آموزش تعمیر منبع تغذیه (پاور) قسمت دوم
آموزش تعمیر منبع تغذیه (پاور) قسمت دوم
بررسی قسمت 220 دستگاه
این بخش برای تبدیل ولتاژ ورودی به DC می باشد. ولتاژ ۲۲۰ ولت توسط پل دیود یکسو شده و توسط خازن ها صاف می گردد
نکته تعمیراتی : با توجه به اینکه خازنها ولتاژ را به صورت شارژ در خورد ذخیره میکنند این ولتاژ ممکن است موجب برق گرفتگی شود. بعد از قطع ولتاژ ورودی باید ولتاژ موجود در خازنها را دشارژ کنیم و برای این منظور از مقاومت های R1 و R2 که موازی با خازنها استفاده شده ، باعث می شود ولتاژ شارژ خازنها را بعد از حدود ۲۰ ثانیه تخلیه شود. معمولا با این روش شارژ خازنها به صورت کامل خالی نمی شود یا ممکن است در بعضی از مدار ها این مقاومت ها وجود نداشته باشد از همین جهت نیاز است تا تعمیر کار ابتدا ولتاژ شارژ خازنها را تخلیه نمایند. برای تخلیه می توانید از مقاومت های وات بالا استفاده کنید. ولی بهترین و سادهترین کار استفاده از پیچ گوشتی هستش ، برای چند ثانیه بر روی پایه های خازن نگه دارید تا خازن به صورت کامل دشارژ شود.
نکته تعمیراتی : در پل دیود که از چهار عدد دیود تکی تشکیل شده است چنانچه یکی از دیود ها خراب باشد حتی اگر سه تا دیود دیگر سالم باشد باید هر چهار دیود را تعویض کنیم. بخاطر اینکه دیود ها بر روی یکدیگر تاثیر دارند و سوخته شدن یکی از آنها باعث نیم سوز شدن دیگر دیود ها می شود. کار اصلی پل دیود تبدیل برق متناوب AC به برق مستقیم DC است.
نحوه تست پل دیود مجتمع چهار پایه : یکی از پایه های آن مثبت است و بالای آن چاک خوردگی مشاهده می کنید. پراب مشکی بر روی پایه مثبت می گذاریم و با پراب قرمز سه پایه دیگر را چک می کنیم اگر بوق زد پل دیود سوخته است همچنین مولتی متر باید عدد بالای ٢٠٠ را به ما نشان دهد در غیر این صورت باز هم پل دیود سوخته است.
ﻓﻴﻠﺘﺮﻫﺎ : ﻓﻴﻠﺘﺮﻫﺎ ﺑﺎﻛﺴﻬﺎﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻ در ورودي و ﻳﺎ ﺧﺮوﺟﻲ ﻳﺎ ﻫﺮ دو ﻫﻢ در ورودي و ﻫﻢ در ﺧﺮوﺟﻲ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده اﻳﻦ ﺑﺎﻛﺴﻬﺎ در رﻓﻊ ﻧﻮﻳﺰ و ﭘﺎرازﻳﺘﻬﺎي ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻ در ﺷﺒﻜﻪ ﺑﺮق وﺟﻮد دارﻧﺪ اﺟﺰاء ﻓﻴﻠﺘﺮﻫﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻ از ﺳﻠﻒ و ﺧﺎزن ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ. که انواع مختلفی دارند
ﻓﻴﻠﺘﺮ RFI : فیلترهایRFI فیلترهای ساده ای ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻛﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻ از ﻣﺠﻤﻮ ﻋﻪ اي از ﺧﺎزن ، ﺳﻠﻒ و ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه اﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻓﻴﻠﺘﺮ ﻛﺮدن ﻓﺮﻛﺎﻧﺴﻬﺎي ﻣﺰاﺣﻢ رادﻳﻮﻳﻲ ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲ روﻧﺪ
ﻓﻴﻠﺘﺮEMI : اﻳﻦ ﻓﻴﻠﺘﺮ ﻫﻢ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻓﻴﻠﺘﺮ RFI از ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻳﻚ ﺳﺮي ﺧﺎزن ، ﺳﻠﻒ و ﻣﻘﺎومت ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه و ﺑﺮاي ﻓﻴﻠﺘﺮ ﻛﺮدن ﻓﺮﻛﺎﻧﺴﻬﺎي ﻣﺰاﺣﻢ اﻟﻜﺘﺮوﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد
در صورتی خرابی این نوع فیلتر ها مشکل خاصی پیش نمی آورد ولی ممکن هستش در خروجی پاور تا حدود خیلی کمی دچار نوسان شویم. در پاور های گران قیمت از این نوع فیلتر ها در ورودی جریان برق متناوب استفاده شده است در واقع با وجود چنین فیلتر هایی فشار کار بر روی دیگر قطعات مثل موس فت ها و فت ها و غیره کمتر می شود و باعث طولانی تر شدن عمر قطعات در مدار می شود.
در حال عادی ولتاژ خازنها صفر می باشد در لحظه اول اتصال ، ورودی جریان لحظه ای بسیار زیاد می کشید ، مقدار این جریان می تواند آنقدر زیاد باشد که باعث اتصال کوتاه شدن دیودهای ورودی و حتی سوختن فیوز و آسیب رساندن به منبع تغذیه گردد. برای رفع این مشکل در مدار از مقاومت NTC استفاده شده است.
در لحظه روشن شدن پاور مقاومت آن حدود 8اهم است در اثر عبور جریان از مقاومت NTC موجب گرم شدن آن می شود و مقدار مقاومت NTC به مقدار 0.1 اهم کاهش می یابد. (با افزایش دما مقاومت آن کاهش می یابد به همین دلیل استفاده از آن برای این منظور مناسب است ) معمولا مقاومت NTC قبل از پل دیود و بعد فیوز در مدار قرار می گیرد
در ﻣﺪاراتPC دو ﻧﻮع ﻣﻘﺎوﻣﺖ متغیر ﺑﺴﯿﺎر ﮐﺎرﺑﺮد دارﻧﺪ ﮐﻪ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺣﺮارت هستند
PTC : جریان ورودی با افزایش حرارت ، مقاومت را افزایش می دهد در نتیجه جریان ورودی به مدار کمتر می شود. درون مانیتور از نوع مقاومت PTC استفاده شده است که اگر خراب شود در مانیتور ایجاد لکه های رنگی می کند.
NTC : جریان ورودی با افزایش حرارات مقاومت را کاهش می دهد در نتیجه جریان ورودی به مدار بیشتر می شود. در پاور ساپلای از نوع مقاومت NTC استفاده شده است.
مقاومت NTC در پاور ساپلای بعد از فیوز قرار می گیرد کار آن کم کردن بار فشار بر مدار هنگام گرم شدن مداراست.
مقاومت NTC معمولا به رنگ مشکی است یا ممکن هستش یک روکش رنگی داشته باشد مثلا سبز باشد.
دو مشخصه اصلی مقاومت : NTC اهم یا همان میزان مقاومت و دیگری وات می باشد. هنگام تعویض آن باید این دو مشخصه را در نظر گرفت.
هنگام تعویض آن ما نمی توانیم میزان اهم را تغییر دهیم ولی میزان وات را می توانیم تا دو الی سه شماره بیشتر در نظر بگیریم
چگونگی تست سلامت ترمیستور NTC با مولتی متر :
ترمیستورNTC را می توان در خود برد تست کرد و نیازی به این نیست که پایه های آن را از مدار خارج کنیم و تست کنیم.
روش تست آن مثل کابل برق و فیوز می باشد.
سلکتور مولتی متر بر روی رنج بازر (بوق) پراب قرمز بر روی یکی از پایه ها و پراب مشکی هم روی پایه دیگر باید صدای بوق مولتی متر به صدا در میاد نشان می دهد که ترمیستور سالم است در غیر این صورت ترمیستور خراب شده است.
چنانچه ترمیستور NTC خراب شود : پاور روشن نمی شود و هیچ گونه ولتاژی در مدار نیست
اصولا هنگامی که صدای انفجار در پاور شنیده می شود این ترمیستور است که می ترکد.
نکته : خازنهای پلی استر ، سرامیکی ، عدسی ، فیوز و انواع مقاومت ها ترمیستور غیر پلاریته هستند یعنی پایه های آنها داری قطب مثبت و منفی ندارند و مهم نیست که چگونه در برد پایه ها را لحیم کنیم.
اگر مثلا خازن ٢٠٠ ولت با ظرفیت ٣٣٠ میکرو فاراد خراب شد ما مجاز به استفاده از چه خازنی به عنوان خازن جایگزین هستیم؟ بهتر است همیشه همانند خازن اولیه را تهیه کنیم ولی اگر همانند خازن اولیه را پیدا نکردیم از چه خازنی با چه مشخصات ولتاژی می توانیم استفاده کنیم؟ در رابطه با اکثر قطعات الکترونیکی قانونی وجود دارد به نام قانون افزایش مجاز ولتاژ طبق این قانون ما مجاز هستیم تا یک حد و یک اندازه مشخص ظرفیت ولتاژ را بالا ببریم. این قانون برای فیوز و خازن قابل اجراست.
قانون ولتاژ : طبق این قانون ابتدا ما اندازه ولتاژ تعیین شده را تقسیم بر چهار می کنیم تا حداکثر افزایش مجاز ولتاژ را بدست آوریم.
مثال : خازن اولیه ما مشخصات زیر را دارد ٢٠٠ ولت ٣٣٠ میکرو فاراد در صورتی که این مشخصات در بازار نباشد مجاز به استفاده از چه خازنی هستیم و تا چه اندازه می توانیم ولتاژ خازن را افزایش دهیم؟
تا حداکثر ٥٠ ولت می توانیم ولتاژ خازن را افزایش دهیم. یعنی می توانیم از یک خازن ٢٥٠ ولتی با ظرفیت٣٣٠ میکرو فاراد استفاده کنیم ولی همیشه بهتر است این میزان افزایش کمترین باشد مثلا اگر خازنی با ولتاژ٢٢٠ ولت و ظرفیت ٣٣٠ میکرو فاراد داشته باشیم از آن استفاده می کنیم.
هنگام خراب شدن خازن های ٢٠٠ ولتی ، حتی اگر فقط یکی از آنها خراب باشد. باید هر دو عدد خازن تعویض شوند. همچنین بهتر است دیود های روبروی خازنها که البته زیر هیت سینک اول هستند هم تعویض شوند. هنگام تعویض خازن های بزرگ حتما آنها را محکم سر جای خود لحیم کنید و کف آنها باید به برد محکم شوند تا طول عمر خازن ها بیشتر شود. حتی شما می توانید از چسب حرارتی پس از لحیم کاری ، برای محکم تر شدن جای خازن بر روی برد هم استفاده کنید
خازن جامد : مثل خازن های الکترولیتی هستند ولی طول عمرشان ٨ برابر بیشتر است و قیمت گران تری دارند روکش آنها الومینیومی است و داری پلاریته هستند کار آنها صافی ولتاژ است. بیشتر از آنها در مادربرد کامپیوتر استفاده می شود ولی در پاور ساپلای خوب هم استفاده شده.
نکته : اگر خازن جامد از لحاظ ولتاژ و ظرفیت در بازار موجود نبود می توان از خازن الکترولیتی استفاده کرد ولی نمی توانیم به جای خازن الکترولیتی از خازن جامد استفاده کنیم. روش تست آن همانند خازن الکترولیتی است.
خازنهای عدسی ( سرامیکی)Ceramic capacitor : بدون پلاریته هستند یعنی قطب مثبت و منفی ندارند. عایق آنها از جنس سرامیک است. به عنوان نوسان ساز یا کوپلاژ استفاده می گردد که دارای اشکال مختلف عدسی و کروی و غیره است. عیب بزرگ آنها وابستگی به دمای محیط هستش و همچنین ظرفیت آنها از ٥ پیکو فاراد تا نهایتا ١ میکرو فاراد است.
خازن های ضربه گیر : در بعضی از پاور ها در کنار پل دیود ، دو عدد خازن سرامیکی آبی رنگ ولتاژ بالا وجود دارد که اگر دقت کرده باشید یک سر خازن به پایه منفی دیود ( کاتد) ارتباط دارد و سر دیگر هم به ارت (سیم محافظت مدار) ارتباط دارد اگر ولتاژ اعمال شده به دو سر خازن از ولتاژ مجاز آن بیشتر شود ، در اثر قوی شدن بیش از حد میدان الکتریکی ، مولکولهای دی الکتریک شکسته شده و بین جوشن های خازن قوس الکتریکی ایجاد می گردد و این قوس الکتریکی سبب تبدیل شدن خازن به یک هادی می شود.
توجه کنید اگر این دو خازن سرامیکی آبی را از مدار جدا کنیم اتفاق خاصی نمی افتد ولی چنانچه در مدار اتصال کوتاه رخ دهد دیگر سیم ارتی وجود ندارد و برق ، بدنه فلزی پاور ساپلای را می گیرد. پس در نتیجه این دو خازن در عملکرد محافظت مدار و هدایت برق متناوب به سیم ارت نقش دارند.
خازنهای پلی استر : مثل خازن های سرامیکی هستند و بدون پلاریته می باشند. جنس عایق آنها پلی استایرن است. دقیقا نحوه تست آنها با خازن های سرامیکی یکی است و دقیقا کد های آنها همانند خازن های سرامیکی است. در تصویر کنار خازن ٢٠٠ ولت است قرار دارد
جهت مشاهده دوره های آموزشی بر روی این لینک کلیک نمایید.
جدیدترین اخبار مجموعه فرازنتورک را در این صفحه اجتماعی دنبال کنید.
دیدگاهتان را بنویسید
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.