آموزش کار با دستگاه‌های و ابزارهای حرفه‌ای مانند PC-3000، DeepSpar Disk Imager جلد دوم

بخش 5: عیب‌یابی و رفع مشکلات رایج

فصل 1. تشخیص نوع خرابی هارد دیسک

• خرابی فیزیکی (سکتورهای خراب، صداهای غیرعادی، هد معیوب)

• خرابی منطقی (فایل سیستم آسیب دیده، پارتیشن حذف شده)

• خرابی Firmware (ماژول‌های FW خراب، عدم شناسایی توسط BIOS)

• خرابی الکترونیکی (برد معیوب، نوسانات برق، سوختن چیپ‌ها)

فصل 2. مشکلات رایج هنگام کار با PC-3000

• خطای شناسایی نشدن دیسک در نرم‌افزار PC-3000

• عدم Load شدن ماژول‌های Firmware

• خطاهای CRC و خواندن ناپایدار سکتورها

• هنگ کردن نرم‌افزار یا Freeze شدن در هنگام بازیابی

فصل 3. مشکلات رایج در DeepSpar Disk Imager

• سرعت پایین خواندن و توقف پی‌درپی

• مشکل در Image گرفتن از هاردهای بسیار آسیب‌دیده

• خطای SMART یا Media Damage Error در آغاز فرآیند Imaging

• خطای ناسازگاری با برخی مدل‌های خاص هارد دیسک

فصل 4. رفع مشکل سکتورهای خراب (Bad Sector)

• استفاده از روش‌های Read Retry در PC-3000 و تنظیم سطح بازخوانی

• استفاده از الگوریتم Adaptive Reading در DeepSpar برای عبور از سکتورهای بد

• استخراج داده‌ها به صورت Fragment و پرش از سکتورهای آسیب دیده

فصل 5. رفع خرابی در Firmware هارد دیسک

• تشخیص ماژول‌های آسیب‌دیده در PC-3000

• بازنویسی ماژول‌ها از ROM یا هارد مشابه (donor)

• اصلاح Microcode، Translator، و System Area

فصل 6. حل مشکل ناپایداری ارتباط با هارد دیسک

• بررسی کابل‌ها، کانکتورها و پورت‌های SATA/IDE

• بررسی اتصالات تغذیه و نوسانات برق

• استفاده از stabilizerهای تغذیه و USB برای جلوگیری از قطع شدن در حین عملیات

فصل 7. عیب‌یابی برد هارد دیسک (PCB)

• تشخیص آسیب‌دیدگی چیپ کنترلر، ROM، یا موتور درایور

• تعویض PCB و تطبیق ROM با برد جدید

• شبیه‌سازی ارتباط برد جدید با هد دیسک اصلی (از طریق ROM transfer)

فصل 8. بازیابی از دیسک‌های قفل شده و رمزنگاری‌شده

• تشخیص وجود رمزگذاری در Firmware یا سطح کاربر

• بررسی امکان بازیابی با ابزارهای رمزگشا (در صورت قانونی بودن)

• تعامل با دیسک‌های Self-Encrypting Drive (SED)

فصل 9. رفع مشکلات در بازیابی اطلاعات از RAID آسیب‌دیده

• تشخیص پارامترهای RAID در صورت عدم مستند بودن

• بازیابی ترتیب صحیح دیسک‌ها در آرایه

• تعمیر Metadata و بازسازی اطلاعات از روی دیسک‌های باقی‌مانده

فصل 10. بررسی لاگ‌ها و گزارش‌ها جهت تحلیل بیشتر

• خواندن و تفسیر لاگ‌های استخراج‌شده از نرم‌افزارهای PC-3000 و DeepSpar

• استخراج اطلاعات مهم از لاگ‌ها برای یافتن الگوی خرابی

• استفاده از لاگ‌های SMART برای تحلیل سلامت دیسک قبل از شروع بازیابی

بخش 6: ذخیره و بازیابی داده‌ها

فصل 1. آماده‌سازی محیط برای ذخیره داده‌ها

• انتخاب رسانه مناسب (HDD اکسترنال، NAS، سرور محلی یا ذخیره‌ساز ابری)

• فرمت‌های توصیه‌شده برای ذخیره داده‌های بازیابی‌شده (NTFS، exFAT، EXT4)

• رعایت ساختار نام‌گذاری و دسته‌بندی فایل‌ها جهت تسهیل مدیریت

فصل 2. انتقال امن داده‌ها به مقصد نهایی

• استفاده از ابزارهای کپی پیشرفته مانند TeraCopy، FastCopy و دستورات خط فرمان مثل robocopy و rsync

• بررسی و تایید صحت انتقال با استفاده از hash (مانند MD5 و SHA256)

• جلوگیری از overwrite تصادفی یا از بین رفتن داده‌ها هنگام انتقال

فصل 3. مدیریت فایل‌ها و پوشه‌های بازیابی‌شده

• بازسازی ساختار پوشه‌های اصلی با استفاده از اطلاعات موجود در سیستم فایل

• ایجاد Snapshot یا نسخه اولیه از داده‌ها برای مقایسه‌های بعدی

• برچسب‌گذاری و مستندسازی وضعیت فایل‌ها (کامل، ناقص، خراب، تکراری)

فصل 4. استفاده از نرم‌افزارهای جانبی برای تعمیر فایل‌های آسیب‌دیده

• معرفی نرم‌افزارهایی برای بازسازی فایل‌های ناقص:

  • تعمیر فایل‌های ویدئویی: Stellar Repair for Video، Digital Video Repair

  • تعمیر فایل‌های فشرده: RAR Repair Tool، Zip2Fix

  • تعمیر فایل‌های آفیس و PDF: Kernel for Word/Excel/PDF Repair

• سناریوهای بازیابی فایل‌های RAW، ناشناخته یا بدون فرمت مشخص

فصل 5. تهیه نسخه پشتیبان از داده‌های بازیابی‌شده

• ساختار پشتیبان‌گیری مرحله‌ای (Full, Incremental, Differential)

• استفاده از ابزارهای رایگان و تجاری مانند Acronis, Macrium Reflect, Veeam Backup, FreeFileSync

• ذخیره در چند محل (On-Site و Off-Site) برای اطمینان از عدم از دست رفتن دوباره اطلاعات

فصل 6. بازسازی فایل سیستم در صورت تخریب ساختار منطقی

• نحوه ترمیم MFT (Master File Table) در NTFS

• بازسازی FAT یا EXT3/4 Partition Table

• استفاده از ابزارهایی مانند TestDisk, R-Studio, EaseUS Partition Master

فصل 7. کار با ایمیج‌ها (Images) به عنوان منبع داده

• Mount کردن فایل‌های ایمیج با ابزارهایی مانند:

  • OSFMount, FTK Imager, Daemon Tools

• استخراج selective از فایل‌های موجود داخل ایمیج‌ها

• شبیه‌سازی سیستم از ایمیج و بوت مجازی با ابزارهایی مثل VirtualBox یا QEMU

فصل 8. مدیریت فایل‌های ناقص یا آسیب‌دیده (Partial Files)

• تشخیص فایل‌های نیمه‌بازیابی‌شده

• ایجاد لیست فایل‌های خراب برای اطلاع‌رسانی به مشتری

• استفاده از ابزارهای Hex Viewer برای بررسی محتوای فایل‌های مشکوک

فصل 9. استانداردسازی تحویل داده به مشتری نهایی

• ساخت گزارش رسمی از وضعیت فایل‌های بازیابی‌شده (کامل، جزئی، غیرقابل بازیابی)

• ارائه خروجی روی رسانه ایمن و پایدار (مثل SSD یا HDD با کاور ضدضربه)

• مستندسازی مسیر بازیابی، زمان، ابزارهای مورد استفاده، و هش فایل‌ها

فصل 10. بهینه‌سازی فرآیندهای ذخیره و تحویل برای پروژه‌های بعدی

• ایجاد چک‌لیست داخلی برای مراحل پس از بازیابی

• تهیه الگو برای ساختار پوشه‌ها، فایل گزارش و نحوه تحویل خروجی

• اتوماسیون مراحل با استفاده از اسکریپت‌های PowerShell یا Bash

بخش 7: انجام بازیابی اطلاعات از سیستم‌های پیچیده

فصل 1. شناسایی سیستم‌های پیچیده ذخیره‌سازی

• تعریف سیستم پیچیده در بازیابی اطلاعات

• انواع سیستم‌ها: RAID، NAS، SAN، هاردهای رمزگذاری‌شده، سیستم‌های مجازی

• شناسایی اولیه ساختار دیسک و معماری ذخیره‌سازی

فصل 2. بازیابی از آرایه‌های RAID آسیب‌دیده

• تحلیل سطح آرایه و تشخیص نوع RAID (RAID 0, 1, 5, 6, 10)

• بازیابی از آرایه‌هایی با دیسک‌های از دست‌رفته یا ناسازگار

• بازسازی پارامترهای آرایه با ابزارهای حرفه‌ای مانند:

  • PC-3000 RAID Edition

  • UFS Explorer RAID Recovery

  • ReclaiMe RAID Reconstruction

• تست و اعتبارسنجی آرایه بازسازی‌شده

فصل 3. بازیابی از دستگاه‌های NAS و SAN

• استخراج دیسک‌ها از NAS و اتصال به تجهیزات بازیابی

• تشخیص فایل‌سیستم‌ها (ext3/ext4, XFS, ZFS, Btrfs و…)

• بازسازی اطلاعات از NASهایی مانند QNAP، Synology، WD MyCloud

فصل 4. بازیابی از دیسک‌های رمزگذاری‌شده (Encrypted Disks)

• تشخیص الگوریتم‌های رمزنگاری (BitLocker، VeraCrypt، FileVault، LUKS و…)

• بازیابی Master Key یا استفاده از کلیدهای در دسترس

• تعامل با ابزارهایی مانند Passware یا Elcomsoft برای رمزگشایی

فصل 5. بازیابی اطلاعات از فایل سیستم‌های مجازی و دیسک‌های VM

• بازیابی از فایل‌های VMDK (VMware)، VHD/VHDX (Hyper-V)، QCOW2 (KVM)

• بازسازی دیسک‌های مجازی معیوب یا ناقص

• استفاده از PC-3000 و Data Extractor برای Mount کردن مستقیم دیسک‌های مجازی

فصل 6. تحلیل و بازسازی ساختارهای منطقی پیچیده

• بررسی مشکلات ساختاری در فایل‌سیستم‌ها (خرابی MFT، FAT Table، Superblock و …)

• بازیابی فایل‌ها با ساختار غیر استاندارد یا تکه‌تکه‌شده (Fragmented)

• ساخت مجدد فایل‌سیستم‌ها به صورت دستی با استفاده از ابزارهای Hex Editor (مثل WinHex یا 010 Editor)

فصل 7. کار با سیستم‌های Multi-Layered Storage

• تشخیص و مدیریت لایه‌های مختلف (SSD Caching، Storage Tiering، Deduplication)

• بازسازی ترتیب ذخیره‌سازی منطقی برای بازیابی دقیق داده

فصل 8. بازیابی اطلاعات در محیط‌های ترکیبی و شبکه‌ای

• تحلیل شبکه‌های ذخیره‌سازی با چند منبع داده همزمان (Hybrid Environments)

• هم‌زمان‌سازی اطلاعات بازیابی‌شده از منابع مختلف

• تشخیص اختلاف نسخه‌ها و فایل‌های ناسازگار

فصل 9. مدیریت داده‌های تکراری، آسیب‌دیده و ناسازگار

• بررسی الگوریتم‌های deduplication و نحوه تشخیص داده‌های تکراری

• مقابله با فایل‌های خراب یا ناسازگار در بازیابی انبوه

• روش‌های Merge و Cross-check برای حفظ یکپارچگی اطلاعات

فصل 10. ساختاردهی مجدد اطلاعات پس از بازیابی

• مرتب‌سازی داده‌های بازیابی‌شده

• بازسازی دایرکتوری‌ها و نام‌گذاری مجدد فایل‌ها در صورت آسیب Metadata

• ایجاد ساختار درختی استاندارد برای سهولت در تحویل به مشتری یا تیم تحلیل

بخش 8: نکات حرفه‌ای و تجربیات عملی

فصل 1. اصول اولیه ایمن‌سازی داده‌ها قبل از شروع بازیابی

• نحوه کلون‌گیری پیشگیرانه برای جلوگیری از از بین رفتن اطلاعات

• بررسی و تست اولیه دستگاه بدون اعمال عملیات نوشتن

• محافظت از دیسک‌های آسیب‌پذیر در برابر آسیب بیشتر (مثلاً خاموش‌کردن Auto Mount)

فصل 2. خطاهای رایج کاربران و تکنسین‌ها در حین بازیابی

• اشتباهات خطرناک مانند اتصال اشتباه کابل برق یا Data

• استفاده از نرم‌افزارهای بازیابی در دیسک‌هایی با مشکل سخت‌افزاری

• ریکاوری مستقیم از دیسک معیوب بدون Imaging

فصل 3. ترفندهای عملی برای خواندن سکتورهای خراب

• تکنیک Read backward و خواندن به صورت خطی یا معکوس

• استفاده از تنظیمات Delay، Retries و Head Skipping در ابزارهایی مثل PC-3000 یا DeepSpar

• چگونگی انتخاب Head مناسب برای شروع Imaging

فصل 4. مدیریت شرایط بحرانی در دیسک‌های ناپایدار

• نحوه خنک‌کردن دیسک در هنگام داغ شدن بیش از حد

• تشخیص زمان مناسب توقف Imaging برای جلوگیری از آسیب بیشتر

• بررسی نشانه‌های رفتار غیرعادی هد یا موتور دیسک

فصل 5. مدیریت خرابی Firmware و رویکردهای ترمیم

• تشخیص سریع خرابی در ماژول‌های Service Area

• نحوه انتقال Firmware از یک دیسک سالم به دیسک خراب

• استفاده از PC-3000 برای بازسازی Zone Table یا Translator

فصل 6. تنظیم دقیق پارامترهای Imaging برای حداکثر موفقیت

• پیکربندی پیشرفته در Data Extractor یا DDI برای سرعت، الگوهای خواندن، و تنظیمات Retry

• بررسی لاگ خواندن سکتورها و تحلیل نقاط خرابی

• کار با Maps برای خواندن انتخابی از نواحی مهم (مثل MFT، Boot Sector، Superblock)

فصل 7. تشخیص رفتار نامتعارف هارد دیسک‌ها از صدا یا دمای دستگاه

• تحلیل صداهای غیرعادی هد و موتور (Clicking، Buzzing، Beeping)

• مانیتورینگ دمای لحظه‌ای در حین Imaging با نرم‌افزارهای جانبی یا DeepSpar

فصل 8. استفاده از ابزارهای تکمیلی در کنار PC-3000 و DeepSpar

• نقش نرم‌افزارهایی مثل WinHex، Hex Workshop، DMDE در تشخیص ساختار فایل‌ها

• استفاده از File Carving و Signature Recovery برای داده‌های غیرقابل آدرس‌دهی

این دوره‌ها به شما کمک می‌کنند که از ابزارهای تخصصی مانند PC-3000 و DeepSpar Disk Imager به صورت حرفه‌ای استفاده کنید و اطلاعات از دست رفته را از هارد دیسک‌ها، SSD‌ها، و دستگاه‌های ذخیره‌سازی دیگر بازیابی نمایید.