Interval در Cacti برای دستگاه‌های کمتر ضروری به مقدار بالاتر (مثلاً از 1 دقیقه به 5 دقیقه تغییر دهید).

3. بهینه‌سازی رابط گرافیکی Cacti برای جلوگیری از کند شدن UI

مشکلات:

• کند شدن نمایش صفحات
• تأخیر در بارگذاری گراف‌ها
• افزایش مصرف منابع سرور وب

راهکارها:

✅ فعال‌سازی Caching در وب‌سرور برای کاهش زمان پردازش صفحات
🔹 در Nginx:
ویرایش فایل تنظیمات:

sudo nano /etc/nginx/nginx.conf

اضافه کردن کشینگ:

fastcgi_cache_path /var/cache/nginx levels=1:2 keys_zone=cacti_cache:10m inactive=60m;

راه‌اندازی مجدد Nginx:

sudo systemctl restart nginx

🔹 در Apache:
فعال‌سازی ماژول کشینگ:

sudo a2enmod cache
sudo a2enmod cache_disk
sudo systemctl restart apache2

✅ فشرده‌سازی خروجی صفحات وب با Gzip برای کاهش حجم داده‌های منتقل‌شده
🔹 در Nginx:

gzip on;
gzip_types text/plain text/css application/json application/javascript text/xml application/xml application/xml+rss text/javascript;

✅ بهینه‌سازی PHP برای پردازش سریع‌تر درخواست‌ها
ویرایش تنظیمات PHP:

sudo nano /etc/php/7.4/apache2/php.ini

افزایش مقدار memory_limit:

memory_limit = 512M

راه‌اندازی مجدد PHP:

sudo systemctl restart apache2

4. افزایش منابع سرور برای پردازش بهتر داده‌ها

مشکلات:

• کمبود RAM و افزایش Swap
• افزایش مصرف CPU در پردازش‌های سنگین
• کمبود فضای ذخیره‌سازی برای داده‌های RRDTool

راهکارها:

✅ افزایش RAM و استفاده از SSD برای کاهش زمان خواندن و نوشتن داده‌ها
✅ استفاده از Load Balancer برای تقسیم بار بین چندین سرور مانیتورینگ
✅ انتقال RRDTool به یک سرور مجزا برای کاهش بار پردازشی روی سرور اصلی

5. بهینه‌سازی SNMP برای جمع‌آوری سریع‌تر و ایمن‌تر داده‌ها

مشکلات:

• کندی دریافت داده‌ها در شبکه‌های بزرگ
• مشکلات امنیتی در SNMPv1 و SNMPv2
• مصرف بالای پهنای باند

راهکارها:

✅ مهاجرت به SNMPv3 برای افزایش امنیت و کاهش تأخیر

snmpwalk -v3 -u myuser -l authPriv -a SHA -A mypassword -x AES -X myencryptionpassword <IP>

✅ افزایش تعداد Polling‌های همزمان برای پردازش سریع‌تر داده‌ها

snmpbulkget -v 2c -c public <IP> system

✅ کاهش تعداد درخواست‌های غیرضروری با تنظیم SNMP Agent برای جمع‌آوری فقط اطلاعات مهم
ویرایش فایل تنظیمات SNMP Agent:

sudo nano /etc/snmp/snmpd.conf

اضافه کردن محدودیت دسترسی به OIDهای ضروری:

view    systemonly  included   .1.3.6.1.2.1.1
view    systemonly  included   .1.3.6.1.2.1.2

راه‌اندازی مجدد سرویس SNMP:

sudo systemctl restart snmpd

جمع‌بندی

برای بهینه‌سازی Cacti و جلوگیری از مشکلات مقیاس‌پذیری، باید اقدامات زیر را انجام داد:

• بهینه‌سازی پایگاه داده MySQL با حذف داده‌های قدیمی و استفاده از Indexing
• استفاده از Polling چند رشته‌ای (Multi-Threaded Polling) و Pollerهای توزیع‌شده
• فعال‌سازی Caching در وب‌سرور (Nginx/Apache) و بهینه‌سازی PHP
• افزایش منابع سخت‌افزاری (RAM، SSD، CPU) و انتقال RRDTool به سرور مجزا
• استفاده از SNMPv3 و کاهش درخواست‌های غیرضروری برای بهبود عملکرد Polling

با این اقدامات، Cacti می‌تواند در شبکه‌های بزرگ عملکرد بهتری داشته باشد و از کندی و مشکلات مقیاس‌پذیری جلوگیری کند. 🚀

1. نیازمندی‌های پایه برای نصب Cacti

✅ پردازنده (CPU): حداقل 2 هسته‌ای (ترجیحاً Intel Xeon یا AMD Ryzen)
✅ حافظه رم (RAM): حداقل 2 گیگابایت (برای شبکه‌های کوچک)
✅ فضای ذخیره‌سازی (Storage): حداقل 10 گیگابایت (SSD پیشنهاد می‌شود)
✅ سیستم‌عامل: Linux (Ubuntu, Debian, CentOS) یا Windows Server
✅ پایگاه‌داده: MySQL یا MariaDB
✅ وب‌سرور: Apache یا Nginx
✅ SNMP فعال برای جمع‌آوری داده‌ها

⚠️ توجه:

• در صورت استفاده از SNMP Polling زیاد، به CPU و RAM بیشتری نیاز خواهد بود.
• استفاده از هارد SSD به شدت توصیه می‌شود تا پردازش داده‌های RRDTool سریع‌تر انجام شود.

2. مشخصات پیشنهادی برای مقیاس‌های مختلف

⚠️ برای شبکه‌های بسیار بزرگ:

• استفاده از Pollerهای توزیع‌شده (Distributed Pollers) توصیه می‌شود.
• انتقال پایگاه‌داده MySQL به یک سرور مجزا عملکرد را بهبود می‌بخشد.
• در صورت استفاده از Virtualization (مانند VMware ESXi یا Proxmox)، باید منابع بیشتری در نظر گرفته شود.

3. دستورات بررسی منابع سیستم در لینوکس

🔹 بررسی مقدار RAM و CPU:

free -h
lscpu

🔹 بررسی میزان فضای خالی دیسک:

df -h

🔹 بررسی مصرف منابع توسط Cacti:

top -b -n1 | grep "cacti"

جمع‌بندی

🔹 حداقل سخت‌افزار برای Cacti یک CPU دو هسته‌ای، 2GB RAM و 10GB فضای ذخیره‌سازی است.
🔹 برای شبکه‌های بزرگ‌تر، CPU و RAM بیشتری نیاز است و استفاده از Pollerهای توزیع‌شده توصیه می‌شود.
🔹 استفاده از هارد SSD یا NVMe برای بهبود سرعت پردازش داده‌های RRDTool بسیار مؤثر است.
🔹 با استفاده از دستورات مانیتورینگ لینوکس می‌توان منابع سیستم را بررسی و در صورت نیاز ارتقا داد. 🚀

1. نسخه‌های مورد نیاز برای اجرای Cacti

✅ PHP: حداقل 7.2 (پیشنهادی: 8.0 یا بالاتر)
✅ MySQL / MariaDB: حداقل 5.7 یا MariaDB 10.2 (پیشنهادی: MySQL 8.0 یا MariaDB 10.5+)
✅ Apache: حداقل 2.4 (پیشنهادی: 2.4.6 یا بالاتر)
✅ Nginx: حداقل 1.14 (پیشنهادی: 1.18 یا بالاتر)
✅ RRDTool: حداقل 1.4.x (پیشنهادی: 1.7.x یا بالاتر)

⚠️ نکات مهم:

• نسخه‌های قدیمی‌تر از PHP 7.2 دیگر پشتیبانی نمی‌شوند.
• برای عملکرد بهتر در پردازش گراف‌ها، RRDTool 1.7 به بالا توصیه می‌شود.
• MySQL 8.0 از بهینه‌سازی‌های بهتری برای پردازش حجم بالای داده‌ها بهره می‌برد.
• اگر از Nginx استفاده می‌کنید، نیاز به تنظیمات خاصی برای FastCGI خواهید داشت.

2. نصب نسخه‌های مورد نیاز در لینوکس (Ubuntu/Debian)

🔹 نصب Apache، PHP و MySQL:

sudo apt update
sudo apt install apache2 php php-mysql php-snmp php-gd php-xml php-mbstring php-intl php-zip libapache2-mod-php mysql-server -y

🔹 نصب Nginx به جای Apache:

sudo apt update
sudo apt install nginx php-fpm php-mysql php-snmp php-gd php-xml php-mbstring php-intl php-zip mysql-server -y

🔹 نصب RRDTool:

sudo apt install rrdtool -y

🔹 بررسی نسخه‌های نصب‌شده:

php -v
mysql --version
apache2 -v  # برای Apache
nginx -v    # برای Nginx
rrdtool -v

3. تنظیمات پیشنهادی برای PHP

🔹 ویرایش فایل تنظیمات PHP:

sudo nano /etc/php/8.0/apache2/php.ini

🔹 موارد پیشنهادی برای بهبود عملکرد Cacti:

memory_limit = 512M
max_execution_time = 300
post_max_size = 16M
upload_max_filesize = 16M
date.timezone = Asia/Tehran

🔹 اعمال تغییرات و راه‌اندازی مجدد سرویس وب:

sudo systemctl restart apache2  # برای Apache
sudo systemctl restart nginx php-fpm  # برای Nginx

4. بررسی عملکرد سرویس‌ها

🔹 بررسی وضعیت Apache یا Nginx:

sudo systemctl status apache2  # برای Apache
sudo systemctl status nginx  # برای Nginx

🔹 بررسی اجرای MySQL:

sudo systemctl status mysql

جمع‌بندی

✅ نسخه‌های پیشنهادی: PHP 8.0+، MySQL 8.0+، Apache 2.4+، Nginx 1.18+
✅ RRDTool 1.7+ برای پردازش بهتر گراف‌ها پیشنهاد می‌شود.
✅ در صورت استفاده از Nginx، باید FastCGI و PHP-FPM را تنظیم کنید.
✅ برای بهبود عملکرد، تغییرات در php.ini و تنظیمات MySQL پیشنهاد می‌شود.
✅ با دستورات بررسی نسخه و وضعیت سرویس‌ها می‌توان صحت عملکرد نرم‌افزارها را تأیید کرد. 🚀

قابلیت‌های کلیدی SNMP در دستگاه‌های شبکه

✅ مانیتورینگ عملکرد تجهیزات شبکه (مشاهده پهنای باند، پردازشگر، حافظه و سایر پارامترها)
✅ مدیریت از راه دور (ارسال و دریافت دستورات مدیریتی)
✅ ارسال هشدارهای خودکار در صورت بروز مشکلات (مانند افزایش بیش از حد ترافیک یا خرابی سخت‌افزار)
✅ جمع‌آوری داده‌ها به‌صورت دوره‌ای برای تحلیل و بررسی در طول زمان
✅ سازگاری گسترده با انواع سیستم‌ها و نرم‌افزارهای مانیتورینگ مانند Cacti، Zabbix، Nagios، PRTG

ساختار و اجزای اصلی SNMP

SNMP از سه جزء اصلی تشکیل شده است:

1️⃣ مدیریت‌کننده SNMP (SNMP Manager)

• سیستم مرکزی که اطلاعات را از تجهیزات شبکه جمع‌آوری می‌کند.
• معمولاً یک سرور مانیتورینگ مانند Cacti، Zabbix یا PRTG نقش آن را بر عهده دارد.

2️⃣ عامل SNMP (SNMP Agent)

• نرم‌افزاری که روی دستگاه‌های شبکه اجرا می‌شود و اطلاعات را جمع‌آوری و به مدیریت‌کننده ارسال می‌کند.
• در روترها، سوئیچ‌ها و سرورها به‌صورت پیش‌فرض فعال است یا می‌توان آن را تنظیم کرد.

3️⃣ پایگاه اطلاعات مدیریتی (MIB – Management Information Base)

• پایگاه داده‌ای که شامل مجموعه‌ای از Object ID (OID) است و پارامترهای قابل مانیتورینگ دستگاه‌ها را تعریف می‌کند.
• به عنوان مثال، یک OID می‌تواند نشان‌دهنده میزان استفاده از پردازنده یک روتر باشد.

نسخه‌های مختلف SNMP

🔹 SNMPv1: نسخه اولیه و ساده، با امنیت پایین
🔹 SNMPv2c: بهبود عملکرد، پشتیبانی از ارسال Trap و پاسخ‌دهی دسته‌ای
🔹 SNMPv3: امنیت بالا با رمزگذاری و احراز هویت (توصیه‌شده برای شبکه‌های سازمانی)

فعال‌سازی SNMP در دستگاه‌های مختلف

1. فعال‌سازی SNMP در لینوکس (Ubuntu/Debian)

🔹 نصب SNMP و ابزارهای مرتبط:

sudo apt update
sudo apt install snmp snmpd -y

🔹 ویرایش فایل تنظیمات SNMP:

sudo nano /etc/snmp/snmpd.conf

🔹 فعال‌سازی دسترسی از طریق شبکه (ویرایش خط‌های زیر):

agentAddress udp:161,udp6:[::1]:161
rocommunity public 192.168.1.0/24

🔹 اعمال تغییرات و راه‌اندازی مجدد سرویس:

sudo systemctl restart snmpd

🔹 بررسی وضعیت سرویس SNMP:

sudo systemctl status snmpd

2. فعال‌سازی SNMP در روترها و سوئیچ‌های سیسکو

🔹 ورود به حالت پیکربندی:

configure terminal

🔹 فعال‌سازی SNMP و تنظیم یک Community String (مانند “public”)

snmp-server community public RO

🔹 فعال‌سازی SNMP نسخه 3 (با رمزگذاری و احراز هویت):

snmp-server group AdminGroup v3 priv
snmp-server user AdminUser AdminGroup v3 auth md5 MySecurePass priv des MySecureKey

🔹 ذخیره تنظیمات:

write memory

3. تست و بررسی SNMP در شبکه

🔹 بررسی ارتباط با دستگاه از طریق SNMP:

snmpwalk -v 2c -c public 192.168.1.1

🔹 دریافت مقدار مشخص از MIB (مثلاً اطلاعات پردازنده):

snmpget -v 2c -c public 192.168.1.1 .1.3.6.1.2.1.25.3.3.1.2.1

جمع‌بندی

✅ SNMP یک پروتکل استاندارد برای مانیتورینگ و مدیریت تجهیزات شبکه است.
✅ این پروتکل از طریق عامل (Agent) روی تجهیزات مختلف اجرا شده و اطلاعات را برای مدیریت‌کننده (Manager) ارسال می‌کند.
✅ نسخه‌های مختلف SNMPv1، SNMPv2c و SNMPv3 برای سطوح امنیتی متفاوت در دسترس هستند.
✅ SNMP می‌تواند روی سرورها، روترها، سوئیچ‌ها و سایر تجهیزات شبکه فعال شود و با ابزارهایی مانند Cacti، Zabbix، Nagios و Grafana یکپارچه گردد.
✅ برای فعال‌سازی SNMP در لینوکس، سیسکو و سایر تجهیزات، نیاز به پیکربندی دقیق و رعایت ملاحظات امنیتی وجود دارد. 🚀

1. نصب با استفاده از بسته‌های نصبی

بسته‌های نصبی معمولاً از قبل پیکربندی و تنظیم شده‌اند و نصب آن‌ها ساده‌تر است. این روش بیشتر برای کسانی که نیاز به یک راه‌حل سریع و آسان دارند مناسب است. بسته‌های نصبی به طور معمول شامل همه پیش‌نیازهای لازم (مانند Apache، PHP، MySQL/MariaDB و SNMP) هستند و نیاز به پیکربندی پیچیده‌تری ندارند.

مزایای نصب با بسته‌های نصبی:

• سرعت نصب بالا: با استفاده از بسته‌های نصبی، نصب Cacti سریع و ساده است.
• پیکربندی خودکار: اکثر تنظیمات اصلی مانند پایگاه داده، وب‌سرور و SNMP به طور خودکار پیکربندی می‌شوند.
• تسهیل در بروزرسانی‌ها: به‌روزرسانی‌های سیستم‌عامل و بسته‌های نصبی به‌صورت یکپارچه و ساده انجام می‌شود.
• مناسب برای کاربران مبتدی یا پروژه‌های کوچک: این روش برای افرادی که آشنایی کمی با پیکربندی سیستم‌ها دارند یا برای پروژه‌های کوچک مناسب‌تر است.

معایب نصب با بسته‌های نصبی:

• انعطاف‌پذیری کم‌تر: بسته‌های نصبی معمولاً تنظیمات سفارشی زیادی ارائه نمی‌دهند و برخی ویژگی‌های خاص ممکن است در این بسته‌ها در دسترس نباشند.
• وابستگی به پکیج‌ها: این بسته‌ها به توزیع و نسخه‌های خاص سیستم‌عامل وابسته هستند که ممکن است در برخی موارد محدودیت ایجاد کنند.
• محدودیت در سفارشی‌سازی: در برخی موارد، شما نمی‌توانید به راحتی برخی از تنظیمات را تغییر دهید یا سفارشی کنید.

روش نصب با بسته‌های نصبی در لینوکس (مثال برای Ubuntu):

برای نصب Cacti در لینوکس از طریق بسته‌های نصبی به راحتی می‌توانید از دستورات زیر استفاده کنید:

sudo apt update
sudo apt install cacti

پس از نصب، می‌توانید Cacti را در آدرس http://localhost/cacti مشاهده کنید.

2. نصب دستی Cacti

نصب دستی Cacti شامل دانلود آخرین نسخه Cacti از وب‌سایت رسمی آن و پیکربندی تمامی پیش‌نیازها به صورت دستی است. این روش معمولاً برای کسانی مناسب است که نیاز به کنترل بیشتر روی فرآیند نصب و پیکربندی دارند و می‌خواهند Cacti را برای مقیاس‌ها و تنظیمات خاص خود سفارشی کنند.

مزایای نصب دستی:

• انعطاف‌پذیری بالا: شما می‌توانید تمامی تنظیمات و پیکربندی‌ها را به دلخواه خود انجام دهید و از تنظیمات پیشرفته‌تری مانند استفاده از Nginx به جای Apache یا MariaDB به جای MySQL استفاده کنید.
• کنترل بیشتر بر نصب و پیش‌نیازها: شما می‌توانید دقیقاً مشخص کنید که کدام نسخه از PHP، MySQL، SNMP و RRDTool نصب شود و از آخرین نسخه‌های موجود استفاده کنید.
• سفارشی‌سازی کامل: شما قادر خواهید بود تنظیمات خاص شبکه، امنیت، دسترسی و گراف‌ها را طبق نیازهای خاص خود پیاده‌سازی کنید.

معایب نصب دستی:

• پیچیدگی بیشتر: نصب دستی نیاز به آگاهی بیشتر از نحوه پیکربندی سیستم‌ها و پیش‌نیازها دارد.
• زمان‌بر بودن: فرآیند نصب و پیکربندی دستی ممکن است زمان زیادی از شما بگیرد، به‌ویژه اگر نیاز به تنظیمات خاصی داشته باشید.
• نیاز به بروزرسانی‌های دستی: پس از نصب، به‌روزرسانی‌ها و نگهداری از سیستم نیاز به دخالت دستی بیشتری دارند.

روش نصب دستی در لینوکس:

برای نصب دستی Cacti، ابتدا باید پیش‌نیازها را نصب کنید:

sudo apt update
sudo apt install apache2 php php-cli php-mysql mariadb-server mariadb-client snmp snmpd rrdtool

سپس Cacti را دانلود و پیکربندی کنید:

wget https://www.cacti.net/downloads/cacti-latest.tar.gz
tar -xzvf cacti-latest.tar.gz
sudo mv cacti /var/www/html/
sudo chown -R www-data:www-data /var/www/html/cacti/

بعد از آن، باید پایگاه داده را ایجاد کرده و تنظیمات SNMP را اعمال کنید.

3. مقایسه بین روش‌های نصب

جمع‌بندی

✅ نصب با بسته‌های نصبی برای کسانی که به دنبال یک نصب سریع و آسان هستند، بهترین گزینه است. این روش برای پروژه‌های کوچک و کاربران مبتدی مناسب است که به دنبال راه‌اندازی سریع ابزار هستند.

✅ نصب دستی به کسانی که نیاز به انعطاف‌پذیری بالا و سفارشی‌سازی دقیق دارند پیشنهاد می‌شود. این روش برای پروژه‌های بزرگ یا شبکه‌های پیچیده که نیاز به کنترل بیشتر بر روی پیش‌نیازها و تنظیمات دارند، انتخاب بهتری است.

مقایسه کلی روش‌های نصب در لینوکس و ویندوز

1. نصب Cacti در لینوکس

Cacti در سیستم‌عامل‌های لینوکس به‌صورت دستی نصب می‌شود و نیاز به نصب پیش‌نیازها، پیکربندی پایگاه داده و تنظیمات وب‌سرور دارد. در ادامه مراحل نصب روی Ubuntu/Debian بررسی می‌شود.

مرحله 1: نصب پیش‌نیازها

sudo apt update
sudo apt install -y apache2 php php-cli php-mysql mariadb-server mariadb-client snmp snmpd rrdtool

برای RHEL/CentOS، می‌توان از دستورات زیر استفاده کرد:

sudo yum install -y httpd php php-cli php-mysql mariadb-server mariadb snmp snmpd rrdtool

مرحله 2: پیکربندی پایگاه داده MySQL/MariaDB

sudo mysql_secure_installation

سپس پایگاه داده Cacti را ایجاد کنید:

mysql -u root -p
CREATE DATABASE cacti;
GRANT ALL PRIVILEGES ON cacti.* TO 'cactiuser'@'localhost' IDENTIFIED BY 'your_password';
FLUSH PRIVILEGES;
EXIT;

مرحله 3: دانلود و نصب Cacti

wget https://www.cacti.net/downloads/cacti-latest.tar.gz
tar -xzvf cacti-latest.tar.gz
sudo mv cacti /var/www/html/
sudo chown -R www-data:www-data /var/www/html/cacti/

مرحله 4: تنظیمات SNMP

sudo nano /etc/snmp/snmpd.conf

اضافه کردن Community String برای دسترسی Read-Only:

rocommunity public 192.168.1.0/24

ریستارت سرویس SNMP:

sudo systemctl restart snmpd

مرحله 5: تنظیمات Cacti در وب‌سرور

sudo nano /etc/apache2/sites-available/cacti.conf

اضافه کردن تنظیمات مربوط به Cacti:

Alias /cacti /var/www/html/cacti
<Directory /var/www/html/cacti>
    Require all granted
</Directory>

فعال‌سازی سایت و ریستارت Apache:

sudo a2ensite cacti.conf
sudo systemctl restart apache2

مرحله 6: دسترسی به Cacti از طریق مرورگر

پس از انجام تنظیمات بالا، می‌توانید Cacti را از طریق آدرس زیر در مرورگر خود باز کنید:

http://<server-ip>/cacti

2. نصب Cacti در ویندوز

در ویندوز، نصب Cacti معمولاً ساده‌تر است زیرا همراه با نصب‌کننده گرافیکی ارائه می‌شود. مراحل کلی شامل نصب WAMP/XAMPP، تنظیم پایگاه داده و پیکربندی SNMP است.

مرحله 1: دانلود و نصب WAMP یا XAMPP

🔹 از وب‌سایت رسمی WAMP یا XAMPP، پکیج موردنظر را دانلود و نصب کنید.
🔹 هنگام نصب، مطمئن شوید که Apache، MySQL و PHP فعال هستند.

مرحله 2: دانلود Cacti برای ویندوز

1. به سایت رسمی Cacti بروید و آخرین نسخه را دانلود کنید.
2. فایل زیپ را در مسیر C:\Program Files\Cacti\ استخراج کنید.

مرحله 3: تنظیم پایگاه داده

1. MySQL Workbench را باز کنید و یک پایگاه داده جدید برای Cacti ایجاد کنید.
2. در خط فرمان MySQL، دستورات زیر را اجرا کنید:

CREATE DATABASE cacti;
GRANT ALL PRIVILEGES ON cacti.* TO 'cactiuser'@'localhost' IDENTIFIED BY 'your_password';
FLUSH PRIVILEGES;

مرحله 4: تنظیم SNMP در ویندوز

1. در ویندوز Services.msc را باز کنید.
2. سرویس SNMP Service را پیدا کرده و فعال کنید.
3. روی SNMP Service دابل کلیک کنید و در Security مقدار public را به عنوان Community String اضافه کنید.

مرحله 5: تنظیم Cacti در Apache

1. به مسیر C:\Program Files\Cacti\ بروید.
2. فایل config.php را ویرایش کنید و اطلاعات پایگاه داده را وارد کنید.
3. Apache را ریستارت کنید و از طریق مرورگر به آدرس http://localhost/cacti مراجعه کنید.

جمع‌بندی

✅ نصب Cacti در لینوکس و ویندوز تفاوت‌های مهمی دارد:

• در لینوکس، نیاز به نصب و پیکربندی Apache/Nginx، MySQL/MariaDB و SNMP از طریق خط فرمان است.
• در ویندوز، فرآیند نصب با نرم‌افزارهای XAMPP/WAMP و سرویس SNMP ویندوز انجام می‌شود.
• مدیریت سرویس‌ها در لینوکس با systemctl و در ویندوز از طریق Services.msc انجام می‌شود.
• مسیرهای نصب و فایل‌های تنظیمات در دو سیستم متفاوت است.

✅ لینوکس برای شبکه‌های سازمانی و مقیاس‌های بزرگ مناسب‌تر است، درحالی‌که ویندوز برای محیط‌های کوچک و تستی گزینه بهتری است.

با توجه به نیاز سازمان یا پروژه، می‌توانید مناسب‌ترین روش را برای نصب و پیکربندی Cacti انتخاب کنید. 🚀

1. ویرایش فایل‌های VirtualHost

Apache از فایل‌های VirtualHost برای تنظیمات مربوط به سایت‌ها و سرویس‌های مختلف استفاده می‌کند. برای پیکربندی صحیح Cacti، باید یک VirtualHost برای آن ایجاد کنیم.

1.1. باز کردن فایل پیکربندی Apache

برای تنظیم یک VirtualHost برای Cacti، ابتدا باید فایل پیکربندی Apache را باز کنیم. این فایل معمولاً در مسیر /etc/apache2/sites-available/ قرار دارد.

sudo nano /etc/apache2/sites-available/cacti.conf

در این فایل، تنظیمات VirtualHost را اضافه می‌کنیم تا Apache بتواند درخواست‌ها را به درستی به Cacti هدایت کند. برای این کار باید به شکل زیر پیکربندی کنیم:

1.2. تنظیم VirtualHost

محتوای فایل cacti.conf به شکل زیر خواهد بود:

<VirtualHost *:80>
    ServerAdmin webmaster@localhost
    DocumentRoot /var/www/html/cacti
    ServerName your_server_ip_or_domain

    <Directory /var/www/html/cacti>
        Options Indexes FollowSymLinks
        AllowOverride None
        Require all granted
    </Directory>

    ErrorLog ${APACHE_LOG_DIR}/error.log
    CustomLog ${APACHE_LOG_DIR}/access.log combined
</VirtualHost>

در اینجا:

• DocumentRoot باید به مسیر نصب Cacti اشاره داشته باشد. اگر Cacti را در /var/www/html/cacti نصب کرده‌اید، این مسیر صحیح است.
• ServerName را باید به IP یا دامنه سرور خود تنظیم کنید.
• بخش <Directory> دسترسی‌ها به دایرکتوری Cacti را مشخص می‌کند. این تنظیمات برای ایجاد امنیت و کنترل دسترسی به فایل‌ها مهم هستند.

1.3. فعال‌سازی VirtualHost

پس از پیکربندی فایل، باید VirtualHost جدید را فعال کرده و Apache را ریستارت کنیم تا تغییرات اعمال شود. برای این کار از دستورات زیر استفاده می‌کنیم:

sudo a2ensite cacti.conf
sudo systemctl reload apache2

2. تنظیم دایرکتوری‌های دسترسی

Cacti نیاز به دسترسی خاصی به دایرکتوری‌ها برای عملکرد صحیح خود دارد. برخی از این دسترسی‌ها شامل ایجاد، ویرایش یا حذف فایل‌های RRD (Round Robin Database) برای ذخیره داده‌های گراف‌ها است. بنابراین، باید اطمینان حاصل کنیم که وب‌سرور Apache مجوزهای لازم را برای دسترسی به این دایرکتوری‌ها دارد.

2.1. تنظیم دسترسی به دایرکتوری Cacti

برای اطمینان از اینکه Apache به دایرکتوری Cacti دسترسی دارد، از دستورات زیر برای تنظیم مجوزها استفاده می‌کنیم:

sudo chown -R www-data:www-data /var/www/html/cacti
sudo chmod -R 755 /var/www/html/cacti

در اینجا:

• chown مالکیت دایرکتوری‌ها و فایل‌ها را به کاربر و گروه www-data (که وب‌سرور Apache از آن استفاده می‌کند) تغییر می‌دهد.
• chmod مجوزها را برای دایرکتوری‌ها و فایل‌ها تنظیم می‌کند. این تنظیمات به Apache اجازه می‌دهند تا به طور صحیح به فایل‌ها و دایرکتوری‌ها دسترسی داشته باشد.

2.2. تنظیم دسترسی به دایرکتوری‌های RRD

دایرکتوری‌هایی که فایل‌های RRD در آن‌ها ذخیره می‌شوند باید قابلیت نوشتن برای Apache را داشته باشند. معمولاً این دایرکتوری‌ها در مسیر /var/www/html/cacti/rra/ قرار دارند.

برای تنظیم دسترسی به این دایرکتوری‌ها، از دستورات زیر استفاده می‌کنیم:

sudo chown -R www-data:www-data /var/www/html/cacti/rra
sudo chmod -R 755 /var/www/html/cacti/rra

این دستورات به وب‌سرور Apache اجازه می‌دهند تا بتواند به درستی داده‌ها را در دایرکتوری‌های RRD ذخیره و خوانده کند.

جمع‌بندی

در این بخش، نحوه پیکربندی Apache برای پشتیبانی از Cacti را به‌طور کامل بررسی کردیم. ابتدا فایل VirtualHost برای سایت Cacti ایجاد و پیکربندی شد تا Apache درخواست‌ها را به‌درستی هدایت کند. سپس دسترسی‌های لازم به دایرکتوری‌ها و فایل‌ها برای عملکرد صحیح Cacti تنظیم شد. با انجام این مراحل، Cacti به‌طور کامل آماده اجرا در Apache خواهد بود و می‌توانید از امکانات آن برای مانیتورینگ شبکه استفاده کنید.

1. نصب Nginx

در ابتدا، باید Nginx را نصب کنیم. اگر Nginx روی سیستم شما نصب نیست، می‌توانید آن را با استفاده از دستور زیر نصب کنید:

sudo apt update
sudo apt install nginx

پس از نصب، می‌توانید Nginx را با دستور زیر راه‌اندازی کنید:

sudo systemctl start nginx

برای اطمینان از اینکه Nginx به‌طور خودکار با راه‌اندازی سیستم شروع می‌شود، دستور زیر را اجرا کنید:

sudo systemctl enable nginx

2. پیکربندی VirtualHost در Nginx

برای تنظیم Cacti در Nginx، باید یک پیکربندی جدید برای VirtualHost ایجاد کنیم. این پیکربندی در Nginx با استفاده از فایل‌های پیکربندی در /etc/nginx/sites-available/ انجام می‌شود.

2.1. ایجاد فایل پیکربندی جدید

ابتدا، یک فایل جدید برای Cacti در دایرکتوری sites-available ایجاد می‌کنیم:

sudo nano /etc/nginx/sites-available/cacti

محتوای این فایل باید به شکل زیر باشد:

server {
    listen 80;
    server_name your_server_ip_or_domain;

    root /var/www/html/cacti;
    index index.php index.html index.htm;

    location / {
        try_files $uri $uri/ =404;
    }

    location ~ ^/index.php(/|$) {
        include fastcgi_params;
        fastcgi_pass 127.0.0.1:9000;  # اگر از PHP-FPM محلی استفاده می‌کنید
        fastcgi_param SCRIPT_FILENAME $document_root$fastcgi_script_name;
        include fastcgi_params;
    }

    location ~ \.php$ {
        include fastcgi_params;
        fastcgi_pass 127.0.0.1:9000;  # اگر از PHP-FPM محلی استفاده می‌کنید
        fastcgi_param SCRIPT_FILENAME $document_root$fastcgi_script_name;
        include fastcgi_params;
    }

    error_log /var/log/nginx/cacti_error.log;
    access_log /var/log/nginx/cacti_access.log;
}

در این پیکربندی:

• server_name باید به IP یا دامنه سرور شما اشاره کند.
• root باید به مسیر نصب Cacti اشاره داشته باشد.
• fastcgi_pass به PHP-FPM اشاره می‌کند که در اینجا به‌طور پیش‌فرض به 127.0.0.1:9000 اشاره دارد. اگر PHP-FPM را روی پورت متفاوتی نصب کرده‌اید، این مقدار را تغییر دهید.
• location ~ ^/index.php(/|$) برای پردازش درخواست‌های PHP استفاده می‌شود.
• location ~ \.php$ تضمین می‌کند که درخواست‌های PHP به درستی پردازش شوند.

2.2. ایجاد لینک به sites-enabled

پس از ایجاد فایل پیکربندی برای Cacti، باید این فایل را در sites-enabled فعال کنیم. برای این کار از دستور ln استفاده می‌کنیم:

sudo ln -s /etc/nginx/sites-available/cacti /etc/nginx/sites-enabled/

این کار باعث می‌شود که Nginx از این پیکربندی استفاده کند.

3. تنظیم دسترسی به دایرکتوری‌ها

پس از پیکربندی Nginx، باید مطمئن شویم که وب‌سرور به دایرکتوری‌های Cacti دسترسی صحیح دارد. برای این منظور، دستورات زیر را اجرا می‌کنیم تا دسترسی‌های مناسب را به دایرکتوری‌ها بدهیم.

3.1. تنظیم دسترسی به دایرکتوری Cacti

ابتدا، باید مالکیت فایل‌ها و دایرکتوری‌ها را به کاربر و گروه www-data که Nginx از آن استفاده می‌کند تغییر دهیم:

sudo chown -R www-data:www-data /var/www/html/cacti
sudo chmod -R 755 /var/www/html/cacti

3.2. تنظیم دسترسی به دایرکتوری‌های RRD

دایرکتوری‌های rra/ که فایل‌های RRD در آن‌ها ذخیره می‌شوند باید به‌طور ویژه دسترسی نوشتن برای Nginx داشته باشند. این دایرکتوری‌ها معمولاً در مسیر /var/www/html/cacti/rra/ قرار دارند. برای تنظیم دسترسی به این دایرکتوری‌ها، دستورات زیر را اجرا می‌کنیم:

sudo chown -R www-data:www-data /var/www/html/cacti/rra
sudo chmod -R 755 /var/www/html/cacti/rra

این کار باعث می‌شود که Nginx بتواند به‌درستی داده‌ها را در دایرکتوری‌های RRD ذخیره و خوانده کند.

4. فعال‌سازی و ریستارت Nginx

پس از انجام تنظیمات، باید Nginx را ریستارت کرده تا تغییرات اعمال شود:

sudo systemctl restart nginx

برای اطمینان از اینکه Nginx به درستی اجرا می‌شود، از دستور زیر استفاده می‌کنیم:

sudo systemctl status nginx

این دستور وضعیت Nginx را نمایش می‌دهد و می‌توانید بررسی کنید که آیا وب‌سرور به درستی در حال اجرا است یا خیر.

جمع‌بندی

در این بخش، تنظیمات اولیه Nginx برای پشتیبانی از Cacti را به‌طور کامل توضیح دادیم. ابتدا Nginx را نصب کرده و پیکربندی لازم برای Cacti را در فایل‌های VirtualHost انجام دادیم. سپس دسترسی‌های مناسب به دایرکتوری‌ها را تنظیم کردیم تا وب‌سرور بتواند به‌درستی فایل‌ها و داده‌ها را پردازش کند. در نهایت، با ریستارت Nginx، پیکربندی‌های جدید را اعمال کردیم. حالا Cacti آماده استفاده بر روی Nginx است و شما می‌توانید به‌راحتی از آن برای مانیتورینگ شبکه استفاده کنید.

1. تنظیم دسترسی به فایل‌های PHP در Apache

Apache یکی از وب‌سرورهای پرکاربرد است که با استفاده از ماژول mod_php می‌تواند فایل‌های PHP را پردازش کند. برای اطمینان از دسترسی صحیح به فایل‌های PHP، باید تنظیمات زیر را انجام دهید.

1.1. نصب PHP و Apache

اولین گام، نصب PHP و ماژول mod_php است. برای نصب Apache و PHP در یک سرور مبتنی بر لینوکس، از دستورات زیر استفاده کنید:

sudo apt update
sudo apt install apache2 php libapache2-mod-php

1.2. پیکربندی VirtualHost برای PHP

در فایل پیکربندی VirtualHost، باید اطمینان حاصل کنیم که دسترسی به فایل‌های PHP به‌درستی تنظیم شده باشد. برای این کار، فایل پیکربندی /etc/apache2/sites-available/000-default.conf را ویرایش کنید.

برای ویرایش این فایل از دستور زیر استفاده کنید:

sudo nano /etc/apache2/sites-available/000-default.conf

محتوای پیکربندی برای دسترسی به PHP در این فایل باید مشابه زیر باشد:

<VirtualHost *:80>
    DocumentRoot /var/www/html

    <Directory /var/www/html>
        AllowOverride All
        Require all granted
    </Directory>

    # فعال‌سازی mod_php برای پردازش PHP
    SetHandler application/x-httpd-php

    # فعال‌سازی تنظیمات PHP
    DirectoryIndex index.php index.html
</VirtualHost>

در این پیکربندی:

• DocumentRoot مسیر دایرکتوری ریشه وب‌سایت است.
• <Directory> تنظیمات دسترسی برای دایرکتوری مربوطه را مشخص می‌کند.
• Require all granted اجازه دسترسی به تمامی کاربران را می‌دهد.
• SetHandler application/x-httpd-php باعث می‌شود که Apache فایل‌های PHP را با استفاده از mod_php پردازش کند.

1.3. فعال‌سازی mod_php و Restart Apache

پس از ویرایش فایل پیکربندی، باید Apache را مجدداً راه‌اندازی کرده تا تغییرات اعمال شود. همچنین، مطمئن شوید که mod_php فعال است:

sudo a2enmod php
sudo systemctl restart apache2

2. تنظیم دسترسی به فایل‌های PHP در Nginx

Nginx برای پردازش فایل‌های PHP به‌طور مستقیم از mod_php استفاده نمی‌کند. در عوض، برای پردازش PHP، نیاز به PHP-FPM (FastCGI Process Manager) دارد. در این بخش، نحوه تنظیم Nginx برای دسترسی به فایل‌های PHP را شرح می‌دهیم.

2.1. نصب PHP و PHP-FPM

ابتدا، باید PHP و PHP-FPM را نصب کنیم. برای نصب آن‌ها از دستور زیر استفاده کنید:

sudo apt update
sudo apt install php-fpm php-mysql

2.2. پیکربندی Nginx برای پردازش PHP

برای تنظیم دسترسی به فایل‌های PHP در Nginx، باید فایل پیکربندی Nginx را ویرایش کنیم. ابتدا فایل پیکربندی سایت‌های فعال را باز کنید:

sudo nano /etc/nginx/sites-available/default

محتوای پیکربندی برای پردازش PHP باید مشابه این باشد:

server {
    listen 80;
    server_name your_server_ip_or_domain;

    root /var/www/html;
    index index.php index.html index.htm;

    location / {
        try_files $uri $uri/ =404;
    }

    # تنظیمات PHP
    location ~ \.php$ {
        include fastcgi_params;
        fastcgi_pass unix:/var/run/php/php7.4-fpm.sock;  # به نسخه PHP-FPM نصب شده خود توجه کنید
        fastcgi_param SCRIPT_FILENAME $document_root$fastcgi_script_name;
        include fastcgi_params;
    }

    error_log /var/log/nginx/cacti_error.log;
    access_log /var/log/nginx/cacti_access.log;
}

در این پیکربندی:

• location ~ \.php$ مشخص می‌کند که درخواست‌های PHP باید به PHP-FPM هدایت شوند.
• fastcgi_pass آدرس و پورت یا سوکت PHP-FPM را مشخص می‌کند. اگر از سوکت استفاده می‌کنید، باید مسیر صحیح به سوکت PHP-FPM را وارد کنید.
• fastcgi_param SCRIPT_FILENAME مسیر فایل PHP را به PHP-FPM ارسال می‌کند.

2.3. فعال‌سازی و ریستارت Nginx

پس از ویرایش فایل پیکربندی، باید Nginx را مجدداً راه‌اندازی کنید:

sudo systemctl restart nginx

3. تنظیمات امنیتی برای دسترسی به فایل‌های PHP

برای اطمینان از امنیت وب‌سرور، باید تنظیمات امنیتی را برای دسترسی به فایل‌های PHP انجام دهید. این تنظیمات شامل جلوگیری از دسترسی به برخی از فایل‌های حساس و جلوگیری از اجرای فایل‌های PHP در دایرکتوری‌های خاص است.

3.1. جلوگیری از دسترسی به دایرکتوری‌های خاص

در Apache، می‌توانید با استفاده از دستورات زیر از دسترسی به دایرکتوری‌های خاص جلوگیری کنید:

<Directory "/var/www/html/private">
    Order allow,deny
    Deny from all
</Directory>

در Nginx نیز می‌توانید با تنظیمات زیر دسترسی به دایرکتوری‌های خاص را مسدود کنید:

location ~ ^/private/ {
    deny all;
}

3.2. جلوگیری از اجرای فایل‌های PHP در دایرکتوری‌های خاص

در Apache، برای جلوگیری از اجرای فایل‌های PHP در دایرکتوری‌های خاص می‌توانید از تنظیمات زیر استفاده کنید:

<Directory "/var/www/html/uploads">
    php_flag engine off
</Directory>

در Nginx نیز می‌توانید مشابه این تنظیمات را برای جلوگیری از اجرای فایل‌های PHP در دایرکتوری‌ها اعمال کنید:

location ~ ^/uploads/ {
    fastcgi_pass off;
}

جمع‌بندی

در این بخش، تنظیمات دسترسی به فایل‌های PHP از طریق وب‌سرور بررسی شد. ابتدا، نحوه پیکربندی Apache و Nginx برای پردازش PHP توضیح داده شد. همچنین، تنظیمات امنیتی برای جلوگیری از دسترسی غیرمجاز به فایل‌های حساس و جلوگیری از اجرای فایل‌های PHP در دایرکتوری‌های خاص بررسی شد. این مراحل به شما کمک می‌کند تا دسترسی به فایل‌های PHP را به‌صورت امن و کارآمد پیکربندی کرده و مانع از مشکلات امنیتی احتمالی شوید.

1. نصب MySQL/MariaDB

Cacti از MySQL یا MariaDB برای ذخیره‌سازی داده‌ها استفاده می‌کند. MariaDB نسخه‌ای از MySQL است که عملکرد و قابلیت‌های مشابهی دارد، اما با توسعه‌دهندگان و جامعه مختلفی مدیریت می‌شود. در این آموزش، ما نحوه نصب MariaDB را توضیح خواهیم داد که می‌تواند جایگزینی برای MySQL باشد.

1.1. نصب MariaDB

برای نصب MariaDB روی سرور مبتنی بر لینوکس، دستور زیر را اجرا کنید:

sudo apt update
sudo apt install mariadb-server mariadb-client

پس از نصب، سرویس MariaDB به‌طور خودکار شروع به کار می‌کند.

1.2. نصب MySQL (در صورت تمایل به استفاده از MySQL)

اگر شما به جای MariaDB، MySQL را می‌خواهید نصب کنید، از دستور زیر استفاده کنید:

sudo apt update
sudo apt install mysql-server mysql-client

بعد از نصب MySQL، سرویس آن نیز به‌طور خودکار شروع می‌شود.

2. پیکربندی اولیه پایگاه داده

پس از نصب MariaDB یا MySQL، باید پایگاه داده را پیکربندی کرده و تنظیمات امنیتی را انجام دهید.

2.1. اجرای تنظیمات امنیتی MySQL/MariaDB

برای اعمال تنظیمات امنیتی اولیه، می‌توانید از دستور زیر استفاده کنید که شامل تغییرات مختلفی مانند تنظیم رمز عبور برای root، حذف کاربران ناشناخته و غیره است:

sudo mysql_secure_installation

در این مرحله، از شما خواسته می‌شود که رمز عبور جدیدی برای کاربر root وارد کنید و چندین سوال امنیتی از جمله حذف کاربران غیر ضروری، غیرفعال کردن امکان ورود از راه دور برای کاربر root، و حذف پایگاه داده‌های آزمایشی پرسیده می‌شود.

2.2. ورود به MySQL/MariaDB

برای دسترسی به MariaDB یا MySQL، از دستور زیر استفاده کنید:

sudo mysql -u root -p

سپس رمز عبور را وارد کنید تا به کنسول MySQL/MariaDB وارد شوید.

3. ایجاد پایگاه داده برای Cacti

Cacti برای ذخیره‌سازی داده‌های خود نیاز به یک پایگاه داده اختصاصی دارد. در این مرحله، ما یک پایگاه داده جدید به نام cacti ایجاد خواهیم کرد.

3.1. ایجاد پایگاه داده

در کنسول MySQL/MariaDB، دستور زیر را برای ایجاد پایگاه داده Cacti وارد کنید:

CREATE DATABASE cacti;

3.2. ایجاد کاربر و اعطای دسترسی به پایگاه داده Cacti

برای ایجاد یک کاربر جدید که دسترسی کامل به پایگاه داده cacti را داشته باشد، از دستور زیر استفاده کنید:

GRANT ALL PRIVILEGES ON cacti.* TO 'cactiuser'@'localhost' IDENTIFIED BY 'yourpassword';

در اینجا:

• cactiuser نام کاربر جدید است.
• localhost یعنی این کاربر تنها می‌تواند از سرور محلی (localhost) به پایگاه داده دسترسی پیدا کند.
• yourpassword باید با یک رمز عبور امن جایگزین شود.

برای اعمال تغییرات، دستور زیر را وارد کنید:

FLUSH PRIVILEGES;

3.3. خروج از کنسول MySQL/MariaDB

پس از انجام تغییرات، از کنسول MySQL/MariaDB خارج شوید:

EXIT;

4. آماده‌سازی پایگاه داده برای Cacti

قبل از استفاده از پایگاه داده جدید برای Cacti، باید اسکریپت‌های مربوط به ایجاد جداول و ساختار پایگاه داده را اجرا کنیم.

4.1. وارد کردن اسکریپت‌های ایجاد جداول

پس از نصب Cacti، به دایرکتوری نصب آن بروید. به‌طور پیش‌فرض، دایرکتوری نصب Cacti معمولاً /var/www/html/cacti است.

برای وارد کردن اسکریپت‌های SQL برای ایجاد جداول Cacti در پایگاه داده، دستور زیر را اجرا کنید:

cd /var/www/html/cacti
sudo mysql -u cactiuser -p cacti < cacti.sql

در اینجا:

• cactiuser نام کاربری است که پیشتر برای پایگاه داده ایجاد کرده‌ایم.
• cacti نام پایگاه داده‌ای است که ایجاد کردیم.
• cacti.sql اسکریپت مربوط به ایجاد جداول در دایرکتوری Cacti قرار دارد.

بعد از اجرای این دستور، جداول مورد نیاز برای Cacti در پایگاه داده ایجاد می‌شود.

5. پیکربندی Cacti برای اتصال به پایگاه داده

پس از ایجاد پایگاه داده و جداول مورد نیاز، باید Cacti را پیکربندی کنیم تا به پایگاه داده جدید متصل شود.

5.1. ویرایش فایل پیکربندی Cacti

در دایرکتوری نصب Cacti، فایل include/config.php را ویرایش کنید:

sudo nano /var/www/html/cacti/include/config.php

در این فایل، باید مشخصات پایگاه داده‌ای که قبلاً ایجاد کردیم را وارد کنید:

$database_type = "mysql";
$database_server = "localhost";
$database_username = "cactiuser";
$database_password = "yourpassword";
$database_name = "cacti";

پس از انجام تغییرات، فایل را ذخیره کرده و آن را ببندید.

جمع‌بندی

در این بخش، نحوه نصب MySQL یا MariaDB و پیکربندی آن برای استفاده در Cacti به‌طور کامل شرح داده شد. ابتدا MariaDB یا MySQL نصب شد، سپس پایگاه داده cacti ایجاد شد و یک کاربر جدید برای دسترسی به آن ساخته شد. در نهایت، اسکریپت‌های SQL برای ایجاد جداول و تنظیمات اتصال Cacti به پایگاه داده پیکربندی شد. این مراحل به شما کمک می‌کند تا پایگاه داده‌ خود را برای Cacti آماده کرده و آن را به درستی تنظیم کنید.

1. بررسی دسترسی‌های پیش‌فرض در MySQL/MariaDB

هنگامی که یک کاربر پایگاه داده جدید برای Cacti ایجاد می‌کنید، این کاربر به‌طور پیش‌فرض دسترسی کاملی به پایگاه داده ندارد. در این مرحله، باید دسترسی‌های لازم را به کاربر اختصاص دهید تا Cacti بتواند عملیات مختلف مانند خواندن و نوشتن داده‌ها را در پایگاه داده انجام دهد.

2. وارد شدن به کنسول MySQL/MariaDB

برای تنظیم دسترسی‌ها، ابتدا باید به کنسول MySQL یا MariaDB وارد شوید. برای این‌کار از دستور زیر استفاده کنید:

sudo mysql -u root -p

در اینجا، root نام کاربری پیش‌فرض است. سپس رمز عبور را وارد کنید.

3. تنظیم دسترسی‌ها برای کاربر Cacti

برای این‌که کاربر Cacti بتواند به‌طور کامل به پایگاه داده دسترسی داشته باشد، باید از دستور GRANT برای اعطای دسترسی استفاده کنید. دستور GRANT به شما این امکان را می‌دهد که دسترسی‌ها را به‌صورت دقیق تعریف کنید.

3.1. دسترسی کامل به پایگاه داده

برای اعطای دسترسی کامل (خواندن، نوشتن، حذف و …) به پایگاه داده cacti به کاربر cactiuser، دستور زیر را اجرا کنید:

GRANT ALL PRIVILEGES ON cacti.* TO 'cactiuser'@'localhost' IDENTIFIED BY 'yourpassword';

در این دستور:

• cacti نام پایگاه داده‌ای است که برای Cacti ایجاد کردیم.
• cactiuser نام کاربری است که به پایگاه داده دسترسی دارد.
• localhost به این معنا است که تنها از سرور محلی (localhost) می‌توان به پایگاه داده دسترسی داشت.
• yourpassword رمز عبور کاربر cactiuser است که باید با یک رمز عبور امن جایگزین شود.

3.2. اعطای دسترسی برای استفاده از پایگاه داده از هر میزبان

اگر نیاز دارید که کاربر cactiuser از هر میزبان یا IP خاصی به پایگاه داده دسترسی پیدا کند (مثلاً برای دسترسی از یک سرور دیگر)، می‌توانید از دستور زیر استفاده کنید:

GRANT ALL PRIVILEGES ON cacti.* TO 'cactiuser'@'%' IDENTIFIED BY 'yourpassword';

در این دستور، @'%' به این معنا است که کاربر از هر میزبان و IP می‌تواند به پایگاه داده دسترسی داشته باشد.

4. اعمال تغییرات

پس از اعمال دسترسی‌ها، باید دستور FLUSH PRIVILEGES را اجرا کنید تا تغییرات در دسترسی‌ها به‌طور فوری اعمال شود:

FLUSH PRIVILEGES;

این دستور به MySQL/MariaDB می‌گوید که تغییرات مربوط به دسترسی‌ها و کاربران را بارگذاری کند.

5. بررسی دسترسی‌ها

برای بررسی این‌که دسترسی‌ها به‌درستی اعمال شده‌اند، می‌توانید دستور زیر را اجرا کنید تا تمام کاربران و دسترسی‌های مربوطه را مشاهده کنید:

SHOW GRANTS FOR 'cactiuser'@'localhost';

اگر همه چیز به‌درستی تنظیم شده باشد، باید دسترسی‌های مربوط به پایگاه داده cacti را مشاهده کنید.

6. خروج از کنسول MySQL/MariaDB

پس از انجام تنظیمات لازم، می‌توانید از کنسول MySQL/MariaDB خارج شوید:

EXIT;

جمع‌بندی

در این بخش، مراحل تنظیم دسترسی‌های لازم برای کاربر پایگاه داده Cacti را بررسی کردیم. ابتدا کاربر cactiuser به پایگاه داده cacti دسترسی پیدا کرد. سپس با استفاده از دستور GRANT ALL PRIVILEGES دسترسی‌های کامل برای خواندن، نوشتن و تغییر داده‌ها به این کاربر اعطا شد. در نهایت، با استفاده از دستور FLUSH PRIVILEGES تغییرات اعمال شده‌اند تا به‌طور فوری در سیستم بارگذاری شوند. این تنظیمات به شما این امکان را می‌دهند که Cacti بتواند به‌درستی داده‌ها را از پایگاه داده بخواند و اطلاعات مورد نیاز را جمع‌آوری و نمایش دهد.

1. محل قرارگیری فایل‌های SQL جداول Cacti

پس از نصب Cacti، فایل‌های SQL مربوط به جداول اولیه در پوشه نصب Cacti قرار دارند. به‌طور پیش‌فرض، این فایل‌ها در مسیر زیر قرار دارند:

/var/www/html/cacti/install/

در این پوشه، فایل‌هایی با پسوند .sql وجود دارند که شامل جداول لازم برای Cacti هستند. مهم‌ترین این فایل‌ها، فایلی به نام cacti.sql است که شامل تمامی جداول اولیه است.

2. وارد کردن فایل‌های SQL به پایگاه داده

برای وارد کردن جداول Cacti به پایگاه داده، باید از دستور mysql استفاده کنید تا فایل‌های SQL را به‌طور مستقیم به پایگاه داده وارد کنید. در اینجا نحوه انجام این کار را بررسی می‌کنیم:

2.1. وارد شدن به MySQL/MariaDB

ابتدا وارد کنسول MySQL یا MariaDB شوید تا به پایگاه داده دسترسی پیدا کنید:

sudo mysql -u root -p

پس از وارد کردن رمز عبور، به کنسول MySQL/MariaDB وارد خواهید شد.

2.2. انتخاب پایگاه داده Cacti

اگر پایگاه داده Cacti را قبلاً ایجاد کرده‌اید، باید آن را انتخاب کنید تا جداول در آن وارد شوند. برای انتخاب پایگاه داده Cacti، دستور زیر را اجرا کنید:

USE cacti;

اگر پایگاه داده cacti را ایجاد نکرده‌اید، اینجا باید از دستور قبلی برای ایجاد پایگاه داده استفاده کنید.

2.3. وارد کردن فایل SQL جداول

برای وارد کردن فایل‌های SQL که شامل جداول Cacti هستند، از دستور source در MySQL/MariaDB استفاده می‌کنیم. فرض می‌کنیم که فایل cacti.sql در مسیر /var/www/html/cacti/install/ قرار دارد.

دستور زیر را اجرا کنید تا جداول اولیه وارد پایگاه داده Cacti شوند:

source /var/www/html/cacti/install/cacti.sql;

این دستور باعث می‌شود که تمامی جداول مورد نیاز Cacti به پایگاه داده وارد شوند.

2.4. بررسی موفقیت عملیات وارد کردن جداول

پس از وارد کردن فایل SQL، می‌توانید برای بررسی این‌که جداول به‌درستی وارد شده‌اند یا خیر، از دستور زیر استفاده کنید:

SHOW TABLES;

اگر همه‌چیز درست باشد، باید جداولی مانند data_template, graph_templates, poller_item, user_auth و سایر جداول Cacti را مشاهده کنید.

3. تنظیمات پایگاه داده بعد از وارد کردن جداول

پس از وارد کردن جداول، ممکن است بخواهید برخی از تنظیمات پایگاه داده مانند جدول‌های پیکربندی و تنظیمات شبکه را انجام دهید. برای این‌که Cacti به‌درستی پیکربندی شود، می‌توانید از دستورالعمل‌های موجود در مستندات رسمی Cacti برای تنظیمات بیشتر استفاده کنید.

4. خروج از کنسول MySQL/MariaDB

پس از وارد کردن جداول و انجام تنظیمات مورد نیاز، از کنسول MySQL/MariaDB خارج شوید:

EXIT;

جمع‌بندی

در این بخش، نحوه وارد کردن جداول اولیه از فایل‌های نصب Cacti به پایگاه داده را بررسی کردیم. ابتدا وارد کنسول MySQL/MariaDB شدیم، سپس پایگاه داده Cacti را انتخاب کرده و فایل‌های SQL موجود در پوشه نصب Cacti را با استفاده از دستور source وارد پایگاه داده کردیم. در نهایت، با استفاده از دستور SHOW TABLES بررسی کردیم که جداول به‌درستی وارد شده‌اند. این مراحل به شما کمک می‌کند که پایگاه داده Cacti را برای ذخیره داده‌ها و پیکربندی‌های لازم آماده کنید.

1. افزونه PHP GD

افزونه PHP GD یکی از مهم‌ترین افزونه‌ها برای ایجاد و دستکاری تصاویر و گراف‌ها در PHP است. از آنجایی که Cacti برای نمایش گراف‌های شبکه و نمودارهای مختلف از تصاویر استفاده می‌کند، وجود این افزونه برای عملکرد صحیح ضروری است.

1.1. نصب PHP GD

در صورتی که این افزونه بر روی سیستم شما نصب نیست، باید آن را نصب کنید. بسته به سیستم‌عامل شما، دستورات نصب کمی متفاوت خواهند بود.

• در اوبونتو/Debian:

برای نصب افزونه PHP GD، دستور زیر را در ترمینال وارد کنید:

sudo apt-get install php-gd

پس از نصب، برای فعال کردن این افزونه، باید وب‌سرور را ریستارت کنید:

sudo systemctl restart apache2

• در CentOS/RHEL:

برای نصب PHP GD بر روی سیستم‌های مبتنی بر RHEL یا CentOS، دستور زیر را وارد کنید:

sudo yum install php-gd

پس از نصب، وب‌سرور را نیز ریستارت کنید:

sudo systemctl restart httpd

1.2. بررسی نصب PHP GD

برای بررسی نصب افزونه PHP GD، می‌توانید از دستور زیر استفاده کنید تا لیست افزونه‌های فعال PHP را مشاهده کنید:

php -m | grep gd

اگر نصب صحیح باشد، باید خروجی مشابه زیر را مشاهده کنید:

gd

این نشان‌دهنده آن است که افزونه PHP GD به‌درستی نصب و فعال شده است.

2. افزونه PHP PDO (PHP Data Objects)

افزونه PHP PDO یک رابط کاربری برای دسترسی به پایگاه داده‌ها در PHP است. Cacti از این افزونه برای ارتباط با پایگاه داده MySQL یا MariaDB استفاده می‌کند. این افزونه به Cacti این امکان را می‌دهد که به‌صورت امن و کارآمد داده‌ها را از پایگاه داده خوانده و مدیریت کند.

2.1. نصب PHP PDO

برای نصب افزونه PHP PDO نیز مشابه افزونه‌های دیگر، دستورالعمل‌ها بسته به سیستم‌عامل متفاوت خواهند بود.

• در اوبونتو/Debian:

در این سیستم‌ها، می‌توانید بسته‌های لازم برای PDO و PDO MySQL را با دستور زیر نصب کنید:

sudo apt-get install php-pdo php-mysql

پس از نصب، وب‌سرور را ریستارت کنید:

sudo systemctl restart apache2

• در CentOS/RHEL:

برای نصب افزونه PDO در CentOS یا RHEL، دستور زیر را اجرا کنید:

sudo yum install php-pdo php-mysqlnd

سپس وب‌سرور را ریستارت کنید:

sudo systemctl restart httpd

2.2. بررسی نصب PHP PDO

برای بررسی نصب PHP PDO، می‌توانید از دستور زیر استفاده کنید تا لیست افزونه‌های نصب‌شده را مشاهده کنید:

php -m | grep pdo

خروجی شما باید مشابه زیر باشد:

PDO
pdo_mysql

این نشان می‌دهد که افزونه PDO به‌درستی نصب و فعال است.

3. افزونه‌های دیگر مورد نیاز

علاوه بر افزونه‌های PHP GD و PHP PDO، برخی از افزونه‌های دیگر نیز ممکن است برای عملکرد بهتر Cacti لازم باشند. این افزونه‌ها شامل موارد زیر هستند:

• PHP SNMP: برای پشتیبانی از پروتکل SNMP و جمع‌آوری داده‌های شبکه.
• PHP Mcrypt: برای رمزنگاری داده‌ها.
• PHP MBstring: برای کار با رشته‌ها در زبان‌های غیر از انگلیسی.

برای نصب این افزونه‌ها در اوبونتو یا Debian، دستور زیر را وارد کنید:

sudo apt-get install php-snmp php-mcrypt php-mbstring

در CentOS یا RHEL:

sudo yum install php-snmp php-mcrypt php-mbstring

جمع‌بندی

در این بخش، به بررسی افزونه‌های ضروری PHP برای اجرای صحیح Cacti پرداخته شد. افزونه‌های PHP GD و PHP PDO از جمله مهم‌ترین افزونه‌ها هستند که برای ایجاد گراف‌ها و دسترسی به پایگاه داده در Cacti نیاز است. نصب این افزونه‌ها بر روی سرور به سادگی با استفاده از دستورات مناسب برای سیستم‌عامل‌های مختلف امکان‌پذیر است. همچنین، برای عملکرد بهتر، سایر افزونه‌های مرتبط نیز باید نصب شوند. نصب و فعال‌سازی این افزونه‌ها گام‌های اصلی در راه‌اندازی Cacti به‌طور صحیح و کامل است.

1. تنظیم مقدار max_execution_time

مقدار max_execution_time نشان‌دهنده حداکثر زمانی است که یک اسکریپت PHP می‌تواند اجرا شود. این تنظیم برای جلوگیری از اجرا شدن طولانی مدت اسکریپت‌ها در سرور ضروری است. در Cacti، اسکریپت‌های مختلفی برای جمع‌آوری داده‌ها و تولید گراف‌ها اجرا می‌شوند که ممکن است به زمان‌های طولانی‌تری نیاز داشته باشند.

برای تغییر این مقدار، باید وارد فایل php.ini شوید و مقدار max_execution_time را افزایش دهید. به‌طور پیش‌فرض، این مقدار ممکن است به ۳۰ ثانیه تنظیم شده باشد که برای Cacti کافی نیست.

1.1. پیدا کردن و ویرایش مقدار max_execution_time

1. فایل php.ini را در مسیر مناسب پیدا کنید. مسیر این فایل بسته به سیستم‌عامل و نحوه نصب PHP متفاوت است. معمولاً در مسیر زیر قرار دارد:
   • در اوبونتو/Debian:

     /etc/php/7.x/apache2/php.ini
     

   • در CentOS/RHEL:

     /etc/php.ini
     

2. فایل را با یک ویرایشگر متن باز کنید (مثلاً با استفاده از ویرایشگر nano):

   sudo nano /etc/php/7.x/apache2/php.ini
   

3. به دنبال دستور max_execution_time بگردید و مقدار آن را تغییر دهید. برای مثال، به جای مقدار پیش‌فرض ۳۰، آن را به ۳۰۰ (معادل ۵ دقیقه) تغییر دهید:

   max_execution_time = 300
   

4. پس از انجام تغییرات، فایل را ذخیره کرده و ویرایشگر را ببندید.
5. برای اعمال تغییرات، وب‌سرور (Apache یا Nginx) را ریستارت کنید:
   • در Apache:

     sudo systemctl restart apache2
     

   • در Nginx:

     sudo systemctl restart nginx
     

2. تنظیم مقدار memory_limit

مقدار memory_limit در PHP نشان‌دهنده حداکثر میزان حافظه‌ای است که یک اسکریپت PHP می‌تواند مصرف کند. برای جلوگیری از ارورهای حافظه، باید اطمینان حاصل کنید که این مقدار به اندازه کافی بالا باشد تا اسکریپت‌های Cacti بتوانند داده‌ها را پردازش کنند.

2.1. پیدا کردن و ویرایش مقدار memory_limit

1. دوباره وارد فایل php.ini شوید:
   • در اوبونتو/Debian:

     sudo nano /etc/php/7.x/apache2/php.ini
     

   • در CentOS/RHEL:

     sudo nano /etc/php.ini
     

2. به دنبال دستور memory_limit بگردید و مقدار آن را افزایش دهید. برای مثال، آن را به 512MB تغییر دهید:

   memory_limit = 512M
   

3. تغییرات را ذخیره کرده و فایل را ببندید.
4. مانند مرحله قبلی، برای اعمال تغییرات، وب‌سرور را ریستارت کنید:
   • در Apache:

     sudo systemctl restart apache2
     

   • در Nginx:

     sudo systemctl restart nginx
     

3. فعال کردن file_uploads

در برخی مواقع، ممکن است بخواهید فایل‌هایی را از طریق رابط کاربری Cacti بارگذاری کنید. برای این منظور، باید ویژگی file_uploads را در فایل php.ini فعال کنید.

3.1. پیدا کردن و ویرایش تنظیم file_uploads

1. به فایل php.ini وارد شوید:
   • در اوبونتو/Debian:

     sudo nano /etc/php/7.x/apache2/php.ini
     

   • در CentOS/RHEL:

     sudo nano /etc/php.ini
     

2. به دنبال گزینه file_uploads بگردید و آن را به On تغییر دهید:

   file_uploads = On
   

3. تغییرات را ذخیره کرده و فایل را ببندید.
4. برای اعمال تغییرات، وب‌سرور را ریستارت کنید:
   • در Apache:

     sudo systemctl restart apache2
     

   • در Nginx:

     sudo systemctl restart nginx
     

جمع‌بندی

در این بخش، نحوه تنظیم و پیکربندی فایل php.ini برای عملکرد بهتر Cacti مورد بررسی قرار گرفت. تنظیمات شامل افزایش مقدار max_execution_time برای اجرای اسکریپت‌های طولانی، تنظیم مقدار memory_limit برای اطمینان از استفاده بهینه از حافظه و فعال کردن file_uploads برای پشتیبانی از بارگذاری فایل‌ها بودند. با اعمال این تغییرات، Cacti می‌تواند به‌طور بهینه‌تری بر روی سرور اجرا شود و از بروز خطاهای مربوط به منابع جلوگیری گردد. برای اعمال این تغییرات، پس از ویرایش فایل php.ini، لازم است که وب‌سرور خود را ریستارت کنید تا تغییرات اعمال شوند.

1. نصب وابستگی‌های مورد نیاز

قبل از نصب Cacti، نیاز است که برخی از پکیج‌ها و ابزارهای وابسته مانند Apache، MySQL، PHP و افزونه‌های PHP را نصب کنید. این پکیج‌ها شامل وب‌سرور Apache، پایگاه داده MySQL/MariaDB، و PHP برای اجرای اسکریپت‌های Cacti هستند.

1.1. نصب Apache، MySQL/MariaDB و PHP

برای نصب این ابزارها، ابتدا به‌عنوان کاربر root یا با دسترسی sudo وارد سیستم شوید و دستورات زیر را اجرا کنید.

• در اوبونتو/Debian:

  sudo apt update
  sudo apt install apache2 mysql-server php php-mysql php-snmp php-gd php-xml php-mbstring php-ldap php-zip php-curl php-cli
  

• در CentOS/RHEL:

  sudo yum install httpd mariadb-server php php-mysqlnd php-snmp php-gd php-xml php-mbstring php-ldap php-zip php-curl php-cli
  

2. نصب Cacti

پس از نصب وابستگی‌ها، مرحله بعدی نصب Cacti است. برای نصب Cacti، شما باید آن را از مخازن رسمی لینوکس یا از وب‌سایت رسمی Cacti دانلود و نصب کنید.

2.1. دانلود و نصب Cacti

• در اوبونتو/Debian: برای نصب Cacti از مخازن رسمی می‌توانید دستور زیر را وارد کنید:

  sudo apt install cacti
  

  • پس از نصب، شما باید بسته‌های وابسته‌ای که برای Cacti لازم است را نصب کنید.
• در CentOS/RHEL: ابتدا باید مخازن EPEL را فعال کنید و سپس Cacti را نصب کنید:

  sudo yum install epel-release
  sudo yum install cacti
  

  • پس از نصب، می‌توانید به‌راحتی با استفاده از Apache به Cacti دسترسی پیدا کنید.

3. پیکربندی پایگاه داده MySQL/MariaDB برای Cacti

برای استفاده از Cacti نیاز به یک پایگاه داده برای ذخیره‌سازی اطلاعات است. در این مرحله، باید پایگاه داده مورد نیاز Cacti را ایجاد کرده و دسترسی‌های لازم را به آن اختصاص دهید.

3.1. ورود به MySQL/MariaDB

ابتدا وارد محیط MySQL یا MariaDB شوید:

sudo mysql -u root -p

3.2. ایجاد پایگاه داده و کاربر برای Cacti

در محیط MySQL/MariaDB دستورات زیر را وارد کنید تا پایگاه داده و کاربر مربوطه ایجاد شود:

CREATE DATABASE cacti;
GRANT ALL PRIVILEGES ON cacti.* TO 'cactiuser'@'localhost' IDENTIFIED BY 'yourpassword';
FLUSH PRIVILEGES;
EXIT;

در اینجا، yourpassword را با پسوردی قوی جایگزین کنید.

4. وارد کردن جداول اولیه از فایل‌های نصب Cacti

در این مرحله، باید جداول اولیه Cacti را وارد پایگاه داده کرده و تنظیمات اولیه آن را انجام دهید.

4.1. وارد کردن جداول به پایگاه داده

Cacti دارای اسکریپت‌هایی است که جداول اولیه را به پایگاه داده وارد می‌کند. این اسکریپت‌ها در دایرکتوری نصب Cacti موجود هستند.

1. ابتدا به دایرکتوری نصب Cacti بروید. معمولاً این دایرکتوری در /usr/share/cacti/ قرار دارد.
2. سپس اسکریپت نصب پایگاه داده را اجرا کنید:

   sudo /usr/share/cacti/scripts/cacti_install.php
   

   این اسکریپت جداول اولیه را به پایگاه داده Cacti اضافه می‌کند.

5. پیکربندی وب‌سرور Apache برای Cacti

حالا که پایگاه داده تنظیم شد، باید وب‌سرور Apache را برای اجرای Cacti پیکربندی کنید. این تنظیمات مربوط به دسترسی به دایرکتوری‌ها و تنظیمات امنیتی هستند.

5.1. ویرایش تنظیمات VirtualHost

فایل پیکربندی Apache مربوط به Cacti معمولاً در /etc/apache2/sites-available/000-default.conf قرار دارد. برای پیکربندی، این فایل را باز کنید:

sudo nano /etc/apache2/sites-available/000-default.conf

در این فایل، بخش‌هایی برای تنظیم دایرکتوری‌ها و مجوزها وجود دارد که باید به‌درستی تنظیم شود. به‌ویژه در دایرکتوری Cacti باید این تنظیمات را اعمال کنید:

<Directory /usr/share/cacti/>
    Options +Indexes +FollowSymLinks
    AllowOverride All
    Require all granted
</Directory>

پس از ویرایش، فایل را ذخیره کنید و وب‌سرور Apache را ریستارت کنید:

sudo systemctl restart apache2

6. پیکربندی Cacti از طریق رابط وب

پس از انجام تنظیمات اولیه و راه‌اندازی وب‌سرور، شما می‌توانید به رابط وب Cacti دسترسی پیدا کنید.

1. مرورگر خود را باز کنید و به آدرس زیر بروید:

   http://your_server_ip/cacti
   

2. از طریق رابط وب، مراحل پیکربندی Cacti را طی کنید. در این بخش، شما باید اطلاعات پایگاه داده‌ای که قبلاً ایجاد کرده‌اید را وارد کنید.
3. پس از اتمام مراحل پیکربندی، Cacti آماده استفاده خواهد بود.

جمع‌بندی

در این بخش، مراحل نصب و راه‌اندازی Cacti بررسی شد. ابتدا وابستگی‌های مورد نیاز برای اجرای Cacti را نصب کردیم، سپس پایگاه داده و جداول اولیه Cacti را ایجاد و وارد کردیم. در نهایت، پیکربندی Apache یا Nginx و تنظیمات مربوطه را برای دسترسی به رابط وب Cacti انجام دادیم. با انجام این مراحل، Cacti بر روی سرور شما نصب شده و آماده استفاده برای مانیتورینگ شبکه و ایجاد گراف‌های مختلف است.

1. دسترسی به رابط وب Cacti

برای استفاده از Cacti از طریق مرورگر، کافی است آدرس IP یا نام دامنه سرور خود را وارد کنید و مسیر نصب Cacti را دنبال کنید. رابط وب Cacti یک واسط گرافیکی است که امکان تنظیم و پیکربندی ابزار را فراهم می‌کند.

1.1. دسترسی از طریق آدرس IP یا نام دامنه

1. پس از اتمام مراحل نصب Apache و پیکربندی وب‌سرور، وارد مرورگر وب شوید.
2. آدرس زیر را در نوار آدرس مرورگر وارد کنید:

   http://your_server_ip/cacti
   

   یا اگر از نام دامنه استفاده می‌کنید:

   http://your_domain_name/cacti
   

   در اینجا، your_server_ip باید به‌جای آدرس IP واقعی سرور شما قرار بگیرد و your_domain_name به‌جای دامنه تنظیم‌شده برای سرور باشد.

3. اگر وب‌سرور Apache به‌درستی تنظیم شده باشد، شما به صفحه اصلی رابط وب Cacti هدایت خواهید شد.

2. پیکربندی رابط وب Cacti برای اولین بار

پس از دسترسی به رابط وب Cacti، صفحه‌ای برای انجام تنظیمات اولیه به نمایش درمی‌آید که باید آن را کامل کنید. این تنظیمات شامل اتصال به پایگاه داده، پیکربندی تنظیمات اولیه، و وارد کردن اطلاعات سرور است.

2.1. بررسی پیش‌نیازها

قبل از اینکه ادامه دهید، Cacti به‌طور خودکار پیش‌نیازهای نصب مانند نسخه PHP، پایگاه داده MySQL، و افزونه‌های لازم را بررسی خواهد کرد. اگر هر یک از پیش‌نیازها به‌درستی نصب نشده باشد، پیامی به شما نمایش داده می‌شود که باید آن را برطرف کنید. برای مثال، اگر برخی افزونه‌های PHP غایب باشند، باید آن‌ها را نصب کرده و مجدداً بررسی کنید.

2.2. اتصال به پایگاه داده

در این مرحله، باید اطلاعات پایگاه داده‌ای را که برای Cacti ایجاد کرده‌اید وارد کنید:

• نام پایگاه داده: cacti (نامی که هنگام ایجاد پایگاه داده وارد کرده‌اید)
• نام کاربری پایگاه داده: cactiuser (نام کاربری که برای پایگاه داده Cacti ساخته‌اید)
• رمز عبور پایگاه داده: پسورد مربوطه برای cactiuser
• آدرس میزبان پایگاه داده: معمولاً localhost خواهد بود، مگر اینکه پایگاه داده روی سرور دیگری نصب شده باشد.

مطمئن شوید که همه اطلاعات به‌درستی وارد شده‌اند.

2.3. تنظیمات TimeZone و اطلاعات سرور

در این بخش، شما باید منطقه زمانی (TimeZone) سرور را تنظیم کنید. این تنظیمات به Cacti کمک می‌کند تا داده‌ها را به‌درستی در زمان واقعی ثبت و گراف کند.

• TimeZone: برای انتخاب منطقه زمانی مناسب، کافی است آن را از لیست کشویی انتخاب کنید. معمولاً برای ایران، “Asia/Tehran” مناسب است.

پس از وارد کردن اطلاعات صحیح و تکمیل این بخش‌ها، روی دکمه “Next” یا “Continue” کلیک کنید.

3. وارد کردن جداول پایگاه داده و پیکربندی اولیه

در این مرحله، Cacti جداول پایگاه داده را که برای ذخیره‌سازی داده‌ها و گراف‌ها نیاز دارد، ایجاد می‌کند. این جداول از طریق اسکریپت‌های نصب Cacti وارد می‌شوند. این کار به‌طور خودکار توسط رابط وب انجام می‌شود.

3.1. ایجاد جداول پایگاه داده

در این مرحله، Cacti اسکریپت‌هایی را اجرا می‌کند که جداول پایگاه داده را ایجاد کرده و به آن اطلاعات اولیه وارد می‌کند. شما نیازی به وارد کردن دستور خاصی ندارید، فقط باید منتظر بمانید تا این فرایند تکمیل شود.

پس از تکمیل این فرآیند، سیستم به‌طور خودکار به صفحه ورود به سیستم هدایت می‌شود.

4. ورود به سیستم Cacti

پس از انجام مراحل پیکربندی، شما می‌توانید وارد سیستم Cacti شوید. صفحه‌ای که نمایش داده می‌شود، از شما می‌خواهد که نام کاربری و رمز عبور را وارد کنید.

• نام کاربری پیش‌فرض: admin
• رمز عبور پیش‌فرض: admin

پس از ورود به سیستم، توصیه می‌شود که رمز عبور پیش‌فرض را تغییر دهید تا از امنیت بهتر برخوردار شوید.

5. پیکربندی نهایی و اضافه کردن دستگاه‌ها

پس از ورود به سیستم، شما به داشبورد Cacti دسترسی پیدا خواهید کرد. از اینجا می‌توانید دستگاه‌های شبکه‌ای مانند سوئیچ‌ها، روترها و سرورها را برای نظارت اضافه کنید. مراحل کلی این کار به شرح زیر است:

1. اضافه کردن دستگاه‌ها: برای نظارت بر دستگاه‌ها، ابتدا باید آن‌ها را به سیستم Cacti اضافه کنید.
2. پیکربندی SNMP: اطمینان حاصل کنید که SNMP روی دستگاه‌های شبکه فعال است تا Cacti بتواند داده‌ها را جمع‌آوری کند.
3. ایجاد گراف‌ها: پس از اضافه کردن دستگاه‌ها، می‌توانید گراف‌های مربوطه را برای هر دستگاه ایجاد کنید.

جمع‌بندی

در این بخش، فرآیند راه‌اندازی Cacti و دسترسی به رابط وب برای پیکربندی آن را بررسی کردیم. ابتدا آدرس IP یا نام دامنه سرور را وارد کرده و به رابط وب دسترسی پیدا کردیم. سپس تنظیمات اولیه از جمله اتصال به پایگاه داده، پیکربندی زمان و اطلاعات سرور را وارد کرده و به‌طور خودکار جداول پایگاه داده Cacti را ایجاد کردیم. در نهایت، پس از ورود به سیستم و انجام تنظیمات نهایی، Cacti برای نظارت و مانیتورینگ شبکه آماده استفاده شد.

1. وارد کردن اطلاعات پایگاه داده

پس از وارد کردن آدرس IP یا نام دامنه سرور و دسترسی به رابط وب Cacti، اولین قدم در فرایند نصب وارد کردن اطلاعات پایگاه داده است. این اطلاعات شامل نام پایگاه داده، نام کاربری، رمز عبور و میزبان پایگاه داده می‌باشد.

1.1. وارد کردن اطلاعات پایگاه داده در رابط وب

1. پس از دسترسی به صفحه اولیه رابط کاربری Cacti، شما با صفحه‌ای مواجه خواهید شد که از شما می‌خواهد اطلاعات پایگاه داده خود را وارد کنید.
2. در این بخش، باید اطلاعات پایگاه داده‌ای را که برای Cacti در مرحله پیشین ایجاد کرده‌اید، وارد کنید. این اطلاعات به شرح زیر است:
   • Database Type: انتخاب MySQL یا MariaDB
   • Database Hostname: این مقدار معمولاً localhost خواهد بود، مگر اینکه پایگاه داده روی سرور دیگری باشد.
   • Database Name: نام پایگاه داده‌ای که در مرحله قبل ایجاد کرده‌اید، معمولاً cacti است.
   • Username: نام کاربری پایگاه داده که برای Cacti تنظیم کرده‌اید (مثلاً cactiuser).
   • Password: رمز عبور مربوط به نام کاربری پایگاه داده که وارد کرده‌اید.

   به طور مثال، اگر از MariaDB استفاده می‌کنید، اطلاعات به صورت زیر خواهد بود:

   • Database Type: MySQL
   • Database Hostname: localhost
   • Database Name: cacti
   • Username: cactiuser
   • Password: your_password
3. پس از وارد کردن این اطلاعات، دکمه “Test” را برای تست اتصال به پایگاه داده فشار دهید. اگر اتصال برقرار باشد، پیام موفقیت‌آمیز بودن اتصال نمایش داده می‌شود.
4. در نهایت، با کلیک روی دکمه “Next”، به مرحله بعدی نصب منتقل خواهید شد.

2. پیکربندی اولیه SNMP

SNMP (Simple Network Management Protocol) پروتکلی است که Cacti برای جمع‌آوری داده‌های مربوط به دستگاه‌های شبکه مانند روترها، سوئیچ‌ها و سرورها از آن استفاده می‌کند. در این بخش، پیکربندی اولیه SNMP را برای استفاده در Cacti انجام می‌دهیم.

2.1. نصب و فعال‌سازی SNMP روی دستگاه‌های شبکه

قبل از پیکربندی SNMP در Cacti، باید اطمینان حاصل کنید که SNMP روی دستگاه‌های شبکه‌ای که می‌خواهید نظارت کنید فعال است.

برای دستگاه‌های مبتنی بر لینوکس (مانند روترها یا سوئیچ‌های مجهز به Linux)، شما باید سرویس SNMP را نصب و فعال کنید. به طور مثال، برای نصب و راه‌اندازی SNMP روی سرور لینوکس می‌توانید از دستور زیر استفاده کنید:

sudo apt-get install snmp snmpd

پس از نصب، باید فایل پیکربندی snmpd.conf را ویرایش کرده و اطمینان حاصل کنید که دسترسی‌ها به‌درستی تنظیم شده است. برای مثال:

sudo nano /etc/snmp/snmpd.conf

در این فایل، اطمینان حاصل کنید که کد زیر به‌درستی وجود دارد تا دسترسی‌ها تنظیم شود:

rocommunity public

این تنظیم به شما این امکان را می‌دهد که از SNMP برای نظارت و جمع‌آوری داده‌ها استفاده کنید.

2.2. پیکربندی SNMP در Cacti

1. در رابط کاربری Cacti، بعد از وارد کردن اطلاعات پایگاه داده، به بخش SNMP منتقل خواهید شد. این بخش شامل تنظیمات اولیه SNMP است که باید وارد کنید.
2. Community String: این مقدار باید همان مقدار public باشد که در فایل پیکربندی SNMP دستگاه‌های شبکه تنظیم کرده‌اید.
3. SNMP Version: نسخه SNMP که برای دستگاه‌های خود استفاده می‌کنید را انتخاب کنید. معمولاً نسخه 2c یا 3 برای بیشتر دستگاه‌ها مناسب است. در اینجا، فرض می‌کنیم از SNMP نسخه 2c استفاده می‌کنید.
4. SNMP Host: آدرس IP دستگاه شبکه‌ای که می‌خواهید اطلاعات آن را جمع‌آوری کنید. برای دستگاه‌های مختلف مانند روتر، سوئیچ، یا سرور، این مقدار متفاوت خواهد بود.
5. پس از تکمیل این فیلدها، با کلیک روی دکمه “Next” به مرحله بعدی می‌روید.

3. بررسی وضعیت سرویس‌ها و وابستگی‌ها

پس از وارد کردن اطلاعات پایگاه داده و پیکربندی SNMP، Cacti به‌طور خودکار سرویس‌ها و وابستگی‌های مختلف خود را بررسی می‌کند تا اطمینان حاصل کند که همه‌چیز به‌درستی پیکربندی شده است. در این مرحله، Cacti وضعیت سرویس‌های زیر را بررسی خواهد کرد:

• وب‌سرور (Apache یا Nginx): برای بررسی وضعیت وب‌سرور و دسترسی به رابط وب، Cacti از دستوراتی استفاده می‌کند که مطمئن شود وب‌سرور در حال اجرا است.
• پایگاه داده (MySQL/MariaDB): بررسی می‌شود که پایگاه داده به‌درستی نصب و پیکربندی شده است و سرویس‌های مربوطه در حال اجرا هستند.
• PHP: بررسی می‌شود که نسخه صحیح PHP نصب شده باشد و تمام افزونه‌های مورد نیاز (مانند PHP GD و PHP PDO) فعال باشند.

3.1. بررسی وضعیت سرویس‌ها

برای بررسی وضعیت سرویس‌ها از خط فرمان سیستم می‌توانید دستورات زیر را وارد کنید:

• بررسی وضعیت Apache:

  sudo systemctl status apache2
  

• بررسی وضعیت MySQL/MariaDB:

  sudo systemctl status mysql
  

• بررسی وضعیت PHP: برای بررسی اینکه PHP به‌درستی نصب و پیکربندی شده است، دستور زیر را وارد کنید:

  php -v
  

اگر هر یک از این سرویس‌ها در وضعیت در حال اجرا نباشند، باید سرویس‌های مربوطه را دوباره راه‌اندازی کنید.

برای راه‌اندازی مجدد سرویس‌ها، می‌توانید از دستورات زیر استفاده کنید:

• راه‌اندازی مجدد Apache:

  sudo systemctl restart apache2
  

• راه‌اندازی مجدد MySQL:

  sudo systemctl restart mysql
  

• راه‌اندازی مجدد PHP-FPM (اگر از Nginx استفاده می‌کنید):

  sudo systemctl restart php7.x-fpm
  

جمع‌بندی

در این بخش، مراحل گام به گام نصب Cacti از طریق رابط وب را بررسی کردیم. ابتدا وارد کردن اطلاعات پایگاه داده را پوشش دادیم، سپس پیکربندی SNMP را انجام دادیم و از فعال بودن آن روی دستگاه‌های شبکه اطمینان حاصل کردیم. در نهایت، بررسی وضعیت سرویس‌ها و وابستگی‌های Cacti را انجام دادیم تا اطمینان حاصل شود که تمام اجزای سیستم به‌درستی پیکربندی شده‌اند و آماده استفاده هستند.

1. پرسش‌های شما، بخش مهمی از دوره است:
   هر سوال یا مشکلی که مطرح کنید، با دقت بررسی شده و پاسخ کامل و کاربردی برای آن ارائه می‌شود. علاوه بر این، سوالات و پاسخ‌های شما به دوره اضافه خواهند شد تا برای سایر کاربران نیز مفید باشد.
2. پشتیبانی دائمی و در لحظه:
   تیم ما همواره آماده پاسخگویی به سوالات شماست. هدف ما این است که شما با خیالی آسوده بتوانید مهارت‌های خود را به کار بگیرید و پروژه‌های واقعی را با اعتماد به نفس کامل انجام دهید.
3. آپدیت دائمی دوره:
   این دوره به طور مداوم به‌روزرسانی می‌شود تا همگام با نیازهای جدید و سوالات کاربران تکمیل‌تر و بهتر گردد. هر نکته جدید یا مشکل رایج، در نسخه‌های بعدی دوره قرار خواهد گرفت.

حرف آخر

با ما همراه باشید تا نه تنها به مشکلات شما پاسخ دهیم، بلکه در مسیر یادگیری و پیشرفت حرفه‌ای، شما را پشتیبانی کنیم. هدف ما این است که شما به یک متخصص حرفه‌ای و قابل‌اعتماد تبدیل شوید و بتوانید با اطمینان پروژه‌های واقعی را بپذیرید و انجام دهید.

📩 اگر سوالی دارید یا به مشکلی برخوردید، همین حالا مطرح کنید!
ما در کوتاه‌ترین زمان ممکن پاسخ شما را ارائه خواهیم داد. 🙌