بررسی کاربرد ﮔﯿﺖﻫﺎي ﻣﻨﻄﻘﯽ در مادربرد
بررسی کاربرد ﮔﯿﺖﻫﺎي ﻣﻨﻄﻘﯽ در مادربرد
ﮔﯿﺖ ﻫﺎي ﻣﻨﻄﻘﯽ (Logical Gates)
اﺳﺘﻔﺎده از ﮔﯿﺖ ﻫﺎي ﻣﻨﻄﻘﯽ در ﻣﺎدرﺑﺮد راﯾﺞ اﺳﺖ و ﺑﻪ ﮐﺎرﮔﯿﺮي آﻧﻬﺎ در ﻣﺪارﻫﺎي رﯾﺴﺖ، Power OK و ﻣﺪار اﺳﺘﺎرت ﭘﺎور ﻣﺎدرﺑﺮد روز ﺑﻪ روز در ﺣﺎل اﻓﺰاﯾﺶ اﺳﺖ.
ﮔﯿﺖ ﻫﺎي ﻣﻨﻄﻘﯽ در ﻣﺪارﻫﺎي اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ در ﻣﺎدرﺑﺮد ﺑﺮاي ﮐﻨﺘﺮل ﺳﯿﮕﻨﺎل ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﮔﺬر ﺑﺎﻻ ﯾﺎ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﯿﮕﻨﺎل رﯾﺴﺖ در ﻣﺎدرﺑﺮد ﻋﺒﻮر ﻣﯽ ﮐﻨﺪ، اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ.
ﻣﻌﻤﻮﻻ اﯾﻦ IC ها با شماره 74 ﺷﺮوع ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه ﺳﺮي ﮔﯿﺖ ﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﯾﮏ ﺧﺎﻧﻮاده از IC ها می باشد.
غالبا اﯾﻦ IC ها داراي 14 ﭘﺎﯾﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ.
اﯾﻦ ﮔﯿﺖ ﻫﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﯿﺎز و ﮐﺎرﺑﺮد آﻧﻬﺎ داراي ﺗﻨﻮع و اﺧﺘﻼف ﻫﺴﺘﻨﺪ و در ﻣﺪارﻫﺎي ﻣﻨﻄﻘﯽ ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽ روﻧﺪ.
ورودي و ﺧﺮوﺟﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت دو ﺳﯿﮕﻨﺎل زﯾﺮ ﻇﺎﻫﺮ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ
- ﺳﯿﮕﻨﺎلHIGH با علامت 1 نشان داده ﻣﯽ ﺷﻮد.
- ﺳﯿﮕﻨﺎل LOW با علامت 0 نشان داده ﻣﯽ ﺷﻮد.
ﮔﯿﺖ ﻫﺎي ﻣﻨﻄﻘﯽ زﯾﺎدي وﺟﻮد دارﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل آﻧﻬﺎ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ اﺷﺎره ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ
- ﮔﯿﺖ NOT
- ﮔﯿﺖ AND مثل 7421، 7411، 7409، 7808 ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎﯾﯽ از ﮔﯿﺖ AND هستند.
- ﮔﯿﺖ NAND مثل 74F00 نمونه اي از ﮔﯿﺖ NAND اﺳﺖ.
- ﮔﯿﺖ OR مثل 7432 نمونه اي ﮔﯿﺖ OR اﺳﺖ.
- ﮔﯿﺖ XOR
ﻧﻘﺸﻪ وﻟﺘﺎژ ﮐﺎﻧﮑﺘﻮر ﻣﻨﺒﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ
ﺑﺎ ﻧﺤﻮه ﺗﻨﻈﯿﻢ Regulation وﻟﺘﺎژ ﻣﺪارﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ آﺷﻨﺎ ﺷﺪه و ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻧﺤﻮه راه اﻧﺪازي ﭘﺎور ﻣﺎدرﺑﺮد ﺧﻮاﻫﯿﻢ ﭘﺮداﺧﺖ.
1 . وﻟﺘﺎژ اﺳﺘﻨﺪﺑﺎي ﻣﺎدرﺑﺮد Standby Voltage
در اﺻﻞ وﻟﺘﺎژ اﺳﺘﻨﺪﺑﺎي را از ﮐﺎﻧﮑﺘﻮر ﻣﻨﺒﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ، ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺸﺨﺺ از ﺳﯿﻢ ﺑﻨﻔﺶ رﻧﮓ در ﭘﺎﯾﻪ ﺷﻤﺎره 9 ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽ آورﯾﻢ
اﻧﺪازه وﻟﺘﺎژ اﺳﺘﻨﺪﺑﺎي 5 وﻟﺖ اﺳﺖ و از ﻃﺮﯾﻖ وﻟﺘﺎژ رﮔﻮﻻﺗﻮرﻫﺎ، ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻧﯿﺎز ﻣﺪارﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺎدرﺑﺮد ﺑﻪ وﻟﺘﺎژﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪدي ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ.
ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﺪار CMOS برای ذﺧﯿﺮه ﺳﺎزي ﺗﻨﻈﯿﻤﺎت ﺳﺨﺖ اﻓﺰار در ﺑﺨﺶ Setup از اﯾﻦ وﻟﺘﺎژ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ.
ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ از وﻟﺘﺎژ اﺳﺘﻨﺪﺑﺎي ﺑﺮاي راه اﻧﺪازي ﭘﺎور ﻣﺎدرﺑﺮد، ﻫﻨﮕﺎم اﺗﺼﺎل 2 ﭘﺎﯾﻪ ﺳﻮﺋﯿﭻ ﭘﺎور اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد.
اﮐﻨﻮن ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﻄﻌﺎﺗﯽ ﮐﻪ 5 وﻟﺖ اﺳﺘﻨﺪﺑﺎي را ﺑﻪ 3.3 وﻟﺖ اﺳﺘﻨﺪﺑﺎي، ﮐﻪ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﭼﯿﭗ ﭘﻞ ﺟﻨﻮﺑﯽ IC SIO ورودي و ﺧﺮوﺟﯽ و… ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﯽ ﭘﺮدازﯾﻢ.
ﺗﺼﻮﯾﺮ روبرو رﮔﻮﻻﺗﻮرﻫﺎي ﭘﺎوري را ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ 5 وﻟﺖ را ﺑﻪ 3.3 وﻟﺖ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ.
ﺑﻌﻀﯽ ﻗﻄﻌﺎت ﺧﺎص در ﺑﻌﻀﯽ ﻣﺪل ﻫﺎي ﻣﺎدرﺑﺮد وﺟﻮد دارﻧﺪ ﮐﻪ وﻟﺘﺎژ را ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ.
ماﻧﻨﺪ APM7313 در ﻣﺎدرﺑﺮد MSI و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ 624H در ﻣﺪل ﻫﺎي IBM
ﺗﺼﻮﯾﺮ زیر ﺗﺒﺪﯾﻞ وﻟﺘﺎژ اﺳﺘﻨﺪﺑﺎي از 5 وﻟﺖ ﺑﻪ 3.3 وﻟﺖ اﺳﺘﻨﺪﺑﺎي را در ﺑﺮد IBM نشان ﻣﯽ دﻫﺪ.
از رﮔﻮﻻﺗﻮر 1084 ﺑﺮاي ﺗﺒﺪﯾﻞ 5 وﻟﺖ ﺑﻪ 3.3 وﻟﺖ اﺳﺘﻨﺪﺑﺎي اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد.
وﻟﺘﺎژ اﺳﺘﻨﺪﺑﺎي ﺑﻪ IC های که به چنین وﻟﺘﺎژﻫﺎﯾﯽ ﻧﯿﺎز دارﻧﺪ ﺗﻮزﯾﻊ ﻣﯽ ﺷﻮد
ﻣﺎﻧﻨﺪ LAN و ﭼﯿﭗ ﭘﻞ ﺟﻨﻮﺑﯽ اﯾﻦ وﻟﺘﺎژ ﺑﻪ ﭘﺎﯾﻪ ﺷﻤﺎره A14 اﺳﻼت PCI جریان ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ. اﻧﺪازه اﯾﻦ وﻟﺘﺎژ 3.3 وﻟﺖ اﺳﺖ.
اﮔﺮ ﻣﻨﺒﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ آﻣﺎده ﺑﻪ ﮐﺎر ﺑﺎﺷﺪ،
ﺑﺎ وﺻﻞ ﮐﺮدن آن ﺑﻪ ﺑﺮق و ﺳﭙﺲ اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي وﻟﺘﺎژ در ﺳﯿﻢ ﺳﺒﺰ ﻣﯽ ﺑﯿﻨﯿﺪ ﮐﻪ وﻟﺘﺎژ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه ﻣﺴﺎوي 5 وﻟﺖ اﺳﺖ (ﺣﺎﻟﺖ HIGH)
اﮐﻨﻮن ﺳﯿﻢ ﺳﺒﺰ را ﺑﻪ ﯾﮑﯽ از ﺳﯿﻢ ﻫﺎي زﻣﯿﻦ ﯾﺎ ﺳﯿﻢ ﺳﯿﺎه رﻧﮓ ﮐﺎﻧﮑﺘﻮر اﺗﺼﺎل ﻣﯽ دﻫﯿﻢ.
ﻣﯽ ﺑﯿﻨﯿﺪ ﮐﻪ اﮐﻨﻮن ﻣﻨﺒﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ ﺷﺮوع ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﺪ روﺷﻦ ﻣﯽ ﺷﻮد و وﻟﺘﺎژ ﻣﻮﺟﻮد در ﺳﯿﻢ ﺳﺒﺰ 0 وﻟﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ (وﺿﻌﯿﺖLOW)
اﯾﻦ ﻓﺮآﯾﻨﺪ را Trigger می گویند ﯾﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺣﺎﻟﺖ ﺳﯿﻢ ﺳﺒﺰ از وﺿﻌﯿﺖ ﺧﺎﻣﻮش ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ روﺷﻦ ﯾﺎ از ﺣﺎﻟﺖ HIGH به حالت LOW اﺳﺖ
و اﯾﻦ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻫﻤﺎن ﻣﻔﻬﻮم راه اﻧﺪازي ﻣﺎدرﺑﺮد اﺳﺖ.
ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﻼﺻﻪ ﯾﻌﻨﯽ اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﻌﻀﯽ ﻗﻄﻌﺎت ﺑﺮاي ﺗﻐﯿﯿﺮ وﺿﻌﯿﺖ ﺳﯿﻢ ﺳﺒﺰ از HIGH به LOW، ﺳﭙﺲ راه اﻧﺪازي ﻣﻨﺒﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ و ﺧﺮوج وﻟﺘﺎژﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ ﻣﺴﯿﺮﻫﺎي ﻣﺎدرﺑﺮد
اﯾﻦ ﻗﻄﻌﺎت ﺷﺎﻣﻞ ﺑﺨﺶ ﻫﺎي زﯾﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ:
- ﭼﯿﭗ ﭘﻞ ﺟﻨﻮﺑﯽ ICH
- SIO
- گیت Gate
- ﭘﺎﻧﻞ ﺟﻠﻮﯾﯽ (Front Panel)
می توان در اﯾﻦ ﻣﺪار از ﮔﯿﺖ ﻣﻨﻄﻘﯽ ﯾﺎ SIO اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد
اﺳﺘﻔﺎده از ﮔﯿﺖ ﻣﻨﻄﻘﯽ
ﺷﮑﻞ روبرو ﺑﻪ ﮐﺎرﮔﯿﺮي ﮔﯿﺖ Non-Gate را ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ و ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل از 74HC14D اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ.
ﻃﺮز ﮐﺎر اﯾﻦ ﻣﺪار ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ اﺳﺖ:
ﻫﻨﮕﺎم اﺗﺼﺎل ﻣﻨﺒﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ ﺑﻪ ﻣﺎدرﺑﺮد، وﻟﺘﺎژ اﺳﺘﻨﺪﺑﺎي، ﭼﯿﭗ ﭘﻞ ﺟﻨﻮﺑﯽ و IC های دﯾﮕﺮ را ﺗﻐﺬﯾﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ
ﻣﯽ ﺑﯿﻨﯿﻢ ﮐﻪ وﻟﺘﺎژ در ﭘﺎﻧﻞ ﺟﻠﻮﯾﯽ، ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ ﺑﺨﺶ ﻫﺎي ﭘﺎور +PWR از 2.5 وﻟﺖ ﺑﻪ 5 وﻟﺖ (HIGH) تغییر می کند.
هنگام ﻓﺸﺎر دﮐﻤﻪ ﭘﺎور در وﺿﻌﯿﺖ (LOW) قرار ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺳﯿﮕﻨﺎل (0 وﻟﺖ) LOW به چیپ جنوبی ارﺳﺎل ﻣﯽ ﺷﻮد.
ﭘﺲ از ﭘﺮدازش داﺧﻠﯽ، ﺳﯿﮕﻨﺎل HIGH به پایه شماره 3 ﮔﯿﺖ 74HC14D ارﺳﺎل ﻣﯽ ﺷﻮد.
ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ ﻣﯽ داﻧﯿﻢ اﯾﻦ ﮔﯿﺖ Inverter مبدل ﯾﺎ ﻣﻌﮑﻮس ﮐﻨﻨﺪه اﺳﺖ ﯾﻌﻨﯽ ﺳﯿﮕﻨﺎل را از HIGH به LOW معکوس ﻣﯽ ﮐﻨﺪ.
ﺳﭙﺲ ﺳﯿﮕﻨﺎل را از ﭘﺎﯾﻪ ﺷﻤﺎره 4 ﺧﺎرج ﮐﺮده و ﺑﻪ ﭘﺎﯾﻪ ﺷﻤﺎره 14 ﮐﺎﻧﮑﺘﻮر ﻣﻨﺒﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ PS_ON ارﺳﺎل ﻣﯽ ﮐﻨﺪ.
ﭘﺲ ﺳﯿﮕﻨﺎل را از وﺿﻌﯿﺖ HIGH=5V به وﺿﻌﯿﺖ LOW=0V تغییردﻫﺪ.
ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻣﻨﺒﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ روﺷﻦ ﺷﺪه و وﻟﺘﺎژﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ از ﻣﻨﺒﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ ﺑﻪ ﻣﺎدرﺑﺮد ارﺳﺎل ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ.
جهت مشاهده فیلم های آموزشی و ثبتنام دوره های آنلاین تعمیرات کامپیوتر و شبکه، بر روی این لینک کلیک نمایید.
جدیدترین اخبار ثبتنام کلاس های انلاین مجموعه فراز نتورک را در صفحات اجتماعی دنبال کنید
نویسنده: مهندس عیسی رشوند
دیدگاهتان را بنویسید
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.